Quế Phong là huyện miền núi biên giới nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Nghệ An, với diện tích tự nhiên hơn 189.000 ha. Đây là nơi sinh sống của 5 dân tộc anh em, với trên 75.000 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 90,04%. Đây cũng là nơi có địa hình phức tạp, giao thông đi lại khó khăn và thường xuyên phải đối mặt với thiên tai như dông lốc, mưa đá, sạt lở đất... Huyện có 13 đơn vị hành chính, trong đó có 4 xã giáp ranh với hai huyện Xăm Tảy và Mường Quắn thuộc tỉnh Hủa Phăn, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, với tổng chiều dài đường biên giới là 74,793 km. Mặc dù có sự phát triển, song đời sống của Nhân dân nơi đây vẫn còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo chiếm 34,84%. Đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn nhiều phong tục, tập quán lạc hậu. Bên cạnh đó, tình trạng vượt biên trái phép, buôn bán, vận chuyển ma túy và truyền đạo trái pháp luật... vẫn diễn ra khá phức tạp.

Trong những năm qua, cấp ủy, chính quyền, các tổ chức chính trị, xã hội ở huyện Quế Phong không ngừng nỗ lực, tập trung phát triển kinh tế - xã hội, gắn với xây dựng thế trận lòng dân vững chắc. Đặc biệt, năm 2023, triển khai thực hiện Đề án 2036 ngày 19/5/2023 của Bộ Quốc phòng về nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận của Lực lượng vũ trang Quân khu 4 giai đoạn 2023-2030 và những năm tiếp theo; Chỉ thị số 24 ngày 18/8/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận của Lực lượng vũ trang tỉnh Nghệ An giai đoạn 2023-2030 và những năm tiếp theo, huyện Quế Phong được chọn làm điểm để tỉnh rút kinh nghiệm và nhân rộng trong toàn tỉnh.

Là cơ quan thường trực trong triển khai thực hiện Đề án 2036, Ban Chỉ huy Quân sự huyện đã tham mưu cho Ban Thường vụ Huyện ủy, Ủy ban nhân dân huyện ban hành các chỉ thị, kế hoạch, thành lập Ban Chỉ đạo Đề án 2036 cấp huyện và xây dựng quy chế làm việc của Ban Chỉ đạo; tham mưu cho Ban Thường vụ Huyện ủy thảo luận và ký kết nghĩa với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh triển khai thực hiện Đề án 2036. Đồng thời, Ban Chỉ huy Quân sự huyện đã ký kết nghĩa với xã Tiền Phong để triển khai thực hiện Đề án 2036, trên cơ sở đó để nhân rộng ra toàn huyện. Phối hợp với các ban ngành địa phương, các đơn vị tập trung tuyên truyền, giáo dục, tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ, chiến sĩ bộ đội thường trực, dân quân tự vệ, dự bị động viên và Nhân dân về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về nhiệm vụ quốc phòng và công tác dân vận, nhất là công tác dân vận ở địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào có đạo.

Với nhiều cách làm đồng bộ, hiệu quả, Ban Chỉ huy Quân sự huyện đã chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương và lực lượng chức năng tổ chức tuyên truyền, ngăn chặn hoạt động truyền đạo trái pháp luật. Phối hợp với Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 4 mở được 01 lớp xóa mù chữ ở bản Mường Lống (xã Tri Lễ) cho 60 học viên. Mở 01 lớp bồi dưỡng kiến thức dân tộc cho 150 đồng chí là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, dân quân tự vệ. Đưa nội dung kiến thức công tác dân tộc, công tác dân vận ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào có đạo vào chương trình huấn luyện của lực lượng thường trực, dân quân tự vệ, dự bị động viên năm 2024.

Ban Chỉ huy Quân sự huyện chủ động phối hợp với Ban Tổ chức Huyện ủy, Phòng Nội vụ huyện, Trung tâm Chính trị huyện mở 01 lớp đối tượng Đảng cho 80 thanh niên chuẩn bị nhập ngũ; chỉ đạo cấp ủy, chính quyền địa phương lựa chọn, bồi dưỡng, kết nạp được 09 quân nhân xuất ngũ vào Đảng Cộng sản Việt Nam và đưa vào nguồn quy hoạch cán bộ địa phương được 29 đồng chí (vượt 26% so với chỉ tiêu đề ra). Đến nay đã bổ nhiệm được 05 quân nhân xuất ngũ làm cán bộ các cấp (01 đồng chí làm Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã, 02 đồng chí Phó Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự xã, 01 đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Đoàn xã và 01 đồng chí làm thôn đội trưởng).

Bên cạnh đó, Ban Chỉ huy Quân sự huyện đã chủ động phối hợp với các đơn vị lực lượng vũ trang trên địa bàn đăng ký thực hiện mô hình “Giúp dân no đủ, tự chủ bản làng”, với những việc làm thiết thực, như: Tuyên truyền cho bà con có ý thức tự vươn lên, xóa bỏ phong tục, tập quán lạc hậu trong lao động, sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo mô hình gia trại, trang trại, phù hợp với điều kiện của từng địa phương; hỗ trợ các gia đình có hoàn cảnh khó khăn 732 con trâu, bò, dê, lợn, 7.000 con gà đen, vịt bầu cùng kỹ thuật chăn nuôi và hàng nghìn cây giống các loại để vươn lên thoát nghèo. Thực hiện Dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường’’, mô hình “Con nuôi đồn Biên phòng”; thường xuyên thăm hỏi, động viên, hỗ trợ 34 cháu là người dân tộc thiểu số (trong đó có 01 cháu học sinh Lào bản đối diện biên giới) có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn vượt lên hoàn cảnh để tiếp tục đến trường với số tiền gần 250 triệu đồng.

Từ các nguồn kinh phí trên cấp và huy động xã hội hóa đã tiến hành xây dựng 8 ngôi nhà tặng quân nhân và Nhân dân có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở trên địa bàn. Ngoài ra, lực lượng vũ trang, các tổ chức chính trị xã hội còn giúp các hộ gia đình khó khăn về nhà ở, xây dựng 644 ngôi nhà lắp ghép theo Đề án của Bộ Công an và Công an tỉnh.

Hưởng ứng phong trào lực lượng vũ trang chung sức xây dựng nông thôn mới, Ban Chỉ huy Quân sự huyện và các đơn vị đã huy động hơn 1.000 ngày công của cán bộ, chiến sĩ giúp các địa phương củng cố, tu sửa được 12km đường giao thông nông thôn, khơi thông, phát quang, nạo vét 15 km kênh mương nội đồng; làm mới 01 sân bóng chuyền tại bản Mường Hin (xã Tiền Phong); hỗ trợ 01 bộ khánh tiết, bàn ghế Nhà văn hóa cộng đồng bản Thanh Phong 2 (xã Mường Nọc); làm giàn mái che Trường Mầm non và lắp 20 bóng điện năng lượng mặt trời tại bản Chà Lấu (xã Nậm Giải). Phối hợp với Báo Dân trí và Phòng Giáo dục & Đào tạo huyện xây được 02 phòng học cho Trường Tiểu học Tri Lễ 4, tại Bản Mường Lống (xã Tri Lễ); làm 08 giếng khoan, 40 cột đèn năng lượng và trao tặng tủ thuốc biên cương (tổng các công trình trị giá: 1.307.000.000 đồng).

Ngoài ra, lực lượng vũ trang huyện đã huy động hơn 1.736 lượt cán bộ, chiến sĩ bộ đội thường trực, dân quân tự vệ, công an viên và 105 lượt phương tiện giúp Nhân dân khắc phục hậu quả mưa lũ, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, tham gia chữa cháy rừng. Phối hợp Trung tâm Y tế huyện, Trạm y tế các xã khám, điều trị 5.135 lượt bệnh nhân.

Những việc làm đó đã góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, bảo đảm giữ vững 3 yên “yên dân, yên địa bàn, yên biên giới”; bộ mặt nông thôn Quế Phong ngày càng khởi sắc, đời sống của đồng bào các dân tộc trong huyện không ngừng được cải thiện...

Để nâng cao hơn nữa hiệu quả của Đề án 2036, Ban Chỉ huy Quân sự huyện Quế Phong xác định, thời gian tới sẽ tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm như: Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác dân vận cho cán bộ, chiến sĩ. Mở các lớp bồi dưỡng kiến thức dân tộc, công tác dân vận ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào có đạo cho lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên. Đồng thời, chỉ đạo các xã, thị trấn đưa nội dung kiến thức về dân tộc vào huấn luyện cho các đối tượng dân quân năm thứ 2 trở đi. Tăng cường phối hợp với các lực lượng đấu tranh có hiệu quả trên không gian mạng.

Phối hợp chặt chẽ giữa Ban Chỉ huy Quân sự, Công an các xã, thị trấn, 3 Đồn Biên phòng, Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 4 và các cơ quan chức năng xây dựng “Quy trình, cách thức xử lý các tình huống cơ bản ở vùng đặc thù” sát với yêu cầu thực tiễn đặt ra; khi có tình huống tham mưu xử lý đúng luật, đúng cơ chế, đúng nguyên tắc, hiệu quả, linh hoạt, không để bị động, bất ngờ, không để lan rộng bảo đảm yên dân, yên địa bàn, yên biên giới.

Đổi mới, vận dụng linh hoạt nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành công tác dân vận. Phát huy tốt vai trò của già làng, trưởng bản, trưởng họ, người có uy tín trong cộng đồng. Phát huy vai trò của chi bộ quân sự và Ban Chỉ huy Quân sự các xã, thị trấn trong tuyển chọn, giới thiệu quân nhân xuất ngũ, để bồi dưỡng kết nạp đảng viên mới và quy hoạch, đào tạo, sử dụng cán bộ ở địa phương.

Ban Chỉ huy Quân sự huyện phối hợp với các cơ quan, ban ngành, đoàn thể và các đơn vị lượng vũ trang đứng chân trên địa bàn tiếp tục thực hiện hiệu quả mô hình Dân vận khéo: “Giúp dân no đủ, tự chủ bản làng”.

Tham mưu Ủy ban nhân dân huyện cân đối hỗ trợ kinh phí thực hiện Đề án và kinh phí hoạt động của Ban Chỉ đạo cấp huyện trong khả năng cân đối ngân sách địa phương để thực hiện thắng lợi các mục tiêu chỉ tiêu của Đề án.

Có thể khẳng định rằng, sau hơn 1 năm thực hiện Đề án 2036, với vai trò là cơ quan thường trực, Ban Chỉ huy Quân sự huyện Quế Phong đã tham mưu cho Huyện ủy, Ủy ban nhân dân huyện và phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, các đơn vị đứng chân trên địa bàn triển khai thực hiện có hiệu quả công tác dân vận trên địa bàn. Những kết quả từ Đề án 2036 không chỉ góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn Quế Phong mà còn củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng và Nhà nước, Quân đội. Chính sự đóng góp của lực lượng vũ trang, cùng với sự đồng lòng của các cấp chính quyền và Nhân dân đã tạo nên bước chuyển mình mạnh mẽ cho huyện miền núi biên giới Quê Phong. Mặc dù vẫn còn nhiều khó khăn phía trước, nhưng Quế Phong đã và đang bước những bước vững chắc trên con đường phát triển, từng bước xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho đồng bào các dân tộc nơi đây.

Thượng tá TRẦN VŨ BÌNH,

Chính trị viên Ban CHQS huyện Quế Phong