Đầu tháng 10 năm 2022, Đội Quy tập mộ liệt sĩ Bộ CHQS tỉnh Hà Tĩnh hành quân sang nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào với quyết tâm khắc phục mọi khó khăn để đưa hài cốt các liệt sĩ về với đất mẹ thân yêu.

Ngay sau khi đặt chân đến đất bạn, cán bộ, chiến sĩ Đội Quy tập đã chủ động gặp gỡ các trưởng bản, già làng, cựu chiến binh địa phương để xâu nối, đối chiếu các thông tin về phần mộ liệt sĩ; đối chiếu giữa bản đồ với thực địa để tiến hành khảo sát, tìm kiếm một cách có hiệu quả nhất.

Ngày 30/10/2022, Đội Quy tập tổ chức đợt khám bệnh, phát thuốc miễn phí, kết hợp với tuyên truyền, vận động bà con Nhân dân nước bạn cung cấp thông tin về phần mộ các liệt sĩ là Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam tại huyện Viêng Thong (tỉnh Bolikhămxay). May mắn thay, ông Chôông Vàng (sinh năm 1954), người dân tộc Mông, trước đây gia đình sinh sống ở bản Phôn Hôm cũ cũng đến nhờ bộ đội Quân y Việt Nam khám sức khỏe và xin thuốc. Trước sự ân cần của bộ đội Việt Nam, ông Chôông Vàng đã thông tin về một hang núi có nhiều hài cốt liệt sĩ là bộ đội Việt Nam. Theo lời kể của ông Chôông Vàng, vào khoảng năm 1969, ở khu vực núi đá bản Phôn Hôm cũ (thuộc huyện Viêng Thong) có đơn vị bộ đội Quân tình nguyện Việt Nam đóng quân đã diễn ra nhiều trận đánh ác liệt. Máy bay Mỹ nhiều lần ném bom oanh tạc nên khả năng sẽ có bộ đội Việt Nam  hi sinh tại đây.

Nhận thông tin quý giá từ ông Chôông Vàng, cán bộ, chiến sĩ Đội Quy tập cử một tổ khảo sát đến tìm gặp ông Quang Kẹo, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh của huyện Viêng Thong để trao đổi và tìm hiểu thêm. Đồng thời, Thượng tá Phạm Hữu Tiến, Chính trị viên Đội cũng đã trực tiếp liên hệ với bố của mình là Đại tá Phạm Hữu Giáp - một cựu chiến binh đã từng tham gia chiến đấu tại chiến trường Lào và các cựu chiến binh trong nước. Sau khi biết được thông tin, có Tiểu đoàn 44B (thuộc Tỉnh đội Hà Tĩnh) đã từng tham gia chiến đấu tại khu vực này. Đội Quy tập gấp rút làm công tác chuẩn bị, lương thực, thuốc men, dụng cụ đủ trong nhiều ngày để lên đường tìm kiếm mộ liệt sĩ.

Bản Phôn Hôm (cũ) hiện tại người dân không còn sinh sống, cách đây hơn 10 năm đã di dời đến nơi ở mới để làm công trình thủy điện. Khu vực tìm kiếm là địa hình núi đá cao và rất rộng. Sau 5 tiếng di chuyển bằng thuyền, 4 tiếng trèo đèo lội suối, 1 đêm ăn ngủ giữa rừng sâu, sáng ngày 10/11/2022 cán bộ, chiến sĩ Đội Quy tập cùng bộ phận dẫn đường mới tiếp cận được dãy núi đá cần tìm. Phải rất vất vả, cán bộ, chiến sĩ mới vào được bên trong hang ở độ cao 150m so với chân núi. Các thành viên đã xúc động, ghẹn ngào không nói thành lời khi nhìn thấy 5 bộ hài cốt của cha anh mình sau hàng chục năm xa cách.

Công tác cất bốc hài cốt được tiến hành thận trọng, tỉ mỉ. Các di vật của liệt sĩ trong hang đá được tìm thấy còn có 4 cái nồi, trong đó có 1 cái nồi ghi chữ a3, b1; 2 cái đĩa hai ngăn; 1 dây xích sắt; một số mảnh bom và các loại vỏ đạn.

Theo Thượng tá Phạm Hữu Tiến: “Việc tìm kiếm, quy tập được 5 hài cốt liệt sĩ tại hang đá ở bản Phôn Hôm cũ, huyện Viêng Thong, tỉnh Bôlikhămxay mùa khô 2022 - 2023 là một hành trình xúc động. Cán bộ, chiến sĩ Đội Quy tập quyết tâm hoàn thành tốt hon nữa nhiệm vụ thiêng liêng của Tổ quốc, đưa các liệt sĩ hồi hương về đất mẹ”.

Kết thúc mùa khô 2022 - 2023, Đội Quy tập hài cốt liệt sĩ, Bộ CHQS Hà Tĩnh đã quy tập được 10 hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hi sinh tại Lào, đạt 100% chỉ tiêu được giao.

Bài, ảnh: MAI THANH HẢI