Bài học mẫu mực về nghệ thuật chớp thời cơ của Cách mạng Tháng Mười Nga

Với thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga, những tư tưởng vĩ đại của các nhà sáng lập chủ nghĩa xã hội (CNXH) khoa học từ lĩnh vực lý luận trở thành thực tiễn sinh động. Sức mạnh lan tỏa của Cách mạng Tháng Mười Nga đã làm rung chuyển toàn bộ hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, đế quốc ở các châu lục, góp phần thức tỉnh các dân tộc trên thế giới đang bị cùm trói trong vòng nô lệ, lệ thuộc bởi chủ nghĩa thực dân, đế quốc, cổ vũ các tầng lớp Nhân dân lao động vùng lên đấu tranh để tự giải phóng khỏi ách nô dịch.

Sự kỳ diệu của Cách mạng Tháng Mười Nga là việc lãnh tụ Lênin xác định chính xác thời cơ cách mạng, cùng Đảng Bolshevik lãnh đạo Nhân dân và binh lính mau lẹ chớp thời cơ để làm nên kỳ tích “Mười ngày rung chuyển thế giới”.

Diễn biến của cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga cho thấy, khi nhận thấy thời cơ cách mạng đã xuất hiện và chín muồi, Lênin từ nước ngoài bí mật trở về nước trực tiếp lãnh đạo vạch kế hoạch khởi nghĩa vũ trang, dự kiến sẽ phát động tổng khởi nghĩa cướp chính quyền vào ngày 25-10-1917 (theo lịch cũ của Nga). Song một số phần tử cơ hội trong đảng đã phản bội, tiết lộ cho kẻ thù biết được kế hoạch khởi nghĩa. Chính phủ lâm thời phản động do A.F.Kerensky đứng đầu đã quyết định tấn công trước vào lực lượng cách mạng. Ngày 24-10-1917 (tức ngày 6-11-1917 theo lịch mới), chúng ra lệnh đóng cửa tờ báo “Con đường” của công nhân. Các đội cận vệ đỏ đã chiến đấu bảo vệ tòa báo và phát lời kêu gọi khởi nghĩa để lật đổ chính phủ lâm thời.

Trước tình huống đó, đêm 24-10-1917, Lênin đến điện Smolny để trực tiếp tổ chức lãnh đạo cuộc khởi nghĩa. Người ra bản chỉ thị nêu rõ thời cơ chín muồi của cách mạng: “Vô luận bằng cách nào cũng không được để Kerensky và bè lũ nắm chính quyền đến ngày 25, việc đó tuyệt đối phải quyết định ngay chiều hôm nay. Lịch sử sẽ không tha thứ những người cách mạng hôm nay có thể chiến thắng (và nhất định sẽ thắng lợi hôm nay) mà lại chậm trễ vì đợi đến ngày mai, không khéo họ lại bị mất hết cả”. Thực hiện lời hiệu triệu của Lênin, đêm 24, rạng sáng 25-10-1917 (tức đêm ngày 6, rạng sáng 7-11-1917 theo lịch mới), các lực lượng cách mạng đã đánh chiếm tất cả cơ quan chính phủ, bao vây Cung điện Mùa Đông ở Petrograd. Chiến hạm Rạng Đông nã pháo vào Cung điện, sào huyệt của chính phủ lâm thời phản động. Các đội cận vệ đỏ của công nhân cùng binh lính cách mạng chiếm giữ những vị trí then chốt ở thủ đô, nhanh chóng làm chủ tình hình. Toàn bộ các bộ trưởng của chính phủ lâm thời phản động bị bắt. Cuộc khởi nghĩa ở Petrograd giành thắng lợi hoàn toàn. Cũng trong đêm đó, Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai đã khai mạc, tuyên bố chính quyền đã về tay các Xô viết.

Thành công của Cách mạng Tháng Mười Nga đã minh chứng, cách mạng muốn giành được thắng lợi quyết định thì phải có thời cơ. Nếu người lãnh đạo lực lượng cách mạng không đủ bản lĩnh, trí tuệ, nhận định không đúng thời cơ và khi thời cơ cách mạng đã chín muồi mà không nhanh chóng chớp lấy là lỗi lầm lớn đối với lịch sử, cách mạng sẽ gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí tổn thất nặng nề về lực lượng và thất bại.

Cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa vĩ đại ở nước Nga đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm mẫu mực cho các Đảng Cộng sản trên thế giới về sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Lênin và Đảng Bolshevik Nga trong việc xác định thời cơ cách mạng và chớp lấy thời cơ một cách khôn khéo, mau lẹ. Vì vậy, cuộc cách mạng làm “rung chuyển thế giới” ở nước Nga đã lật nhào chế độ chuyên chế Sa hoàng để giành được chính quyền về tay Nhân dân trong toàn quốc chỉ trong thời gian rất ngắn, hao tổn rất ít xương máu.

Ở Việt Nam, trong cuộc đấu tranh giành độc lập cho dân tộc, Đảng ta và lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh đã lĩnh hội và vận dụng sáng tạo tinh thần cách mạng tiến công, nắm vững thời cơ, vượt qua thách thức của Cách mạng Tháng Mười Nga, đã lãnh đạo toàn dân chủ động chuẩn bị những điều kiện cách mạng để sẵn sàng đón nhận thời cơ, chớp lấy thời cơ “ngàn năm có một” để làm nên Cách mạng Tháng Tám năm 1945 lịch sử, đập tan ách thống trị của thực dân, phát xít và chế độ phong kiến lỗi thời, đưa Nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, đồng thời tạo nên bước ngoặt vĩ đại khởi đầu một kỷ nguyên mới của độc lập dân tộc và CNXH ở nước ta.

Lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ 20 đã minh chứng, không thể có Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 và Đại thắng mùa Xuân 1975 nếu Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh không có tầm nhìn chiến lược, tư duy nhạy bén trong chuẩn bị và mau lẹ chớp thời cơ để làm nên cuộc cách mạng được ví là “tấn công lên trời” trong mùa thu Tháng Tám năm 1945. Ngược lại, mọi thành quả của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 sẽ không được bảo vệ và phát huy nếu không có thắng lợi vĩ đại của hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược.

Lênin đã chỉ rõ thời cơ là một trong những yếu tố cấu thành tình thế cách mạng. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thể hiện sự trung thành và vận dụng sáng tạo tư tưởng Lênin về tình thế cách mạng của Đảng ta, đứng đầu là lãnh tụ Hồ Chí Minh, với quyết đoán chính xác thời cơ cách mạng chín muồi và sự mẫu mực về nghệ thuật mau lẹ chớp thời cơ, hoàn thành mục tiêu cao cả là giành độc lập cho dân tộc trong thời gian ngắn nhất, ít tổn thất lực lượng. 

Sau gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới và hơn 30 năm triển khai Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH, dưới sự lãnh đạo của Đảng, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đã tận dụng mọi thời cơ, vượt qua những thách thức, đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trên tất cả lĩnh vực của đời sống xã hội, quốc phòng và an ninh. Vị thế, uy tín quốc tế và tiềm lực của đất nước ngày càng được củng cố, phát triển.

Những thành quả của gần 40 năm đổi mới đất nước là cơ sở khoa học, thực tiễn quan trọng giúp cho Đảng ta hoạch định đường lối, chủ trương, quyết sách chiến lược để thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030 nhân kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng (1930-2030) và đến năm 2045 nhân kỷ niệm 100 năm thành lập nước (1945-2045). Đồng thời, mở ra thời cơ phát triển bứt phá, tạo đà và cơ hội để vươn lên giành những thành tựu to lớn hơn nữa của đất nước trong “kỷ nguyên vươn mình” vì một Việt Nam hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc, vững bước đi lên CNXH.

Báo QĐND