Bảo tàng Quân khu 4 hiện đang lưu giữ trên 18.000 hiện vật, tài liệu phản ảnh quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của lực lượng vũ trang Quân khu 4 trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Gian trưng bày về Đại tướng Võ Nguyên Giáp được xây dựng ngay sau khi Đại tướng qua đời.

Trước đây, những hiện vật, tài liệu về Đại tướng tại Bảo tàng được sử dụng trưng bày trong những cuộc triển lãm lưu động 6 tỉnh Quân khu. Sau khi Đại tướng qua đời, để bày tỏ tấm lòng biết ơn, tri ân với Đại tướng, lãnh đạo Bảo tàng Quân khu 4 đã có kế hoạch xây dựng mảng trưng bày về Đại tướng, những hiện vật, tài liệu đó được lưu giữ, trưng bày cố định tại bảo tàng.

Gian trưng bày về Đại tướng được đặt trang trọng bên cạnh gian trưng bày các hiện vật, tư liệu của Chủ tịch Hồ Chí Minh với lực lượng vũ trang Quân khu 4. Đó là gần 20 bức ảnh chụp Đại tướng Võ Nguyên Giáp, những lá thư tay của Đại tướng gửi cho đồng chí Lê Quang Hòa, Tư lệnh Quân khu 4 để chỉ đạo công tác giao thông trên mặt trận Quân khu 4, lá thư Đại tướng gửi cho cán bộ, chiến sĩ Quân khu 4 trong lần về thăm Quân khu năm 1968; là những hiện vật như kính ngắm sử dụng quan sát hệ thống phòng ngự của địch ở chiến dịch Điện Biên Phủ, là chiếc ống nhòm Đại tướng sử dụng trong thời gian thị sát ở chiến trường Bình Trị Thiên năm 1973, chiếc bút, xắc xô... Người hay sử dụng.

Đại tá Nguyễn Công Thành, nguyên Giám đốc Bảo tàng Quân khu 4 vẫn chưa quên lần đầu tiên cũng là lần duy nhất vinh dự được gặp Đại tướng cách đây hơn 20 năm. Đó là vào năm 1992, đồng chí đang là trợ lý viết sử của Phòng Lịch sử quân sự Quân khu 4 cùng đoàn cán bộ Quân khu ra thăm Đại tướng. Món quà mà đoàn mang theo là cuốn sách “Lịch sử kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945 - 1954)”. Chuyến đi này đoàn cũng có nhiệm vụ đề nghị Đại tướng viết lời đề tựa giới thiệu cuốn “Lịch sử kháng chiến chống Mỹ xâm lược” mà Quân khu đang biên soạn.

Tại cuộc gặp gỡ, Đại tướng nói về tầm quan trọng của Quân khu 4, truyền thống đấu tranh của các địa phương Quân khu 4, đặc biệt là vị trí hậu phương đối với cả nước và của cả Đông Dương. Trước đề nghị viết lời giới thiệu cuốn sách “Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước”, Đại tướng vui vẻ nhận lời và hứa sẽ tự mình chấp bút. Ngày 12/10/1994, đích thân Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã viết lời giới thiệu dài 5 trang giấy cho cuốn sách “Quân khu 4 - Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954 - 1975). Hiện nay, cuốn sách đang được lưu giữ tại Bảo tàng.

Đại tá Nguyễn Công Thành vẫn nhớ như in lời căn dặn của Đại tướng: “Các đồng chí viết sử phải thể hiện cho được sự phong phú của loại hình đấu tranh, truyền thống vẻ vang của các địa phương Quân khu 4 để làm bài học kinh nghiệm đấu tranh sau này”. Đối với người làm công tác bảo vệ lưu giữ di sản văn hóa như ông thì đó là lời nhắc nhở để ông luôn nỗ lực, cố gắng trong công việc để phát huy được các giá trị truyền thống qua các hiện vật trưng bày tại bảo tàng.

Mặc dù gian trưng bày về Đại tướng Võ Nguyên Giáp vẫn chưa nhiều nhưng đó là sự nỗ lực, tấm lòng của cán bộ chiến sỹ dành cho Đại tướng. Công tác sưu tập các kỷ vật của Đại tướng với quân dân khu 4 vẫn tiếp tục được thực hiện. Đó là cách tri ân của cán bộ chiến sỹ Quân khu 4 dành cho người anh cả vĩ đại của Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Bài, ảnh: NGỌC THĂNG