“Hướng mở” ở cơ sở

Qua thâm nhập thực tế tại nhiều chi bộ trên địa bàn Quân khu 4, chúng tôi nhận thấy, nhiều cấp ủy, chính quyền địa phương không thụ động mà đã thể hiện trách nhiệm, sự sáng tạo trong việc tìm kiếm các “hướng mở” nhằm tháo gỡ khó khăn, tiếp thêm động lực cho những đảng viên không lương. Nhiều việc làm cụ thể, thiết thực từ cơ sở đã chứng minh rằng, sự quan tâm kịp thời chính là yếu tố then chốt để giữ chân đảng viên.

Một trong những giải pháp hàng đầu là hỗ trợ sinh kế cho đảng viên, bởi khó khăn về kinh tế là rào cản lớn nhất khiến đảng viên không lương khó tham gia đầy đủ các hoạt động của Chi bộ. Năm 2020, Chi bộ xóm 11, xã Quỳnh Hưng (nay là thôn 11 - Quỳnh Hưng, xã Quỳnh Lưu) đã đề nghị chính quyền địa phương, đề nghị Ngân hàng Chính sách xã hội Quỳnh Lưu cho đảng viên Hồ Văn Ngự vay vốn mở rộng sản xuất. Đảng viên Hồ Văn Ngự chia sẻ: “Trước đây do thiếu vốn nên việc làm ăn gặp không ít khó khăn. Được Chi bộ quan tâm, giới thiệu vay 70 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội, tôi có điều kiện phát triển sản xuất, ổn định cuộc sống để gắn bó lâu dài với quê hương”. Nhờ được hỗ trợ đúng lúc, đã tạo động lực để đảng viên Hồ Văn Ngự không ngừng phấn đấu, rèn luyện, ngày càng phát huy tinh thần trách nhiệm, tích cực tham gia công việc chung. Nhiệm kỳ 2025-2027, đồng chí được tín nhiệm bầu làm Phó Bí thư Chi bộ.

Là địa phương miền núi, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, nhằm giúp các đảng viên vươn lên trong cuộc sống, từ năm 2020 đến nay, Chi bộ thôn Con Da, xã Long Quảng, thành phố Huế đã vận động các đảng viên tự nguyện tiết kiệm chi tiêu, đóng góp để lập quỹ “Chung sức vượt khó”. Từ nguồn quỹ này, hằng năm chi bộ lựa chọn đảng viên cần giúp đỡ để hỗ trợ kinh phí, ngày công sửa chữa nhà ở, làm nhà vệ sinh tự hoại.

Gia đình đảng viên Nguyễn Ngàn là một trong những trường hợp được Chi bộ hỗ trợ kinh phí và ngày công làm nhà vệ sinh tự hoại xúc động nói: “Sự giúp đỡ này không chỉ mang giá trị vật chất, mà còn là nguồn động viên tinh thần, nhắc nhở tôi phải luôn phấn đấu trở thành người đảng viên gương mẫu, đi đầu trong các phong trào của địa phương”.

Không chỉ hỗ trợ gia đình đồng chí Ngàn, chi bộ còn giúp gia đình anh Phạm Văn Tuấn cải tạo vườn tạp, trồng 30 cây bưởi da xanh, hiện cho thu nhập hơn 60 triệu đồng mỗi năm. Việc làm ý nghĩa của Chi bộ thôn Con Da đã củng cố niềm tin và là minh chứng rõ nét cho vai trò của tổ chức Đảng trong việc chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho đảng viên.

Cùng với hỗ trợ sinh kế, việc bố trí thời gian hội nghị chi bộ phù hợp với điều kiện thực tế cũng là “chìa khóa” để giải quyết những khó khăn cho đảng viên. Ở vùng núi, ban ngày đảng viên thường phải vào rừng làm nương, lấy củi, hái măng...; ở các địa phương ven biển, nhiều đảng viên bám biển dài ngày. Nhằm tạo điều kiện thuận lợi, các chi bộ đã chủ động điều chỉnh thời gian hội nghị vào buổi tối hoặc khi biển động để các đảng viên tham gia đầy đủ.

Với những đảng viên làm ăn xa theo thời vụ, nhiều chi bộ linh hoạt cho phép gửi ý kiến bằng văn bản về chi bộ trước cuộc họp hoặc tham gia hội nghị qua zoom. Cách làm này vừa giúp đảng viên nắm bắt kịp thời nghị quyết, vừa đảm bảo thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ. Ông Lô Văn Đà, Bí thư Chi bộ bản Huồi Cáng, xã Bắc Lý, tỉnh Nghệ An chia sẻ: “Huồi Cáng là bản vùng sâu, vùng xa, là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc thiểu số. Điều kiện kinh tế hết sức khó khăn nên các đảng viên, nhất là đảng viên trẻ thường đi làm ăn xa. Để tạo điều kiện cho đảng viên phát triển kinh tế, vừa không dán đoạn sinh hoạt đảng, chi bộ đã cho phép đảng viên trước khi đi làm ăn xa phải viết đơn xin miễn sinh hoạt (thời hạn không quá 1 năm) nhưng phải cam kết chấp hành các quy định của chi bộ, Điều lệ Đảng, thường xuyên liên hệ với chi bộ, hằng tháng nộp đảng phí đầy đủ... Đối với chi bộ, hằng tháng, khi có dự thảo Nghị quyết, Chi ủy thông tin cho đảng viên biết về những nội dung chính, những nội dung quan trọng thì lấy ý kiến của đảng viên. Những ý kiến này đều có giá trị như phát biểu tại hội nghị chi bộ”.

Những “hướng mở” sáng tạo, linh hoạt từ cơ sở không chỉ giúp đảng viên không lương vượt qua khó khăn, mà còn góp phần củng cố niềm tin, khơi dậy ý thức tự giác, tinh thần trách nhiệm của từng đảng viên. Chính từ sự quan tâm ấy, mối liên hệ giữa đảng viên với tổ chức Đảng ngày càng chặt chẽ hơn, tạo nền tảng vững chắc để phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của người đảng viên trong mọi hoàn cảnh.

Cần chủ trương hợp lý

Tuy nhiên, những giải pháp ở cơ sở chỉ là nỗ lực tự thân và mang tính cục bộ. Để giải quyết căn cơ vấn đề và tránh hiện tượng “chảy máu” đảng viên-một thách thức lớn đối với công tác xây dựng Đảng hiện nay, cần phải có những chủ trương, cơ chế hợp lý mang tính hệ thống từ Trung ương, bám sát và phát triển các quy định của Điều lệ Đảng và các văn bản chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Tổ chức Trung ương.

Đồng chí Hồ Thị Thường, bản Rào Tre, xã Phúc Trạch, tỉnh Hà Tĩnh bày tỏ: “Là đảng viên, chúng tôi luôn chấp hành, thực hiện nghiêm Điều lệ, quy định của Đảng, phấn đấu là những tấm gương sáng trước quần chúng Nhân dân. Tuy vậy, vẫn rất cần Đảng có chủ trương phù hợp, tạo điều kiện về mặt tổ chức để đảng viên không lương như chúng tôi vừa làm ăn, vừa tham gia sinh hoạt Đảng, phát huy tốt vai trò ở cơ sở”.

Về thực hiện quy định, điều lệ Đảng, nên có “hướng mở” cho đảng viên không lương theo hướng linh hoạt hóa các quy định. Cần nghiên cứu ban hành hướng dẫn chi tiết về quy định tham gia sinh hoạt, hội nghị cho phù hợp với đặc thù công việc. Đặc biệt, cần có sự linh hoạt trong việc áp dụng quy định về đóng đảng phí đối với đảng viên không lương gặp khó khăn, không có thu nhập ổn định, trên cơ sở các quy định hiện hành về thu nộp đảng phí. Sự linh hoạt này sẽ thể hiện sự thấu hiểu, nhân văn của Đảng đối với đội ngũ đảng viên đang gặp khó khăn.

Một trong những vướng mắc lớn nhất hiện nay là quy định về tạo điều kiện sinh hoạt tổ chức đảng mới (sinh hoạt tạm thời) đối với đảng viên đi lao động ở địa phương khác theo thời vụ, hoặc đi xuất khẩu lao động. Cần có chủ trương cho phép các chi bộ thiết lập cơ chế quản lý từ xa và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc sinh hoạt tạm thời. Bên cạnh đó, việc giải quyết thủ tục hồ sơ đối với đảng viên đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài cần có giải pháp linh hoạt hơn. Đặc biệt, đối với những đảng viên bỏ sinh hoạt Đảng khi đi xuất khẩu lao động, khi trở về, nếu đảng viên cam kết, tha thiết muốn trở lại sinh hoạt Đảng và không phát hiện có dấu hiệu vi phạm trong thời gian ở nước ngoài, thì cần xem xét đơn giản hóa thủ tục kết nạp lại để các đảng viên này tiếp tục được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Đây chính là một “hướng mở” hết sức cần thiết, giúp giữ lại nguồn nhân lực quý giá cho Đảng và củng cố niềm tin của quần chúng.

Cùng với đó, Đảng, Nhà nước cần có nguồn quỹ bảo đảm cho chi bộ hoạt động và hỗ trợ, tạo điều kiện cho đảng viên không lương vay vốn sản xuất thuận lợi. Yêu cầu đặt ra là phải tránh thủ tục rườm rà, lãi suất cao để giảm bớt khó khăn, giúp họ phát triển kinh tế nhanh chóng. Đặc biệt, cần có chính sách hỗ trợ vốn, kỹ thuật cho các mô hình sản xuất, kinh doanh do đảng viên không lương làm chủ hoặc liên kết. Việc xây dựng các mô hình này trở thành điểm sáng “Đảng viên đi trước” ở từng địa phương sẽ là cơ sở để thu hút quần chúng ưu tú vào Đảng, làm cho Đảng ngày càng mạnh thêm.

Việc có chủ trương phù hợp đối với đảng viên không lương là giải pháp cốt lõi để phát huy vai trò tiên phong của họ, củng cố mối liên hệ giữa Đảng với Nhân dân và tránh hiện tượng “chảy máu” đảng viên - một nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đối với công tác xây dựng Đảng trong giai đoạn hiện nay.

Bài, ảnh: NHÓM PHÓNG VIÊN

* Bài 1: Đảng viên không lương - Thực tế và thử thách

* Bài 2: Vượt qua thử thách