Cùng chúng tôi đến Nghĩa trang liệt sĩ huyện Hướng Hóa, ông Lê Sĩ Thắng, trú ở xã Đông Hòa, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa, cán bộ Sở Văn hóa - Thể thao Thanh Hóa đã nghỉ hưu, là em trai liệt sĩ Lê Sỹ Thanh đầu chít khăn tang trắng nhưng ánh mắt ông rạng ngời khôn xiết.

 Hôm nay là một ngày đặc biệt với gia đình ông cũng như dòng họ, bởi hài cốt liệt sĩ Lê Sĩ Thanh đã được tìm thấy trên chiến trường Quảng Trị đỏ lửa năm nào. Trong trầm mặc khói nhang, lãnh đạo các cơ quan Quân khu 4, tỉnh Quảng Trị, cán bộ, nhân viên Đoàn 337, cấp ủy, chính quyền cùng đông đảo Nhân dân Hướng Hóa nghẹn ngào xúc động tiễn đưa hài cốt liệt sĩ Lê Sĩ Thanh về an táng ở quê nhà.

Các cựu chiến binh là đồng đội của liệt sĩ khắp mọi miền quê nghe tin cũng kịp có mặt kính cẩn nghiêng mình tiễn đưa người đồng đội một thời. Những tiếng khóc hạnh phúc như vỡ oà ra sau nửa thế kỷ kìm nén, hy vọng.

Ông Thắng tâm sự: “Trước đây, đồng đội cùng chiến đấu với anh trai tôi vẫn còn nhớ và chỉ cho gia đình khu vực nơi chôn cất hài cốt anh ấy, tuy nhiên nhiều lần gia đình tổ chức vào tìm kiếm vẫn không có kết quả bởi địa hình đã thay đổi rất nhiều. Bao nhiêu năm qua gia đình đi tìm, mong ngóng thông tin nhưng vẫn bặt vô âm tín. Hôm nhận được thông tin trên báo đài và cơ quan chức năng, không thể nói hết niềm vui của cả gia đình và dòng họ tôi”.

Được biết, sau khi có thông tin từ ngành LĐ-TB-XH tỉnh Thanh Hóa, ông Thắng và gia đình đã họp bàn, thống nhất đề nghị chính quyền các cấp hỗ trợ tổ chức đưa hài cốt liệt sĩ Lê Sĩ Thanh về an nghỉ ở quê nhà rồi ông cùng một số người tức tốc lên đường vào Quảng Trị tiến hành các thủ tục. Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Trọng Kim, Trưởng phòng LĐ-TB-XH huyện Hướng Hóa cho biết: “Sau khi nắm được thông tin về liệt sĩ Lê Sĩ Thanh, chúng tôi đã liên hệ với cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa tiến hành xác nhận chính xác thông tin về liệt sĩ. Thể theo nguyện vọng của gia đình, chúng tôi đã phối hợp với Đoàn 337 và cơ quan chức năng tiến hành các thủ tục để đưa hài cốt liệt sĩ Lê Sĩ Thanh về an táng tại quê nhà”.

Đoàn người đến viếng ai cũng bùi ngùi, trang nghiêm, kính cẩn trong giai điệu “Hồn tử sỹ” trầm hùng. Dàn dụa nước mắt vì hạnh phúc, thay mặt gia đình nói lời cảm ơn, ông Lê Sĩ Quang, cũng là em trai liệt sĩ Thanh, bộ đội Cục Vận tải, đã nghỉ hưu nghẹn ngào: “Hôm nay đón hài cốt anh tôi về, thay mặt gia đình, tôi xin cảm ơn bộ đội Đoàn 337, các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị, Thanh Hóa; Đảng bộ, chính quyền và bà con Nhân dân huyện Hướng Hóa rất chu đáo, quan tâm giúp đỡ gia đình kể từ khi hài cốt anh tôi được tìm thấy. Anh tôi từ nay sẽ mãi mãi được yên nghỉ trong lòng đất mẹ quê hương”.

Đi cùng đoàn công tác ra Thanh Hóa, Thượng tá Trần Ngọc Thịnh, Phó chủ nhiệm Chính trị Đoàn 337 cho biết: “Từ nguồn thông tin của người dân, ngày 12/4/2021, Đội quy tập của đơn vị đã tìm thấy và cất bốc được 2 hài cốt liệt sĩ ở độ sâu 40cm, nằm trong tăng, kèm theo các di vật như: Đế giày, khuy giày, dây thắt lưng, hộp dầu cù là, khuy súng, thìa, lược chải đầu… Đặc biệt, một mặt trên chiếc lược có khắc dòng chữ “Lê Sĩ Thanh cao điểm 622”, mặt còn lại khắc hàng chữ “kỷ niệm mặt trận Khe Sanh. 17/4/1968”.

Ngay sau đó, đơn vị phối hợp với ngành LĐ - TB - XH tỉnh Quảng Trị, Thanh Hóa tiến hành xác minh thông tin. Kết quả đây là hài cốt của liệt sĩ Lê Sĩ Thanh, sinh năm 1943, nhập ngũ 7/1967, cấp bậc Thượng sĩ, chức vụ Trung đội phó, đơn vị Đại đội 6, Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 66; quê quán xã Đông Hòa, huyện Đông Sơn, Thanh Hóa; hy sinh ngày 17/5/1968.

"Như vậy, liệt sĩ Lê Sĩ Thanh nhập ngũ chưa được một năm thì anh ngã xuống nơi chiến trường Quảng Trị ác liệt khi mới 25 tuổi” - Thượng tá Trần Ngọc Thịnh xúc động nói.

Trải qua hành trình nửa nghìn cây số, chiều tối ngày 28/4/2021, hài cốt liệt sĩ Lê Sĩ Thanh cũng về đến đất mẹ xứ Thanh. Khi chiếc xe dừng bánh trước nhà thờ họ Lê Sĩ thì một người phụ nữ dường như không đủ sức để ùa tới vỡ òa như bao thân nhân liệt sĩ khác. Bà là Nguyễn Thị Nên, năm nay đã hơn 70 tuổi, vợ liệt sĩ Lê Sĩ Thanh. Bà nấc lên nghẹn ngào đúng vào thời khắc gặp lại chồng, nhưng không phải trong hình hài như hồi đưa tiễn cách đây 54 năm. Đôi bàn tay gầy guộc của bà  mân mê chiếc tiểu sành đựng hài cốt chồng khiến nhiều người không cầm được nước mắt… Nhận được thông tin, bà Nên dự định cùng gia đình vào Quảng Trị nhưng người nhà khuyên không nên đi vì đường xa, sức khỏe yếu. Bà đành ủy thác mọi việc cho gia đình và địa phương đưa hài cốt chồng về. 

Ông Lê Đình Thanh, Bí thư Đảng ủy xã Đông Hòa cho biết: “Tìm thấy hài cốt liệt sỹ Lê Sĩ Thanh không chỉ là niềm hạnh phúc của gia đình liệt sỹ mà còn là niềm vui của cấp ủy, chính quyền, Nhân dân xã nhà nên ngay sau khi nhận được thông tin từ cơ quan chức năng, xã đã làm thủ tục, giấy tờ cần thiết để thân nhân liệt sỹ vào Hướng Hóa đưa hài cốt về quê. Xã cũng đã thành lập ban tổ chức đón nhận và cùng gia đình tổ chức an táng liệt sĩ Lê Sĩ Thanh tại Nghĩa trang liệt sỹ Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa vào ngày 29/4/2021”.

Bài, ảnh: MẠNH HÙNG