Giai đoạn 2013 – 2020, các cấp, các ngành, các địa phương, đơn vị đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, tích cực, hiệu quả Chỉ thị 24 của Bộ Chính trị, Quyết định 1237, Quyết định 150 của Thủ tướng Chính phủ. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước đối với công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp, làm cho công tác này trở nên toàn diện, nền nếp và sâu sắc hơn, hoàn thành cơ bản các mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra. 

Cơ quan chức năng đã thu thập được 36.959 thông tin về liệt sĩ, 2.734 phiếu cung cấp thông tin về nơi chôn cất liệt sĩ (mộ ngoài nghĩa trang liệt sĩ); Bộ Quốc phòng và Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cung cấp hơn 2.040.000 bản ghi về liệt sĩ, hơn 300.000 bản ghi về mộ liệt sĩ cho Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ. Kết quả từ năm 2013 – 2020, toàn quốc đã tìm kiếm, quy tập được 16.960 hài cốt liệt sĩ (trong đó, ở trong nước 8.201 hài cốt liệt sĩ; Lào 2.612 hài cốt liệt sĩ; Campuchia 6.147 hài cốt liệt sĩ); tiếp nhận 38.217 mẫu hài cốt liệt sĩ và mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ, phân tích ADN được 23.355 mẫu; xác đinh danh tính hài cốt còn thiếu thông tin được 4.134 trường hợp; các địa phương trên toàn quốc cơ bản hoàn thành công tác kết luận địa bàn, một số địa phương đã lập được bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở 3 cấp (xã, huyện, tỉnh), góp phần ổn định chính trị - xã hội ở các địa phương, làm tăng thêm niềm tin của Nhân dân, thân nhân liệt sĩ vào đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

          Giai đoạn 2021 – 2025, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin được Ban Chỉ đạo Quốc gia 515 xác định, đó là tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước đối với công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị; tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước; phát huy sức mạnh tổng hợp; mở rộng quan hệ, hợp tác quốc tế; ưu tiên các nguồn lực với cơ chế, chính sách đặc biệt, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.

          Phát biểu tại Hội nghị, Thiếu tướng Nguyễn Đức Hóa, Ủy viên Thường vụ Đảng ủy, Phó Chính ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo 515 Quân khu 4 nhấn mạnh: Quân khu 4 là vùng đất có vị trí chiến lược hết sức quan trọng. Trong các cuộc kháng chiến, địa bàn Quân khu vừa là hậu phương, vừa là tiền tuyến, thực hiện nhiệm vụ trên cả 3 chiến trường: Miền Bắc, Miền Nam và Chiến trường Lào. Sự khốc liệt của chiến tranh đã để lại hậu quả hết sức nặng nề, hiện 6 tỉnh của Quân khu có 179.605 liệt sĩ; 133.600 thương binh, 15.506 Mẹ Việt Nam Anh hùng; 68.963 người bị nhiễm chất độc da cam và nhiều đối tượng chính sách khác. Trong những năm qua, các đội quy tập của Quân khu 4 đã tìm kiếm, quy tập được 38.158 hài cốt liệt sĩ (trong đó, 24.925 hài cốt liệt sĩ tại Lào,  13.233 hài cốt liệt sĩ trong nước).

Về nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại Lào, với tính chất ác liệt, chiến tranh kéo dài, địa bàn tác chiến rộng, núi non hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt nên bộ đội hy sinh rất lớn.  Thời gian qua, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại Lào còn gặp nhiều khó khăn như: Thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ ngày càng ít, độ chính xác không cao; nhân chứng già yếu, trí nhớ giảm; nơi an táng địa hình biến dạng nên có những điểm khác biệt so với trước đây; độ phân hủy hài cốt liệt sĩ ngày càng lớn do thời gian kết thúc chiến tranh đã lâu…

Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Chính phủ; lãnh đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, thường xuyên, trực tiếp là Ban Chỉ đạo Quốc gia 515, Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu, cấp ủy, chính quyền, Ban Chỉ đạo 515 các tỉnh, chỉ huy cơ quan, đơn vị đã thống nhất về chủ trương và phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, LLVT và Nhân dân các dân tộc Lào; tập trung khắc phục khó khăn, thực hiện tốt nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại Lào.

Cùng với nhiệm vụ quy tập, Quân khu 4 và các tỉnh đã chỉ đạo làm tốt công tác dân vận, đối ngoại quân sự; giúp Nhân dân xóa đói, giảm nghèo; khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí; xây dựng nhiều công trình kết nghĩa; tài trợ học bổng cho lưu học sinh của Bạn tại Việt Nam; hỗ trợ các đơn vị, địa phương của Lào trong phòng, chống dịch Covid-19….từ đó, đã tạo niềm tin, sự ủng hộ nhiệt tình của cấp ủy, chính quyền địa phương và dân tộc Lào.

Giai đoạn 2013 – 2020, Quân khu 4 đã quy tập được 2.155 hài cốt liệt sĩ, trong đó có 68 hài cốt liệt sĩ được xác định danh tính. Mặc dù số lượng hài cốt liệt sĩ quy tập được chưa đáp ứng hết yêu cầu nhiệm vụ đặt ra, song đã thể hiện tình cảm, trách nhiệm với đồng chí, đồng đội, những người đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ Quốc tế; đồng thời mang lại ý nghĩa chính trị xã hội sâu sắc, đáp ứng một phần nguyện ước của thân nhân, gia đình liệt sĩ, góp phần tăng cường quan hệ đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam – Lào.

Tin, ảnh: LÊ THẮNG