Quyết tâm chính trị cao trong hoàn thiện thể chế phục vụ giai đoạn phát triển mới

9 giờ sáng 5/5/2025, Hội trường Diên Hồng chứng kiến khoảnh khắc mang tính dấu ấn lịch sử-Quốc hội khai mạc Kỳ họp thứ chín, sớm hơn nửa tháng so với thông lệ và so với quy định tại Nội quy Kỳ họp Quốc hội (kỳ họp giữa năm được ấn định khai mạc ngày 20/5, trừ khi ngày 20/5 đúng vào ngày cuối tuần). Sự thay đổi chưa từng có về thời điểm khai mạc cùng thời lượng họp kéo dài nhất lịch sử (dự kiến tới 27/6) không đơn thuần là điều chỉnh kỹ thuật. Đó là sự khẳng định cho một kỳ họp đặc biệt, nơi Quốc hội bước vào thời kỳ mới-thời kỳ đổi mới mạnh mẽ tư duy lập pháp, phản ứng nhanh, linh hoạt, với quyết tâm khơi thông “điểm nghẽn của điểm nghẽn” và chủ động dẫn dắt cuộc sống bằng pháp luật.

Quốc hội bước vào đợt 1 của Kỳ họp thứ chín với tâm thế đáp ứng yêu cầu cấp thiết từ việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, trọng tâm là tổ chức chính quyền địa phương hai cấp (không tổ chức cấp huyện), thảo luận những quyết sách nổi trội để thúc đẩy tăng trưởng theo mục tiêu 8% trong năm 2025 và hai con số trong giai đoạn 2026-2030, với khối lượng công việc rất đồ sộ, thời gian yêu cầu cấp bách.

Ngay ngày đầu tiên, Quốc hội đã thông qua hai nghị quyết mang ý nghĩa rất lớn: Nghị quyết về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Nghị quyết thành lập Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung Hiến pháp. Đây không chỉ là bước mở màn cho tiến trình sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 mà còn khẳng định quyết tâm chính trị cao trong việc hoàn thiện thể chế cho giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Những quyết sách nhanh, gọn, chất lượng-phản ánh nhịp sống phát triển

Từ ngày 5 đến 29/5, Quốc hội đã thông qua nhiều nghị quyết có tính chất định hướng lớn, thể hiện tinh thần “quyết liệt đổi mới” trong tư duy lập pháp.

Ngày 17/5, Quốc hội thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân. Đây được coi là một cú hích chính sách, mở đường cho khu vực kinh tế tư nhân (đã được Đảng xác định là một động lực tăng trưởng quan trọng nhất) bứt phá. Các chính sách đặc biệt được ban hành gồm chính sách thuế, đất đai, hạ tầng và chuyển giao công nghệ; cải cách thủ tục đầu tư, cấp phép; tăng khả năng tiếp cận tín dụng và huy động vốn của khu vực tư nhân... được kỳ vọng sẽ khơi thông nguồn lực, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân phát triển, đóng góp tích cực vào việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025 và tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030.

Cũng trong ngày 17/5, Quốc hội thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật. Lần đầu tiên, những người trực tiếp xây dựng luật được hỗ trợ tài chính tương xứng, khi nghị quyết quy định mức hỗ trợ hằng tháng dành cho những người này bằng 100% mức lương theo hệ số lương hiện hưởng; ngân sách thực hiện cơ chế, chính sách đặc biệt khi bảo đảm chi cho công tác xây dựng pháp luật không thấp hơn 0,5% tổng chi ngân sách hằng năm và tăng dần theo yêu cầu phát triển. Đây là bước đi then chốt để nâng cao chất lượng lập pháp.

Cùng ngày 17/5, Quốc hội thông qua Nghị quyết về điều chỉnh, bổ sung dự toán ngân sách nhà nước năm 2025. Nghị quyết điều chỉnh, bổ sung dự toán ngân sách Trung ương năm 2025 để chi trả chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động khi thực hiện sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy; thực hiện chính sách miễn học phí, thực hiện các nhiệm vụ phát sinh do sắp xếp tổ chức bộ máy theo phê duyệt của các cấp thẩm quyền...

Ngày 21/5, Quốc hội thông qua Nghị quyết về việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031. Quyết sách này được thông qua nhằm rút ngắn khoảng cách thời gian giữa Đại hội Đảng toàn quốc và bầu cử đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp khóa mới. Như vậy, các chủ trương, chính sách được Đảng đưa ra tại đại hội sẽ được thể chế hóa kịp thời hơn, sớm đi vào thực tiễn cuộc sống.

Chiều 23/5, Quốc hội thông qua Nghị quyết về bổ sung ngân sách chi thường xuyên (nguồn viện trợ không hoàn lại nước ngoài) năm 2025. Tiếp đó, ngày 29/5, Quốc hội thông qua Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội. Với những điểm nổi bật như rút ngắn quy trình đầu tư, ưu đãi thuế và đất đai, mở rộng đối tượng thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội, nghị quyết thể hiện rõ cam kết của Quốc hội trong việc bảo đảm an sinh xã hội, cải thiện điều kiện sống cho người dân và thúc đẩy phát triển bền vững kinh tế-xã hội.

Các nghị quyết được Quốc hội thông qua chính là biểu hiện sinh động của một Quốc hội hành động, không ngại thử nghiệm và không trì hoãn trong đổi mới vì mục tiêu phát triển quốc gia.

Bắt đầu thực hiện quy trình lập pháp mới

Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) chính thức có hiệu lực từ tháng 4-2025, cho phép rút ngắn quy trình thông qua luật từ hai kỳ họp xuống một kỳ họp. Quốc hội ngay lập tức áp dụng cơ chế này trong Kỳ họp thứ chín, tạo đà cho nhiều dự án luật quan trọng có thể được thông qua ngay trong kỳ họp này.

Một loạt dự án luật đóng vai trò quan trọng trong việc định hình các chính sách phát triển mới, nhất là trong triển khai thực hiện tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, tháo gỡ những “điểm nghẽn của điểm nghẽn” để khơi thông nguồn lực, thúc đẩy kinh tế-xã hội phát triển cũng được Quốc hội thảo luận tại tổ, thảo luận tại hội trường để các cơ quan hữu quan tiếp thu, chỉnh lý các dự thảo luật trong thời gian nghỉ giữa hai đợt họp, trình Quốc hội xem xét, thông qua tại đợt hai của kỳ họp.

Chưa bao giờ quy trình lập pháp của Quốc hội lại linh hoạt, chủ động và kịp thời như hiện nay. Đây là chuyển biến mang tính hệ thống, thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược: Pháp luật phải đi trước, dẫn đường và tạo động lực phát triển.

Đợt 1 Kỳ họp thứ chín, Quốc hội khóa XV đạt được nhiều kết quả quan trọng. Các quyết sách được ban hành không chỉ phản ánh yêu cầu cấp bách của thực tiễn mà còn mang đậm dấu ấn tư duy chiến lược, nhắm tới các đột phá trung và dài hạn: Cải cách thể chế, khơi thông nguồn lực, tái cấu trúc bộ máy nhà nước và tạo dựng nền móng vững chắc cho phát triển bền vững.

Đó là lý do để kỳ vọng: Nếu tiếp tục giữ vững tinh thần đổi mới tư duy lập pháp, Quốc hội sẽ xác lập vị thế kiến tạo nền tảng pháp lý đưa đất nước vượt qua bẫy thu nhập trung bình, vươn mình trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045 như mục tiêu Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.

Nguồn: Báo QĐND