Ngày 13/9/1945, chỉ 11 ngày sau khi nước ta tuyên bố độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 33/SL thành lập các Tòa án quân sự trên phạm vi cả nước. Đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đánh dấu sự ra đời của hệ thống Tòa án quân sự, cơ quan xét xử đầu tiên trong Quân đội nhằm bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ, giữ gìn trật tự kỷ cương, bảo vệ độc lập dân tộc.

Tại Liên khu 4, hai Tòa án quân sự được thành lập tại Vinh và Huế. Từ đó đến nay, qua các giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, đến thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Tòa án quân sự Quân khu 4 luôn đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng, góp phần giữ vững kỷ luật Quân đội, củng cố niềm tin của Nhân dân.

Trong kháng chiến chống Pháp, các Tòa án quân sự đã xét xử nghiêm minh nhiều vụ án phản cách mạng, gián điệp, tay sai cho địch… góp phần giữ vững hậu phương, bảo vệ sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang. Sang thời kỳ chống Mỹ, Tòa án quân sự Quân khu 4 đã thụ lý hàng trăm vụ án gián điệp biệt kích, bạo loạn lật đổ, đào ngũ, kháng lệnh… Qua đó kịp thời ngăn chặn, trừng trị nghiêm khắc các hành vi vi phạm, nâng cao tinh thần cảnh giác và ý chí chiến đấu của bộ đội, Nhân dân.

Bước vào thời kỳ hòa bình, xây dựng đất nước, Tòa án quân sự Quân khu 4 tiếp tục hoàn thành tốt chức năng xét xử, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị trên địa bàn trong công tác phòng, chống tội phạm. Giai đoạn đổi mới, đặc biệt sau khi Pháp lệnh tổ chức Tòa án quân sự (1986) được ban hành, hệ thống Tòa án quân sự được kiện toàn với ba cấp: Trung ương, Quân khu và Khu vực. Hiện nay, Tòa án quân sự hai cấp Quân khu 4 gồm Tòa án quân sự Quân khu và Tòa án quân sự Khu vực, đóng tại Nghệ An.

Không chỉ làm tốt nhiệm vụ xét xử, ngành còn tích cực tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong lực lượng vũ trang. Những năm gần đây, nhiều phiên tòa lưu động, phiên tòa giả định đã được tổ chức ngay tại các đơn vị hoặc địa bàn xảy ra vi phạm, qua đó nâng cao ý thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ, đồng thời có tác dụng phòng ngừa, răn đe hiệu quả.

Trải qua 80 năm, các thế hệ cán bộ, nhân viên Tòa án quân sự Quân khu 4 đã xây dựng nên truyền thống đoàn kết, bản lĩnh, nghiêm minh, tận tụy vì công lý. Với những cống hiến to lớn, nhiều năm liền Đảng bộ Tòa án quân sự Quân khu 4 được công nhận trong sạch vững mạnh, cơ quan vững mạnh toàn diện. Nhiều tập thể, cá nhân được Tòa án Nhân dân tối cao, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu tặng cờ thi đua, bằng khen. Đặc biệt, toàn ngành không có cán bộ, nhân viên vi phạm kỷ luật, pháp luật – một dấu ấn nổi bật, thể hiện tính kỷ luật, trách nhiệm và bản lĩnh chính trị vững vàng.

Phát huy truyền thống 80 năm xây dựng và trưởng thành, cán bộ, nhân viên ngành Tòa án quân sự hai cấp Quân khu 4 hôm nay tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, rèn luyện chuyên môn nghiệp vụ, giữ vững phẩm chất đạo đức, nâng cao chất lượng xét xử. Trước yêu cầu, nhiệm vụ mới và những thách thức trong tình hình hiện nay, ngành xác định quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng là công cụ sắc bén của Đảng, Nhà nước và Quân đội trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Tin, ảnh: HOÀNG TRUNG