Trong không khí trang nghiêm và xúc động, các đại biểu đã cùng nhau ôn lại truyền thống 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của đơn vị. Cách đây tròn 60 năm, trước yêu cầu cấp bách của chiến trường miền Nam, ngày 19/5/1965 – nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, tại xã Nghi Trường, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An, thực hiện chỉ thị của Quân khu ủy và Bộ Tư lệnh Quân khu 4, Tiểu đoàn 31 Trinh sát – Đặc công được thành lập với biên chế ban đầu gồm 2 đại đội và 2 trung đội. Từ đây, một đơn vị đặc biệt tinh nhuệ ra đời, mang trên mình sứ mệnh “luồn sâu, đánh hiểm” góp phần làm nên nhiều chiến công vang dội.

Ngay sau khi thành lập, đơn vị đã bước vào chiến đấu với tinh thần quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Tháng 3/1966, Tiểu đoàn hành quân vào Mặt trận Đường 9 – Bắc Quảng Trị. Ngày 19/5/1966, đơn vị phối hợp lực lượng đặc công tiến công cụm cứ điểm Cồn Dài – Cồn Tiên – Dốc Miếu, tiêu diệt 270 tên địch, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh. Từ thắng lợi trận đầu, Tiểu đoàn tiếp tục lập chiến công xuất sắc: đêm 25 rạng 26/8/1966, tiến công trận địa pháo hỗn hợp tại xã Hòa Thành (nay thuộc huyện Cam Lộ), tiêu diệt gần 100 tên địch, phá hủy 8 khẩu pháo và nhiều phương tiện quân sự khác.

Năm 1967, với nhiều đòn đánh điểm huyệt, đặc công Quân khu 4 khiến quân Mỹ và chư hầu phải thay đổi chiến thuật phòng ngự. Tiểu đoàn 31 đã linh hoạt thích ứng, không ngừng nâng cao trình độ tác chiến. Ngày 28/2/1967, đơn vị tiến công cứ điểm Làng Vây, loại khỏi vòng chiến đấu 350 tên địch. Đặc biệt, ngày 20/3/1967, phối hợp với binh chủng Pháo binh, đơn vị tham gia trận đánh tiêu diệt 1.070 tên địch, phá hủy hàng chục khẩu pháo, xe quân sự và kho xăng. Đỉnh cao là trận Cồn Tiên ngày 8/5/1967, dưới sự chỉ huy của Đại úy Hồ Đình Quý – Tiểu đoàn trưởng, Tiểu đoàn 31 đã cùng các đơn vị bạn tiêu diệt 860 tên địch, làm rung chuyển hàng rào điện tử McNamara, góp phần thay đổi cục diện chiến trường.

Phát huy tinh thần “Giúp bạn là tự giúp mình”, từ năm 1969, Tiểu đoàn đã nhiều lần xuất kích, làm nhiệm vụ quốc tế trên các chiến trường Trung Lào, Thượng Lào và Campuchia. Suốt thời kỳ kháng chiến chống Mỹ và làm nghĩa vụ quốc tế, đơn vị đã đánh 63 trận lớn nhỏ, liên tục lập công xuất sắc, góp phần cùng toàn quân làm nên thắng lợi lịch sử mùa Xuân 1975.

Sau ngày đất nước thống nhất, Tiểu đoàn trở về tiếp quản doanh trại trong điều kiện vật chất khó khăn. Song, bằng tinh thần vượt khó và lòng yêu ngành, yêu nghề, cán bộ, chiến sĩ đã nhanh chóng ổn định tổ chức, xây dựng doanh trại, đảm bảo huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Đơn vị còn phối hợp với lực lượng công an trên địa bàn tham gia bảo đảm an ninh trật tự, truy quét tội phạm.

Thực hiện quyết định của Bộ Tư lệnh Quân khu, Tiểu đoàn trải qua các giai đoạn điều chỉnh tổ chức biên chế: năm 1989 rút gọn thành Đại đội Đặc công 31, đến năm 1994 được kiện toàn lại thành Tiểu đoàn Đặc công 31, và mới đây nhất, tháng 8/2024, được tổ chức lại trong thời bình với 3 đại đội đặc công, trung đội trinh sát, trung đội thông tin, tiểu đội nuôi quân, vận tải và tiểu đoàn bộ. Mỗi bước chuyển mình đều đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Phát biểu tại buổi lễ, Đại tá Phạm Văn Dũng, Phó Tham mưu trưởng Quân khu 4 nhấn mạnh: Tiểu đoàn Đặc công 31 là một trong những đơn vị tiêu biểu của LLVT Quân khu, có bề dày truyền thống anh hùng. Trải qua 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Tiểu đoàn luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, mưu trí, sáng tạo, dũng cảm trong chiến đấu, kiên cường trong huấn luyện. Với 9 Huân chương Quân công, 67 Huân chương Chiến công, danh hiệu “Đơn vị Anh hùng LLVT Nhân dân”, 2 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND cùng nhiều phần thưởng cao quý khác của Đảng, Nhà nước Việt Nam và các nước bạn, Tiểu đoàn Đặc công 31 xứng đáng là niềm tự hào của lực lượng vũ trang Quân khu 4.

Trong thời gian tới, đồng chí Phó Tham mưu trưởng Quân khu yêu cầu Tiểu đoàn Đặc công 31 tiếp tục phát huy truyền thống đơn vị anh hùng, tập trung nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, lối sống trong sạch, lành mạnh cho cán bộ, chiến sĩ. Duy trì nghiêm các chế độ trực sẵn sàng chiến đấu, trực chỉ huy, trực ban, trực chiến; chủ động đổi mới nội dung, hình thức huấn luyện, sát thực tế, phù hợp đối tượng; chú trọng huấn luyện chuyên sâu các chuyên ngành đặc công, nhất là chống khủng bố, đặc công nước, giỏi võ thuật, bắn súng, làm chủ vũ khí trang bị, đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Tiểu đoàn cần tiếp tục đẩy mạnh các phong trào thi đua, cuộc vận động, tạo khí thế thi đua sôi nổi, cổ vũ, động viên cán bộ, chiến sĩ phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ. Đồng thời, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng; phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ, gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng và Quân ủy Trung ương. Quyết tâm xây dựng tổ chức Đảng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”.

Tin, ảnh: HẢI HOÀNG - HỮU TÂN