1. Vị trí, vai trò, tầm quan trọng về công tác cán bộ của Đảng ta

Đảng ta do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, có đường lối chính trị đúng đắn, sáng tạo, gắn bó chặt chẽ với Nhân dân, có đội ngũ cán bộ, đảng viên đông đảo với phẩm chất chính trị tốt, đoàn kết, phấn đấu hi sinh vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Trải qua quá trình đấu tranh cách mạng lâu dài, Đảng ta đã tìm hiểu, lựa chọn, xây dựng nên một đội ngũ cán bộ mang tính chuẩn mực, về cơ bản hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ chính trị ở các giai đoạn lịch sử khác nhau. Đó là nguồn sức mạnh to lớn góp phần đưa đất nước đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Bởi lẽ đó, vấn đề cán bộ luôn là một trong những vấn đề quan trọng của sự nghiệp xây dựng Đảng.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh hết sức quan tâm đến vấn đề xây dựng cán bộ. Khi bàn về vai trò của cán bộ trong lịch sử cách mạng, Người khẳng định: “Cán bộ là cái dây chuyền của bộ máy, nếu dây chuyền không tốt, không chạy thì động cơ dù có tốt, dù chạy, toàn bộ máy cũng tê liệt”. Vì vậy, nắm chắc việc xây dựng đội ngũ cán bộ là một việc làm lớn có ý nghĩa chiến lược quan trọng của Đảng ta.

Quán triệt các nguyên lý của lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kế thừa truyền thống lịch sử cách mạng, trong suốt quá trình lãnh đạo, Đảng ta đặc biệt quan tâm tới công tác cán bộ và đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần xây dựng đội ngũ nòng cốt của Đảng.

Tuy nhiên, đứng trước thực tiễn một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống. Để tăng cường sức chiến đấu và năng lực tổ chức thực tiễn của mình, Đảng xác định phải đổi mới về nhiều mặt. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đã mở ra một kỷ nguyên phát triển cho đất nước ta, đồng thời cũng đặt nền tảng mới cho sự nghiệp phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng và trọng dụng cán bộ. Đại hội nhận định: “Nhân tài không phải là sản phẩm tự phát mà phải được phát hiện và bồi dưỡng công phu. Nhiều tài năng có thể mai một nếu không được phát hiện và sử dụng đúng lúc, đúng chỗ”.

Mặc dù vậy, đến Đại hội VII, Đảng vẫn nhận định, chưa có cơ chế hợp lý để phát hiện và lựa chọn nhân tài. Phải đến năm 1997, Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII, nghị quyết nêu toàn diện, tổng quát đầy đủ về Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước mới được ban hành: “…Trọng dụng nhân tài, không phân biệt đảng viên hay người ngoài Đảng, dân tộc, tôn giáo, người ở trong nước hay người Việt Nam định cư ở nước ngoài; không định kiến với những người có sai lầm trong quá khứ, nay đã hối cải và sửa chữa”. Đây là bước tiến mới trong nhận thức và hành động về công tác cán bộ của Đảng, nhằm thúc đẩy cán bộ không ngừng đổi mới, sáng tạo, phát huy năng lực, trình độ của mình vì sự phát triển chung.

Sau khi Nghị quyết Trung ương ba, khóa VIII ra đời, lần lượt Nghị quyết số 11 về việc luân chuyển cán bộ lãnh đạo và quản lý; Nghị quyết số 42 về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước... và nhiều Nghị quyết quan trọng khác về công tác cán bộ tiếp tục được Đảng ban hành, góp phần định hướng, đưa công tác cán bộ đi vào chiều sâu và có hiệu quả rõ nét.

Nghị quyết Hội nghị lần thứ Bảy Ban Chấp hành Trung ương Khóa XII về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ (Nghị quyết số 26-NQ/TW) được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành là bước đột phá của Đảng ta về chiến lược xây dựng cán bộ thời kỳ phát triển mới. Nghị quyết thẳng thắn chỉ rõ những hạn chế, yếu kém trong đội ngũ cán bộ và công tác xây dựng cán bộ lúc bấy giờ. Trên cơ sở đó, đề ra quan điểm xây dựng trong tình hình mới “Xử lý hài hòa, hợp lý mối quan hệ giữa tiêu chuẩn và cơ cấu, trong đó tiêu chuẩn là chính; giữa “xây” và “chống”, trong đó “xây” là nhiệm vụ chiến lược, cơ bản, lâu dài, “chống” là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên; giữa đức và tài, trong đó đức là “gốc”; giữa tính phổ biến và đặc thù; giữa kế thừa, đổi mới, ổn định, phát triển; giữa thẩm quyền, trách nhiệm, cá nhân và tập thể”.

Theo đó, công tác cán bộ được quan tâm một cách xứng tầm, làm nền tảng, cơ sở để Đại hội XIII tiếp tục khẳng định: “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, phục vụ Nhân dân và sự phát triển đất nước… có cơ chế lựa chọn, đào tạo, thu hút, trọng dụng nhân tài, khuyến khích bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn thử thách và quyết liệt trong hành động vì lợi ích chung. Đồng thời, có cơ chế sàng lọc, thay thế kịp thời những người không hoàn thành nhiệm vụ, vi phạm pháp luật, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp, bị xử lý kỷ luật, không còn uy tín đối với Nhân dân”.

Như vậy, có thể thấy rõ tầm quan trọng của vấn đề xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ. Qua mỗi kỳ Đại hội, Đảng ta đều có sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, thể hiện sự nhận thức ngày càng rõ ràng, khoa học hơn; kết quả là đội ngũ cán bộ có trình độ lý luận cao, chuyên môn, năng lực vững, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong quá trình hội nhập quốc tế và xây dựng đất nước phồn vinh, giàu mạnh, mang lại hạnh phúc, ấm no cho Nhân dân, được Nhân dân hết lòng tin yêu.

2. Những vấn đề đặt ra trong công tác xây dựng cán bộ hiện nay và âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch hòng xuyên tạc vai trò lãnh đạo của Đảng

Hiện nay, các thế lực thù địch đang tìm đủ mọi cách với nhiều âm mưu, thủ đoạn tinh vi, khó lường để phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng ta, dân tộc ta, làm giảm sút niềm tin của Nhân dân với Đảng, với đội ngũ cán bộ, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo chủ chốt.

Về âm mưu: Chúng dùng mọi cách để cản trở sự thấm sâu của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng vào đời sống Nhân dân, phá hoại niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng ta. 

Về đối tượng: Chúng không trừ bất kỳ ai, từ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, văn nghệ sỹ, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang đến các tầng lớp Nhân dân lao động. Trong đó, đối tượng được nhắm đến nhiều nhất là cán bộ, đảng viên giữ vị trí quan trọng trong các tổ chức Đảng, Nhà nước, lực lượng vũ trang.

Về thủ đoạn: Chúng “lợi dụng” triệt để những sơ hở, yếu kém, sai phạm, sự “lệch lạc” trong ban hành, thực hiện đường lối chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước của cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt, có vai trò tham gia ban hành và chỉ đạo thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước… để kích động, vu khống, xuyên tạc hòng làm giảm niềm tin của Nhân dân vào các chủ trương, nghị quyết của Đảng, nhất là trong vấn đề xây dựng cán bộ.

Để phát huy sức mạnh tổng hợp của đội ngũ cán bộ, đặc biệt là cán bộ đứng đầu, đấu tranh có hiệu quả với các âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đòi hỏi chúng ta phải nhận diện thấu đáo những vấn đề thực tiễn đang đặt ra trên các phương diện, thể hiện ở các yếu tố sau:

Thứ nhất, về đạo đức cách mạng của cán bộ. Theo Hồ Chí Minh, đạo đức cách mạng “…là đạo đức mới, đạo đức vĩ đại, nó không phải vì danh vọng cá nhân mà vì lợi ích chung của Đảng, của dân tộc, của loài người”. Sinh thời, Người rất coi trọng vai trò đạo đức cách mạng. Người chỉ rõ, đạo đức là cái gốc của người cách mạng, “không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được Nhân dân”. Những cán bộ, đảng viên không có đạo đức cách mạng sẽ “mắc phải chứng chủ nghĩa cá nhân” từ đó mà sinh ra nhiều “bệnh” rất nguy hiểm. Người cán bộ, muốn được Nhân dân tin yêu thì phải biết trau dồi, rèn luyện đạo đức thường xuyên.  Đảng ta là một đảng cầm quyền, nếu cán bộ, đảng viên không chịu tu dưỡng đạo đức cách mạng dễ dẫn tới phát sinh những biểu hiện tiêu cực, làm “có hại đến Đảng, có hại đến Nhân dân”.

Đứng trước những biến động phức tạp, khó lường của tình hình thế giới, sự phát triển của nền kinh tế kéo theo những ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị trường, sự tấn công “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, phản động trong tình hình hiện nay… đã ảnh hưởng xấu, gây nên tình trạng thoái hóa biến chất ở một số cán bộ, nhất là một số cán bộ có chức, có quyền, làm giảm lòng tin của Nhân dân với Đảng, ảnh hưởng lớn đến sự tồn vong của Đảng. Nổi cộm trong đó là tệ nạn tham nhũng, lãng phí của không ít cán bộ đã trở thành vấn đề gây bức xúc trong xã hội, gây thất thoát, thiệt hại lớn đến ngân sách Nhà nước. Thực tế chứng minh, thời gian qua, có nhiều cán bộ đã đi “chệch đường ray”, mắc nhiều sai phạm, gây hệ lụy nghiêm trọng.

Lợi dụng những sai phạm đáng tiếc đó, các thế lực thù địch đã kích động Nhân dân, đưa ra các thông tin xuyên tạc chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nhằm lôi kéo Nhân dân chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ. Vụ án liên quan đến Công ty Việt Á với những luận điệu “trơ trẽn” xuyên tạc về công tác nhân sự. Nhiều bài viết vu cáo Việt Nam chống tham nhũng bằng cách “hô hào khẩu hiệu”, đổ lỗi việc để xảy ra những vụ án như vậy là do chế độ, Đảng, Nhà nước… nhằm hạ thấp uy tín, vai trò lãnh đạo, hòng bóp méo chủ trương phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Đảng, Nhà nước ta. Từ đó, gây tâm lý hoài nghi, làm mất niềm tin của Nhân dân vào Đảng và chế độ. Đồng thời, phá hoại sự đoàn kết trong Đảng, chia rẽ cán bộ, đảng viên với Nhân dân và sự đồng thuận trong xã hội là một ví dụ.

Thứ hai, về quản lý cán bộ. Đây là một trong những nội dung quan trọng trong công tác cán bộ. Thông qua công tác quản lý, Đảng đề ra chủ trương, kế hoạch, biện pháp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ được chính xác, thiết thực; bố trí, sử dụng đúng người, đúng việc, hạn chế tối đa hiện tượng suy thoái, biến chất của một số cán bộ.

Trải qua quá trình phát triển của cách mạng, những cán bộ được Đảng, Nhà nước quản lý tốt đã trưởng thành và có nhiều đóng góp cho đất nước, góp phần xây dựng tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh, mang lại tinh thần phấn khởi, tạo nên mối đoàn kết trong các tầng lớp Nhân dân, tăng cường lòng tin của Nhân dân đối với Đảng. Tuy nhiên, hiện nay, phải thừa nhận một sự thật rằng, công tác quản lý cán bộ đã và đang bộc lộ nhiều hạn chế. Nhiều năm trước, số cán bộ vi phạm pháp luật cũng có, nhưng chưa nhiều, mức độ ảnh hưởng chưa nghiêm trọng. Nhưng những năm gần đây, hầu như ở bất cứ ngành nào, địa phương nào cũng xuất hiện một bộ phận cán bộ làm việc thiếu trách nhiệm với Đảng, với Nhà nước, với Nhân dân.

Một trong những nguyên nhân sâu xa đó là do công tác quản lý cán bộ còn nặng về quản lý lý lịch trích ngang, quản lý trên hồ sơ bằng cấp, chứng chỉ,... mà chưa chú trọng đúng mức đến quản lý chính trị - vấn đề cốt lõi xây dựng nên người cán bộ chuẩn mực. Cùng với đó, việc ban hành các văn bản pháp luật để kiểm soát quyền lực còn có những “kẽ hở” vô tình “tạo cơ hội” cho một số cán bộ lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thực thi công vụ. Rồi việc những vi phạm “lần đầu” được “nhắm mắt làm ngơ” do nể nang, né tránh, ngại đấu tranh diễn ra khá phổ biến dẫn tới cán bộ sai phạm “được đà lần tới”, không chịu rút kinh nghiệm, sửa chữa đến khi thoái hóa biến chất thì đã “vô phương cứu chữa”.

So với con số 2.740 tổ chức đảng và hơn 167.700 cán bộ, đảng viên, trong đó có hơn 190 cán bộ diện Trung ương quản lý bị kỷ luật trong 10 năm (2012 - 2022). Con số thi hành kỷ luật 606 tổ chức đảng, hơn 24.160 đảng viên, trong đó có 19 cán bộ diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý là một con số đáng báo động.

Thứ ba, về đánh giá cán bộ. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khẳng định cán bộ có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, quyết định sự thành bại của cách mạng: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “muốn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”. Người luôn chăm lo xây dựng, rèn luyện đội ngũ cán bộ có phẩm chất và năng lực, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng.

Qua các thời kỳ lãnh đạo, trong công tác cán bộ, việc tìm hiểu, nhận xét, đánh giá đúng cán bộ được xem là khâu quan trọng đầu tiên có tính quyết định đến hiệu quả và chất lượng của các khâu tiếp theo. Nói về vấn đề cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh đầu tiên đến việc “Phải biết rõ cán bộ”, đánh giá đúng cán bộ. Người cho rằng, cứ mỗi lần xem xét lại cán bộ, “một mặt sẽ tìm thấy những nhân tài mới, mặt khác thì những người hủ hóa cũng lòi ra” và chỉ rõ hạn chế của Đảng trong vấn đề này.

Đại hội XII của Đảng cũng nêu rõ: “Đánh giá cán bộ vẫn là khâu yếu nhất qua nhiều nhiệm kỳ nhưng chưa có tiêu chí cụ thể và giải pháp khoa học để khắc phục”. Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XII) nhận định, vẫn còn tình trạng nể nang, cục bộ trong đánh giá cán bộ. Nghị quyết Trung ương 7 (Khóa XII) tiếp tục khẳng định, đánh giá cán bộ chưa phản ánh đúng thực chất, chưa gắn với kết quả, sản phẩm cụ thể, không ít trường hợp còn nể nang, dễ dãi, định kiến.

Nói cách khác, vào từng thời điểm, ở từng lúc, từng nơi vẫn còn tình trạng nhận xét, đánh giá cán bộ chưa thật sự khách quan, chính xác, thể hiện ở việc cán bộ, công chức của hệ thống chính trị trong một năm phải trải qua rất nhiều lần đánh giá ở nhiều cấp khác nhau. Người càng giữ nhiều vị trí, càng có nhiều chức vụ thì số lần đánh giá lại càng nhiều. Đánh giá được làm bài bản với đầy đủ giấy tờ, thủ tục hợp lệ nhưng bất cập ở chỗ có không ít trường hợp cán bộ vừa được đánh giá cao là có năng lực, trình độ, làm việc mang lại nhiều hiệu quả… chỉ một thời gian ngắn sau đó lại bị “đảo ngược tình thế”, thậm chí bị kỷ luật, truy tố… Vụ việc ông Nguyễn Đức Chung - người đứng đầu chính quyền Thủ đô, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội bị bắt, sau đó BCH Trung ương xem xét, quyết định thi hành kỷ luật khai trừ ra khỏi Đảng vì có liên quan đến vụ việc chiếm đoạt tài liệu bí mật Nhà nước, vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí khi chỉ mới trước đó 2 tháng, Hội đồng Thi đua - khen thưởng Thành phố Hà Nội vừa đề xuất xét tặng Huân chương Lao động Hạng Nhất vì có thành tích trong phòng, chống dịch Covid-19 dấy lên một làn sóng bất bình trong xã hội, tạo cơ hội cho các thế lực thù địch ra sức vu khống, bôi nhọ, nói xấu Đảng ta, chế độ ta, đến nay chắc vẫn còn là một “vết thương âm ỉ” nhức nhối trong công tác đánh giá cán bộ.

3. Nhiệm vụ đặt ra về vấn đề xây dựng và cụ thể hóa vai trò của cán bộ trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trước tình hình mới

Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng phụ thuộc một cách quyết định vào chất lượng của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Trong điều kiện Đảng cầm quyền, mỗi một cán bộ là một “nhánh rễ” lớn lan tỏa mọi nơi, mọi lúc, “cắm sâu” vào mọi lĩnh vực hoạt động của Nhà nước, xã hội. “Rễ chắc, cây vững”. Đứng trước thực tiễn bối cảnh hiện nay, khi mà các thế lực thù địch đang “bủa vây” dưới mọi hình thức bằng những thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, vấn đề về xây dựng, phát triển cán bộ càng vô cùng quan trọng hơn lúc nào hết cùng những yêu cầu, nội dung mới nhằm bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng. Để làm tốt nhiệm vụ quan trọng đó, cần quan tâm thực hiện đồng bộ những giải pháp sau:

Thứ nhất, lựa chọn cán bộ cần nắm vững quan điểm của Đảng, chú trọng trên hết vấn đề đức và tài.

Đức và tài là hai mặt quan hệ gắn bó không thể tách rời. Đạo đức là “gốc rễ”; tài năng, trình độ, năng lực là “sức mạnh tự thân” của người cán bộ. Kinh nghiệm thực tế cho thấy, công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ của Đảng ta từ khi thành lập đến nay, bên cạnh vấn đề đạo đức cách mạng, vấn đề năng lực, trình độ lãnh đạo, quản lý của từng cán bộ, đặc biệt là cán bộ đứng đầu có ý nghĩa quyết định đến thành quả thực hiện nhiệm vụ của đơn vị, địa phương. Trong cùng một thời điểm, hoàn cảnh, công việc như nhau, nhưng ở đơn vị, địa phương nào có cán bộ đạo đức, tư cách tốt, quản lý giỏi, năng lực, trình độ cao thì chắc chắn mức độ hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị, địa phương đó sẽ cao hơn. Bởi lẽ, cán bộ có đạo đức, có trình độ, năng lực sẽ dùng tấm lòng bao dung, đức độ, hướng về Nhân dân, đặt lợi ích của tập thể lên trên hết; dùng trí lực, tài năng vốn có để bao quát được thực tiễn tình hình của đơn vị, địa phương, từ đó biết “mổ xẻ”, phân tích, phát huy tối đa tiềm năng, khắc phục hạn chế, thiếu sót còn mắc phải, mang lại hiệu quả công việc cao nhất.

Nhìn lại công tác xây dựng cán bộ của Đảng thời gian qua, bên cạnh đạt được nhiều kết quả quan trọng; năng lực, phương thức lãnh đạo, sức chiến đấu của cán bộ từng bước được nâng lên; đại đa số cán bộ đều kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Song, đứng trước bối cảnh cải cách mở cửa, hội nhập quốc tế sâu rộng, nhiều thời cơ, thách thức đan xen, thực trạng suy thoái về đạo đức trong cán bộ, đảng viên đã và đang có nguy cơ diễn biến phức tạp hơn, bộc lộc những hạn chế, yếu kém trong công tác xây dựng Đảng… làm giảm sút lòng tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước; tạo cơ hội cho các thế lực thù địch lợi dụng để kích động, lôi kéo Nhân dân. Điều đó đòi hỏi phải tăng cường bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho cán bộ; nâng cao năng lực, trình độ để cán bộ biết “tháo gỡ” những “nút thắt” hạn chế đang mắc phải, tạo sự đồng thuận, thống nhất trong Nhân dân, vận động, tập hợp các tầng lớp Nhân dân cùng chung chí hướng, tạo nên sự nhất trí về chính trị và tinh thần, là “cầu nối” thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Nhân dân với Đảng, Nhà nước, góp phần đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch một cách hiệu quả.

Thứ hai, phải thường xuyên làm tốt công tác quản lý

Khâu đầu tiên của quá trình xây dựng đội ngũ cán bộ trong sạch, vững mạnh là làm tốt việc tìm hiểu, nhận xét, đánh giá cán bộ, bởi “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”. Nếu không làm tốt sẽ dẫn đến những sai phạm trong việc cất nhắc, đề bạt, bổ nhiệm, kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng.

Để công tác này được đảm bảo, cần phát huy trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước, các đoàn thể Nhân dân, dân chủ hóa công tác quản lý; lắng nghe ý kiến đầy đủ, tiếp cận thông tin đa chiều từ nhiều kênh, qua cán bộ, nhân viên cấp dưới thuộc quyền, qua Nhân dân… thì mới phân tích, nhận xét, đánh giá cán bộ được chính xác và khách quan, bảo đảm tính công bằng, nghiêm minh, phòng, chống triệt để tệ nạn chạy chức, chạy quyền, chạy tội.

Người làm công tác tổ chức phải làm tốt việc quản lý con người, đi sâu tìm hiểu đời sống cá nhân, tâm tư, tình cảm của cán bộ dưới nhiều hình thức. Bổ sung và cập nhật thường xuyên hồ sơ, nắm bặt kịp thời những diễn biến tâm lý, tư tưởng, đời sống hàng ngày của cán bộ, đưa ra nhận xét định kỳ một cách chính xác, trung thực, đầy đủ. Đồng thời, mở rộng và nâng cao chất lượng dân chủ ở cơ sở, thực hiện nghiêm túc tự phê bình và phê bình định kỳ; khuyến khích sự phê bình, lấy ý kiến tín nhiệm của cán bộ cấp dưới đối với cán bộ lãnh đạo làm căn cứ đánh giá một cách toàn diện cán bộ, tạo thuận lợi cho định hướng, lựa chọn, giới thiệu, bầu cử vào các vị trí tiếp theo.

Thứ ba, tạo điều kiện thuận lợi cho việc luân chuyển, điều động. Kết hợp luân chuyển với ổn định.

Xây dựng quy hoạch cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý, việc quan trọng đầu tiên là đánh giá, phát hiện đúng cán bộ triển vọng, cán bộ dự bị cho các chức vụ lãnh đạo quan trọng. Quản lý tốt sẽ biết cán bộ mạnh, yếu về mặt nào. Cần luân chuyển, điều động cán bộ nào? Nhằm mục đích gì? Chuyển sang vị trí nào cho phù hợp?  Biết luân chuyển, điều động cán bộ đúng người, đúng lúc giúp cán bộ trưởng thành hơn, bởi cán bộ khi thay đổi công tác buộc phải nghiên cứu về nhiệm vụ mới; phải tìm tòi, suy nghĩ, có phương thức làm việc mới, từ đó giúp bản thân có thêm nhiều hiểu biết, nhiều kinh nghiệm thực tiễn, đưa phong trào hoạt động vốn dĩ bắt đầu có những biểu hiện mang tính “rập khuôn” sau nhiều nhiệm kỳ giữ nhiệm của cán bộ đi trước sang một trang mới.

Để công tác luân chuyển, điều động cán bộ tạo được sự đồng thuận thống nhất cao giữa tổ chức và cá nhân cán bộ được luân chuyển, điều động. Trước hết, cần làm tốt công tác tư tưởng, khắc phục mọi biểu hiện cục bộ, cá nhân chủ nghĩa, không để xảy ra tình trạng lợi dụng chủ trương luân chuyển, điều động để “trù dập” cán bộ, đẩy đi nơi khác những người “không cùng bè phái” với mình. Quan tâm, giải quyết thỏa đáng chính sách, chế độ đối với cán bộ được luân chuyển, điều động để cuộc sống gia đình họ không bị xáo trộn, khó khăn, nhất là đối với những trường hợp được luân chuyển, điều động tăng cường đến những vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, nguy hiểm, giúp cán bộ yên tâm công tác, đạt được hiệu quả cao nhất trong thực hiện nhiệm vụ mới.

Thứ tư, thực hiện nghiêm túc công tác kê khai tài sản, đặc biệt là cán bộ chủ trì, người đứng đầu đơn vị, địa phương.

“Cán bộ, công chức, đảng viên, trước hết là những người giữ cương vị lãnh đạo chủ chốt ở các cấp, phải báo cáo và chịu sự kiểm tra về thu nhập, về tài sản”. Đó là biện pháp cần thiết để quản lý cán bộ, giữ gìn sự trong sạch trong bộ máy Nhà nước, ngăn ngừa và phát hiện kịp thời các hành vi lợi dụng chức quyền để tham nhũng, làm giàu bất chính. Để có được kết quả chính xác, khách quan trong báo cáo kê khai, cần thực hiện nghiêm túc, triệt để chủ trương đã nêu trong Nghị quyết Đại hội IX của Đảng: “Kê khai tài sản của cá nhân và gia đình mình”, rà soát cụ thể, tránh trường hợp chỉ thực hiện kê khai tài sản của bản thân người cán bộ, để “lọt” phía sau không ít trường hợp tài sản đứng tên vợ, chồng, con hoặc người thân khác mà thực sở hữu, điều hành và quản lý là trực tiếp người cán bộ, đến khi “sự việc vỡ lẽ” rồi mới rà soát lại thì lòng tin của Nhân dân về cán bộ đã không còn.

Cán bộ lãnh đạo càng giữ vị trí quan trọng càng phải gương mẫu, làm trước việc kê khai tài sản và phải được thực hiện một cách dân chủ, công khai, không dấu diếm. Công khai trước chi bộ, với mọi đảng viên, quần chúng trong cơ quan, đơn vị mình. Tạo điều kiện để tổ chức, quần chúng quản lý, giám sát, nhất là giám sát việc hình thành những tài sản mới, để cán bộ cấp dưới học tập, tự giác làm theo. Khi phát hiện dấu hiệu thu nhập bất minh cần yêu cầu giải trình, kiểm tra, có quy định, biện pháp xử lý đối với từng trường hợp cụ thể, góp phần ngăn ngừa tham nhũng, tiêu cực, đấu tranh chống suy thoái đạo đức, phẩm chất của cán bộ, tạo sự đồng tình ủng hộ của đông đảo Nhân dân.

Thứ năm, phát huy vai trò, trách nhiệm của Nhân dân trong việc giám sát quá trình thực thi nhiệm vụ

Trong công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị hiện nay, giám sát, phản biện xã hội được xác định là nhiệm vụ hết sức quan trọng của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, đưa yêu cầu “dân giám sát” trở thành một trong những phương thức lãnh đạo của Đảng nhằm tạo sự đồng thuận trong xã hội, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phát huy được sức mạnh tổng hợp của toàn dân trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.

Giám sát cán bộ, đảng viên giúp phản ánh kịp thời những sai phạm, mặt yếu kém của cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ có chức, có quyền mà kịp thời tiếp thu, xử lý. Để phát huy vai trò, trách nhiệm của Nhân dân trong giám sát, cần thường xuyên tổ chức, tạo điều kiện để Nhân dân tham gia góp ý vào công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương mà trực tiếp là cán bộ chủ chốt, người đứng đầu trên tất cả các lĩnh vực; góp ý về tinh thần, thái độ làm việc, phong cách, đạo đức, lối sống... đồng thời tổ chức cho Nhân dân thực hiện chức năng giám sát, phản biện với tinh thần, trách nhiệm cao nhất, đáp ứng yêu cầu “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Thứ sáu, làm tốt công tác sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm quá trình thực hiện nhiệm vụ của cán bộ.

Nhằm góp phần thực hiện thắng lợi các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước, ngoài vấn đề thường xuyên làm tốt công tác kiểm tra, giám sát thì công tác sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm việc thực hiện các nghị quyết, quyết định của Đảng của đội ngũ cán bộ các cấp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát huy ưu điểm, phòng ngừa và khắc phục kịp thời sai lầm, khuyết điểm của cán bộ. Giúp đánh giá một cách khách quan và chính xác năng lực, phẩm chất của cán bộ, đảng viên. Sau mỗi lần sơ, tổng kết, tuyên truyền, nhân rộng gương điển hình tiên tiến để lan tỏa, tạo động lực, niềm tin cho Nhân dân. Làm được như vậy, các thế lực thù địch sẽ không có cơ hội để lôi kéo Nhân dân chống phá cách mạng.

Thứ bảy, xử lý nghiêm cán bộ sai phạm theo đúng pháp chế, không có vùng cấm, không có ngoại lệ

Công tác tổ chức, giám sát, kiểm tra của Đảng và công tác pháp chế của Nhà nước có sự gắn kết không tách rời, mối quan hệ biện chứng bổ trợ cho nhau nhằm củng cố và tăng cường tính tổ chức, kỷ luật trong xã hội, đặc biệt là trong các tổ chức Đảng, trong hàng ngũ cán bộ. Giám sát, kiểm tra giúp phát hiện kịp thời những sai phạm để xử lý theo đúng pháp chế, kỷ luật; ngược lại xử lý sai phạm theo đúng pháp luật, kỷ luật sẽ tạo động lực cho việc kiểm tra, giám sát được chặt chẽ hơn.

Quá trình giám sát, kiểm tra, nếu thấy có khuyết điểm, vi phạm thì phải báo cáo kịp thời để xem xét, kết luận và xử lý triệt để. Kiên quyết, bảo đảm chặt chẽ việc kiểm soát quyền lực của cán bộ, nhất là cán bộ đứng đầu. Không có vùng cấm, vùng trống, không có nhân nhượng, không có ngoại lệ, không có điểm dừng trong xử lý đối với cán bộ sai phạm. Bất cứ trường hợp nào vi phạm kỷ luật, chúng ta cũng phải xử lý theo pháp chế, làm nghiêm từ trên xuống để giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng, lấy lại và củng cố niềm tin của Nhân dân, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong Đảng, sự hưởng ứng nhiệt tình của Nhân dân, góp phần “bẻ gãy” âm mưu, thủ đoạn lợi dụng những sai phạm đáng tiếc của một số cán bộ, trong đó có cán bộ chủ chốt, người đứng đầu để công kích, xuyên tạc hòng làm giảm niềm tin của Đảng trong Nhân dân.

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ sống còn, vừa cấp bách trước mắt, vừa thường xuyên, cơ bản, lâu dài. Để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng một cách hiệu quả nhất, ngoài việc xây dựng cương lĩnh, đường lối chính trị sát đúng, việc phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên là yếu tố then chốt góp phần đưa chủ trương, nghị quyết của Đảng vào đời sống xã hội, đấu tranh có hiệu quả với các thủ đoạn chống phá cách mạng của các thế lực thù địch, thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới trên mỗi đơn vị, địa phương.

NGUYỄN THỊ NGA

Tài liệu tham khảo:

1. Sự thật không thể xuyên tạc, Thiếu tướng, PGS, TS, NGND Nguyễn Bá Dương, Nxb Quân đội Nhân dân, năm 2022.

2. Một số vấn đề về Nhà nước, Phạm Văn Đồng, Nxb Sự thật, năm 1980.

3. Một số văn kiện chủ yếu của Đảng về công tác xây dựng Đảng, Đảng Cộng sản Việt Nam, BCH Trung ương, Nxb Sự thật, năm 1982.

4. Góp phần tìm hiểu học thuyết Mác - Lênin về xây dựng Đảng, Trần Đình Quảng, Lê Văn Yên, Nguyễn Quốc Bảo, Nxb Chính trị Quốc gia, năm 2002.

5. Văn kiện Đảng thời kỳ đổi mới (Đại hội VI, VII, VIII, IX) về nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb Chính trị Quốc gia, năm 2005.

6. Về xây dựng Đảng, Lê Duẩn, Nxb Sự thật, năm 1978.

7. Học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và sự vận dụng của Đảng ta trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, PGS, TS Nguyễn Bá Dương, Nxb Quân đội Nhân dân, năm 2010.

8. Đổi mới và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ trong giai đoạn mới, Cao Văn Thống, Vũ Trọng Lâm, Nxb Chính trị Quốc gia sự thật, năm 2020.