Đoàn Chủ tịch gồm các đồng chí Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam; Trung tướng Nguyễn Doãn Anh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Đảng ủy, Tư lệnh Quân khu 4; đồng chí Lê Quang Tùng, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị và đồng chí Thiếu Tướng Nguyễn Hoàng Nhiên, Viện trưởng Viện lịch sử Quân sự Việt Nam 

. Đồng chí Lê Quang Tùng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng trị đã có bài phát biểu chào mừng; Thượng tướng Trần Quang Phương, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị trình bày báo cáo đề dẫn tại Hội thảo.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương đã ôn lại lịch sử 50 năm Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào 1971: Cách đây 50 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân ta tiến hành Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào 1971 và giành thắng lợi vang dội. Trải qua hơn 50 ngày đêm (30/01/1971 - 23/3/1971) liên tục tiến công quân địch, quân và dân ta trên Mặt trận Đường 9 - Nam Lào đánh cho quân ngụy Sài Gòn - công cụ nòng cốt của chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” một đòn chí mạng; tiêu diệt 2 lữ đoàn, 1 trung đoàn bộ binh, 8 tiểu đoàn pháo binh, 4 thiết đoàn xe tăng, thiết giáp, đánh thiệt hại nặng một số lữ đoàn, trung đoàn khác, loại khỏi vòng chiến đấu hơn 21.000 quân (bắt 1.142 quân), bắn rơi và phá hủy 556 máy bay, 528 xe tăng, xe bọc thép, 112 khẩu pháo, cối, thu 2 máy bay trực thăng, 24 xe quân sự, 78 khẩu pháo, cối, hơn 2.000 súng bộ binh ... Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào 1971 đánh dấu bước trưởng thành về trình độ tác chiến của Quân Giải phóng miền Nam, tạo ra bước ngoặt quan trọng trong so sánh tương quan lực lượng và thế chiến lược có lợi cho cách mạng miền Nam.

Đồng chí nêu rõ, Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào 1971 là một sự kiện quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, có ý nghĩa chiến lược to lớn, trực tiếp đánh bại cuộc thử nghiệm khả năng chiến đấu của quân ngụy Sài Gòn, phá tan mưu đồ ngăn chặn tuyến chi viện chiến lược Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh của Mỹ và ngụy quyền Sài Gòn. Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào 1971 đánh dấu bước trưởng thành của quân đội ta trong tác chiến hiệp đồng binh chủng quy mô lớn. Thắng lợi đó còn là minh chứng sống động cho tình đoàn kết chiến đấu đặc biệt giữa Quân đội và Nhân dân hai nước Việt Nam - Lào…

Trên cơ sở kế thừa kết quả nghiên cứu trước đây về sự kiện Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào 1971, hơn 80 bài tham luận của các đồng chí lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Bộ tổng Tham mưu, Tổng cục Chính trị, một số Tổng cục, Quân khu, Quân đoàn, Quân chủng, binh chủng, học viện, nhà trường, các tướng lĩnh, sĩ quan, các nhân chứng lịch sử; Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân, một số ban, ngành của tỉnh Quảng Trị; các nhà khoa học trong và ngoài Quân đội, các nhân chứng lịch sử gửi về Ban Tổ chức cùng các tham luận trực tiếp tại Hội thảo đã tập trung làm rõ các vấn đề cơ bản mà Hội thảo đặt ra; phân tích làm rõ bối cảnh tình hình, âm mưu, thủ đoạn của đế quốc Mỹ và ngụy quyền Sài Gòn nhằm tiếp tục thực hiện chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh”, đặc biệt là mở các cuộc hành quân trong mùa khô 1970 - 1971, trong đó có cuộc Hành quân Lam Sơn 719, nhằm cắt đứt tuyến chi viện chiến lược đường Trường Sơn của ta.

Khẳng định tầm nhìn chiến lược, chủ trương đúng đắn và sự lãnh đạo sáng suốt của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương; sự chỉ đạo, chỉ huy, điều hành chiến dịch xuất sắc của các cơ quan tham mưu chiến lược thuộc Bộ Quốc phòng. Phân tích làm rõ quá trình chuẩn bị chiến trường, xây dựng lực lượng, thế trận phản công và tiến công; công tác bảo đảm vũ khí trang bị, hậu cần cho một chiến dịch lớn có ý nghĩa chiến lược. Tái hiện cuộc chiến đấu ngoan cường, anh dũng của quân và dân ta; làm rõ vai trò của nhân tố chính trị tinh thần; tình đoàn kết liên minh chiến đấu đặc biệt giữa hai Đảng, Quân đội và Nhân dân hai nước Việt Nam - Lào; đặc biệt là sự phát triển của nghệ thuật chiến dịch phản công; nêu bật tầm vóc, ý nghĩa; phân tích làm rõ những nguyên nhân dẫn tới Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào 1971. Trên cơ sở đó tập trung khái quát, đúc rút những kinh nghiệm và bài học lịch sử có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc về sự lãnh đạo, chỉ đạo; phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế; về bước phát triển khoa học nghệ thuật quân sự Việt Nam…

Cùng với nhiều hoạt động tôn vinh các sự kiện lịch sử quan trọng trong năm 2021, Hội thảo khoa học “Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào 1971 - Giá trị lịch sử và hiện thực” đã diễn ra và thành công tốt đẹp, góp phần tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước, ý chí độc lập, tự lực, tự cường, niềm tự hào dân tộc cho cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân; tạo sự thống nhất về nhận thức, góp phần đấu tranh với những luận điệu sai trái, xuyên tạc lịch sử của các thế lực thù địch, phản động.

Trước đó, chiều ngày 18/3/2021, các đại biểu đã dâng hoa, dâng hương tưởng niệm các anh hùng, liệt sỹ tại Nghĩa trang Liệt sỹ Quốc gia Đường 9 (thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị), thăm tặng quà một số gia đình chính sách trên địa bàn.

Tin, ảnh: HOÀNG THÁI