Nhận thức sâu sắc về vai trò quan trọng của việc thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở (QCDCCS), trong thời gian qua Thường vụ Đảng ủy, Ban chỉ đạo thực hiện QCDCCS Quân khu đã quán triệt Chỉ thị 590-CT/ĐUQSTW của Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) về “Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng và tổ chức thực hiện QCDCCS trong Quân đội”; ban hành Chỉ thị số 28-CT/ĐU và các văn bản liên quan đến việc thực hiện QCDCCS; đồng thời, chỉ đạo cấp ủy các cấp ra nghị quyết chuyên đề, xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện sát với đặc điểm, tình hình nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị.

Cấp ủy các cấp đã lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện tốt khâu đột phá: “Chấp hành pháp luật, kỷ luật và xây dựng chi bộ” gắn với thực hiện Chỉ thị 184/ĐUQK của Thường vụ Đảng ủy Quân khu về xây dựng chi bộ “3 tốt, 3 không”; thường xuyên duy trì và nâng cao chất lượng sinh hoạt đối thoại dân chủ giữa lãnh đạo, chỉ huy với cán bộ, chiến sĩ, qua đó kịp thời giải quyết những vướng mắc, tâm tư, nguyện vọng của bộ đội. Năm 2018, Ban chỉ đạo thực hiện QCDCCS Quân khu đã tổ chức kiểm tra và đối thoại 12 lượt cơ quan, đơn vị; phối hợp kiểm tra 25/25 đơn vị trực thuộc Đảng ủy Quân khu; cấp ủy các cấp đã kiểm tra 250 đơn vị thuộc quyền. Qua kiểm tra cho thấy, lãnh đạo, chỉ huy các cấp luôn chú trọng việc phát huy trí tuệ tập thể, tôn trọng, lắng nghe ý kiến bộ đội, góp phần giải quyết được nhiều khâu yếu, mặt yếu, phức tạp kéo dài của cơ quan, đơn vị. Các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, các quyết định của Đảng ủy, Thường vụ các cấp đều được đưa ra thảo luận, bàn bạc dân chủ, nhất là các mặt công tác trọng yếu như: Cán bộ, quân lực, tài chính... Qua đó, tạo môi trường đoàn kết, thống nhất, gắn bó trong từng cấp, cấp trên với cấp dưới, cán bộ với chiến sĩ, đồng chí với đồng đội ngày càng sâu sắc.

Với những chủ trương, giải pháp đồng bộ trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện QCDCCS, tình hình mọi mặt của lực lượng vũ trang (LLVT) Quân khu thời gian qua có nhiều chuyển biến tích cực; phương thức lãnh đạo của cấp ủy, tác phong công tác của người chỉ huy có nhiều đổi mới; tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật có sự chuyển biến tích cực; quyền lợi của mọi quân nhân được đảm bảo; mối quan hệ đoàn kết, thống nhất trong nội bộ và đoàn kết quân dân ngày càng được tăng cường; tỷ lệ tổ chức đảng hoàn thành tốt và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đơn vị đạt VMTD hàng năm đều tăng; chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của LLVT Quân khu được nâng lên.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình thực hiện QCDCCS trong LLVT Quân khu thời gian qua vẫn còn có những hạn chế nhất định. Đó là việc nhận thức của một số cấp ủy, chỉ huy và cán bộ, chiến sĩ về nội dung xây dựng và thực hiện QCDCCS chưa toàn diện, cho rằng đó là hoạt động của HĐQN. Hệ thống quy chế, quy định một số đơn vị vừa thừa, vừa thiếu, nội dung quy chế chưa phân định rõ quyền hạn, chức năng của cấp ủy, chỉ huy. Quản lý, điều hành của một số cán bộ chỉ huy còn nặng về mệnh lệnh hành chính, chưa gần gũi, sâu sát trong nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của bộ đội. Hoạt động của hội đồng quân nhân (HĐQN), các tổ chức quần chúng và việc thực hiện QCDCCS ở một số cơ quan, đơn vị còn mang tính hình thức, kém hiệu quả. Tình trạng vi phạm kỷ luật Quân đội mặc dù có giảm hơn năm 2017 nhưng tỷ lệ vụ việc nghiêm trọng, mất an toàn còn cao…

Từ những kết quả đạt được và những hạn chế, tồn tại, quá trình thực hiện QCDCCS kinh nghiệm cho thấy: Nếu như cấp ủy, chỉ huy cơ quan, đơn vị nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò thực hiện QCDCCS, làm tốt công tác quán triệt, giáo dục, cụ thể hóa và triển khai thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc, thường xuyên đổi mới nội dung, phương pháp và nâng cao chất lượng hoạt động của HĐQN, các tổ chức quần chúng thì chất lượng các mặt công tác có hiệu quả hơn; việc chấp hành kỷ luật của bộ đội tốt hơn. Ngược lại, cấp ủy, chỉ huy và cán bộ, chiến sĩ nhận thức chưa đầy đủ, tổ chức thực hiện không cụ thể thì việc thực hiện QCDCCS còn hình thức dẫn đến chất lượng công tác không cao; tình trạng vi phạm kỷ luật của bộ đội còn nhiều…

Trong thời gian tới, trước yêu cầu, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng ngày càng cao; các thế lực thù địch tăng cường chống phá; tác động mặt trái xã hội; việc thực hiện điều chỉnh tổ chức lực lượng theo hướng tinh giản biên chế sẽ tác động đến tâm tư, tình cảm của cán bộ, chiến sĩ trong LLVT Quân khu. Điều đó đặt ra yêu cầu cao hơn về phát huy dân chủ, tăng cường kỷ luật và phải có nhiều chủ trương, giải pháp đồng bộ để thực hiện QCDCCS, qua đó nhằm xây dựng bản lĩnh chính trị, trận địa tư tưởng, sự đoàn kết, thống nhất trong LLVT Quân khu, góp phần hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ được giao.

 Để thực hiện tốt QCDCCS, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị cần tiếp tục tăng cường công tác quán triệt, giáo dục, tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ về Chỉ thị 590 - CT/ĐUQSTW của Quân ủy Trung ương; Chỉ thị 28 - CT/ĐU của Thường vụ Đảng ủy Quân khu và các văn bản, hướng dẫn của các cấp về thực hiện QCDCCS, tăng cường công tác giáo dục, quản lý tư tưởng, kỷ luật của bộ đội. Gắn thực hiện QCDCCS với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị (Khóa XII) và Chỉ thị 87 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Trong đó cần tập trung tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, người chỉ huy các cấp; phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, sự gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện QCDCCS ở các cơ quan, đơn vị. Thông qua thực tiễn hoạt động ở cơ quan, đơn vị, cấp ủy, chỉ huy, cán bộ, đảng viên các cấp phải đổi mới phong cách, phương pháp lãnh đạo bảo đảm cho quá trình ra các nghị quyết, quyết định thật sự phát huy được dân chủ. Thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy. Duy trì có nền nếp chế độ sinh hoạt tự phê bình, phê bình, xây dựng mối đoàn kết thống nhất trong cấp ủy, chỉ huy và trong cơ quan, đơn vị.

Cấp ủy, chỉ huy các cấp tiếp tục rà soát kỹ, hoàn thiện hệ thống quy chế, quy định phù hợp với từng loại hình cơ quan, đơn vị; xây dựng ban hành tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện QCDCCS các đơn vị. Nội dung, phạm vi, hình thức QCDCCS cần được cụ thể hóa bằng các quy định cụ thể. Tăng cường các phương thức giao tiếp, đối thoại giữa lãnh đạo, chỉ huy với cán bộ, chiến sĩ. Tạo điều kiện cho cán bộ, chiến sĩ được tham gia đóng góp ý kiến đối với các hoạt động của cấp ủy, chính quyền bằng các hình thức. Tăng cường thực hiện đối thoại, tổ chức tốt Ngày chính trị, văn hóa, tinh thần, ngày Đảng… Đổi mới phương pháp tác phong công tác của cán bộ sâu sát, gần gũi với cán bộ, chiến sĩ để giải quyết các vấn đề nảy sinh trong thực tiễn. Đồng thời quan tâm, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và giải quyết thỏa đáng yêu cầu, nguyện vọng của bộ đội. Đi đôi tăng cường các biện pháp quản lý duy trì kỷ luật; khắc phục hiện tượng bao che, dấu diếm khuyết điểm.

Quán triệt, triển khai thực hiện Thông tư 165/TT-BQP về tổ chức và hoạt động của HĐQN. Phát huy có hiệu quả vai trò hoạt động của các tổ chức quần chúng và HĐQN, thực hiện tốt dân chủ trên 3 nội dung (dân chủ về quân sự và chuyên môn, dân chủ về chính trị, dân chủ về kinh tế và đời sống), nhất là hoạt động giám sát, phản biện. Chủ động phát hiện, ngăn chặn kịp thời, chấn chỉnh các biểu hiện vi phạm dân chủ. Lấy kết quả thực hiện QCDCCS và việc chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội và quy định của đơn vị là một nội dung quan trọng trong bình xét khen thưởng, phân loại tổ chức Đảng, tổ chức quần chúng hàng năm.

Thực hiện dân chủ ở cơ sở là một đòi hỏi khách quan, một việc làm xuyên suốt và là trách nhiệm chính trị của mọi tổ chức, cá nhân, nhất là của cấp ủy và cán bộ chủ trì các cấp. Khi dân chủ không ngừng được xây dựng, mở rộng thì sẽ tạo nên động lực phát triển, nâng cao chất lượng hiệu quả công tác tăng cường kỷ luật, kỷ cương… Qua đó, góp phần xây dựng tổ chức Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, đơn vị VMTD, nâng cao sức mạnh tổng hợp của LLVT Quân khu, đáp ứng kịp thời yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tình hình hiện nay.         

Thiếu tướng Nguyễn Đức Hóa
Ủy viên Thường vụ Đảng ủy, Phó chính ủy, Trưởng ban chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở Quân khu