Ra đời và hoạt động trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vô cùng gian khổ, ác liệt, dù tên gọi khác nhau và yêu cầu, nhiệm vụ đòi hỏi ngày càng cao song Đoàn luôn quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối văn hóa, văn nghệ của Đảng; bám sát sự chỉ đạo của Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu mà trực tiếp, thường xuyên là Thường vụ Đảng ủy, Thủ trưởng Cục Chính trị để ngày càng phát triển, trưởng thành. Với quan điểm “Ở đâu có bộ đội, ở đó có văn công”, những nghệ sĩ - chiến sĩ của Đoàn luôn chủ động, sáng tạo, chia thành từng đội xung kích không ngại gian khổ, hy sinh có mặt trên khắp các chiến trường, mang lời ca, tiếng hát, điệu múa “tiếp lửa” nhiệt tình, cổ vũ tinh thần cho quân, dân Quân khu 4 anh dũng chiến đấu và lao động hiệu quả để chi viện cho các chiến trường. Nghệ sĩ - chiến sĩ của Đoàn còn vượt dãy Trường Sơn đến biểu diễn phục vụ bộ đội tình nguyện Việt Nam và bà con các bộ tộc Lào anh em. Đặc biệt, Đoàn còn rất vinh dự và tự hào khi được biểu diễn phục vụ cho Bác Hồ xem 3 lần và được Bác động viên, dặn dò, sửa cho những lời cổ trong các làn điệu dân ca. Đó là những ấn tượng sâu sắc khắc sâu trong lòng mỗi nghệ sĩ, diễn viên khi phục vụ Bác. Cũng trong những năm tháng hào hùng đó, nhiều nghệ sĩ của Đoàn đã anh dũng hy sinh, góp phần quan trọng vào chiến công của quân và dân ta và tô đậm phẩm chất người nghệ sĩ - chiến sĩ trên đất lửa Khu 4 anh hùng.

Bước vào thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, mặc dù còn khó khăn về quân số, phương tiện vật chất bảo đảm nhưng bám sát định hướng hoạt động nghệ thuật phải vì chiến sĩ, sát thực tiễn huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, công tác của lực lượng vũ trang Quân khu, Đoàn Văn công đã xây dựng các chương trình nghệ thuật quy mô, đa dạng nội dung mang chủ đề tư tưởng sâu sắc biểu diễn phục vụ bộ đội và nhân dân trên địa bàn. Vượt muôn trùng sóng gió, các nghệ sĩ của Đoàn còn đến với quần đảo Trường Sa, Nhà giàn DK, hát động viên quân dân nơi đảo xa vững tâm, kiên cường giữ vững chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Đoàn còn tích cực dàn dựng, tham gia các chương trình nghệ thuật có chất lượng biểu diễn phục vụ nhân các sự kiện chính trị - xã hội lớn của đất nước, Quân đội, Quân khu và địa phương… tạo được sự mến mộ của khán giả và thắt chặt tình đoàn kết quân dân trên địa bàn.

Có thể nói, phát huy nội lực, vượt mọi khó khăn, bằng trí tuệ, công sức, sự cống hiến thông qua những tác phẩm nghệ thuật, Đoàn Văn công Quân khu đã góp phần khắc sâu bản chất, hình ảnh người chiến sĩ  Quân đội nhân dân Việt Nam tận trung với Đảng, tận hiếu với dân, dũng cảm trong chiến đấu, hăng say trong công tác; đem ánh sáng văn hóa - văn nghệ cách mạng của Đảng tới quần chúng, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp giữ gìn, phát triển nền văn hóa dân tộc, tinh hoa văn hóa của đất và người Khu 4; đấu tranh bài trừ tiêu cực, lạc hậu, ấn phẩm xấu độc và sự chống phá của các thế lực thù địch trên mặt trận tư tưởng, văn hóa.

Ghi nhận những chiến công, thành tích đã đạt được trong 60 năm qua, năm 2004, Đoàn Văn công Quân khu vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; tập thể đơn vị và nhiều lượt cá nhân được cấp trên, chính quyền địa phương, nước bạn Lào khen thưởng các hình thức cao quý khác. Nhiều cá nhân được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ ưu tú, giải thưởng của Nhà nước về nghệ thuật… Từ cái nôi của Đoàn Văn công nhiều người trở thành nhạc sĩ, nhà văn, nhà thơ nổi tiếng, đóng góp nhiều cho nền văn hóa, nghệ thuật nước nhà như: Nhạc sĩ Thái Quý, nhạc sĩ Ánh Dương, nhạc sĩ An Thuyên, nhạc sĩ - nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo, nhà viết kịch Xuân Đức…

Hiện nay, nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc đang đứng trước những thời cơ thuận lợi, song cũng không ít khó khăn, thách thức. Trên địa bàn Quân khu, các thế lực thù địch tăng cường chống phá trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa ngày càng quyết liệt; tác động của mặt trái kinh tế thị trường, sự hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng; thời tiết, khí hậu diễn biến bất thường… đặt ra yêu cầu cao đối với công tác tư tưởng nói chung, hoạt động văn hóa, văn nghệ nói riêng.

Để tiếp tục đưa các giá trị nghệ thuật mang đậm nét tinh hoa văn hóa của dân tộc và đặc trưng văn hóa Khu 4 cùng hơi thở của đời sống hiện đại đến với bộ đội và nhân dân, Đoàn Văn công Quân khu cần tiếp tục thực hiện đồng bộ các chủ trương, giải pháp. Trước hết là tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, diễn viên đối với nhiệm vụ được giao. Trong đó, tập trung quán triệt đường lối, quan điểm của Đảng về văn hóa, văn nghệ, nhất là Nghị quyết Trung ương 5 (khoá XI) về “Xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”, Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị (khoá X) “Về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới”, Nghị quyết Đảng bộ Quân khu lần thứ X, Nghị quyết Đảng bộ Cục Chính trị lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội Chi bộ, nhiệm kỳ 2015 - 2020… Qua đó, làm cho mỗi cán bộ, diễn viên, nhân viên thấy được vai trò, tầm quan trọng của hoạt động văn hóa, văn nghệ trong sự nghiệp cách mạng, như lời Bác Hồ dạy: “Văn hóa, nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”.

Tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt, năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến của cấp ủy, chi bộ; thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo phân công cá nhân phụ trách. Lãnh đạo, chỉ huy Đoàn cần tăng cường kiểm tra, giám sát, quản lý đảng viên; nhất là nắm, quản lý tư tưởng, các mối quan hệ xã hội, kịp thời định hướng, giúp đỡ cán bộ, nhân viên, nghệ sĩ trong thực hiện nhiệm vụ để góp phần xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện.

Tiếp tục chăm lo xây dựng lực lượng vững mạnh, có trình độ chuyên môn tốt, đảm bảo tính kế tiếp giữa các thế hệ, độ tuổi phù hợp và đảm bảo tốt chế độ chính sách, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ, diễn viên, nhân viên. Đây là nhiệm vụ trọng tâm, cơ bản, đảm bảo cho Đoàn đủ sức hoàn thành nhiệm vụ được giao. Để làm được điều đó, căn cứ vào kế hoạch hoạt động, Đoàn cần tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn cho các lực lượng, theo phương châm: Thông qua thực tiễn sáng tác, biểu diễn để bồi dưỡng, kết hợp bồi dưỡng tại chỗ với gửi đi đào tạo ở các nhà trường; thực hiện tốt việc quy hoạch với đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng.

Phát huy truyền thống 60 năm qua, mỗi cán bộ, diễn viên, nhân viên Đoàn Văn công Quân khu luôn quán triệt sâu sắc nhiệm vụ, chủ động khắc phục khó khăn,  phát huy nội lực, không ngừng nỗ lực, tiếp tục sáng tạo những tác phẩm có giá trị, nâng cao chất lượng biểu diễn để cổ vũ bộ đội và nhân dân trên địa bàn Quân khu thi đua lập nhiều thành tích trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, làm đẹp thêm hình ảnh người nghệ sĩ - chiến sĩ trong thời kỳ mới.

Thiếu tướng Doãn Ngọc Sơn, Phó chủ nhiệm Chính trị Quân khu 4