Quán triệt Chỉ thị của Bộ Chính trị, các quyết định của Thủ tướng Chính phủ và văn bản các cấp, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh Quảng Trị đã tập trung tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương đề xuất nhiều chủ trương, giải pháp về công tác tìm kiếm, quy tập, xác định thông tin hài cốt liệt sĩ ở trong và ngoài nước. Phát huy kết quả, kinh nghiệm đã đạt được, Bộ CHQS tỉnh đã chủ động khắc phục khó khăn, triển khai quyết liệt, đồng bộ, toàn diện các nhóm giải pháp đẩy mạnh thực hiện Đề án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ (Đề án 1237), Đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin (Đề án 150), đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nổi bật là đã kịp thời xây dựng kế hoạch tập huấn lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ của địa phương, đơn vị cho 100% các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh. Hoạt động của cơ quan quân sự các cấp và các ban ngành, lực lượng liên quan đều có sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất cao trong thực hiện nhiệm vụ phối hợp tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Công tác quản lý, vận động quần chúng Nhân dân, nhất là ở những địa bàn trọng điểm, vùng sâu, vùng xa cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ và tham gia thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên các địa bàn. Tổ chức an táng tại các nghĩa trang liệt sĩ được thực hiện trọng thể, đúng nghi thức.

Với sự đổi mới về nội dung, hình thức tuyên truyền, Bộ CHQS tỉnh đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn xây dựng kế hoạch, lập các chuyên trang, chuyên mục, tăng thời lượng thông tin, tuyên truyền sâu rộng chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; Tổ chức trao đổi, chia sẻ và cung cấp thông tin về liệt sĩ và thông báo những nội dung cơ bản về chế độ, chính sách đối với tổ chức, cá nhân làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Đặc biệt, thông qua nhiều nguồn, nhiều hình thức và biện pháp, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ đã huy động sự vào cuộc của các tổ chức, cá nhân. Đến nay, đã cơ bản hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ của hai Đề án, với nhiều nội dung hoàn thành tốt như: từng bước đẩy mạnh công tác quy tập ở trong nước, nước ngoài trong việc xác minh, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; công tác tuyên truyền, vận động, cung cấp thông tin về liệt sĩ; bổ sung trang bị, phương tiện; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ, nhân viên có ý chí, quyết tâm cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Cùng với đó, công tác phối hợp của Ban Công tác đặc biệt hai tỉnh Quảng Trị và tỉnh Sa Vẳn Na Khẹt - Lào thường xuyên nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi và sự giúp đỡ to lớn của Nhân dân các bộ tộc Lào anh em. Qua thực hiện Đề án, từ năm 2013 đến 2020 có nhiều tập thể, cá nhân hoàn thành tốt và xuất sắc nhiệm vụ được các cấp khen thưởng.

Với quyết tâm chính trị cùng sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ của các cấp, các ngành, các tổ chức, lực lượng. Đặc biệt là sự nỗ lực, cố gắng của cán bộ, chiến sĩ trực tiếp làm nhiệm vụ, công tác tìm kiếm, quy tập đạt được kết quả tích cực. Từ năm 2013 đến năm 2020 đã tổ chức tìm kiếm, quy tập được 927 hài cốt liệt sĩ và 07 mộ tập thể; trong đó ở địa bàn tỉnh Sa Vẳn Na Khẹt - Lào tìm kiếm, quy tập được 178 hài cốt và 03 mộ tập thể, có 02 liệt sĩ có đầy đủ thông tin đã bàn giao cho địa phương và gia đình; địa bàn trong nước 749 hài cốt và 04 mộ tập thể, có 12 liệt sĩ có đầy đủ thông tin đã bàn giao cho địa phương và gia đình bảo đảm trang trọng, đúng quy định. Đã tổ chức lấy 720 mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, giám định AND để xác định danh tính liệt sĩ. Đến nay, có 799/799 thôn; 125/125 xã, phường, thị trấn; 09/09 huyện, thị xã, thành phố và cấp tỉnh đã kết luận địa bàn và lập xong bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở 3 cấp xã, huyện, tỉnh.

Hiện nay, công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ đã và đang đặt ra những vấn đề mới bức thiết, khó khăn, phức tạp hơn. Thông tin về sơ đồ mộ chí hài cốt liệt sĩ ngày càng ít và khó xác định; việc quản lý, lưu trữ hồ sơ, danh sách mộ liệt sĩ thời gian trước đây của các cơ quan, đơn vị còn chưa thống nhất; sau chiến tranh, địa bàn vẫn còn nhiều bom mìn, vật liệu nổ sót lại ảnh hưởng đến quá trình tìm kiếm, quy tập. Bộ CHQS tỉnh Quảng Trị tiếp tục nêu cao quyết tâm, tích cực thực hiện tốt công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin đạt hiệu quả cao nhất, tập trung vào các giải pháp cơ bản:

Một là, thường xuyên kiện toàn, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ (Ban Chỉ đạo 515) các cấp. Tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức tốt công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Hai là, tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, ngành, tầng lớp nhân dân đối với công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Tích cực vận động các cựu chiến binh, các chuyên gia, các gia đình có người thân đã từng chiến đấu, công tác trên địa bàn phối hợp, giúp đỡ thu thập, xác minh, xử lý thông tin, phục vụ nhiệm vụ quy tập tìm kiếm hài cốt liệt sĩ đảm bảo độ tin cậy và chính xác cao nhất.

Ba là, triển khai đồng bộ các biện pháp đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ, xây dựng cơ sở dữ liệu về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, thân nhân liệt sĩ, nghĩa trang liệt sĩ; kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Chú trọng phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan rà soát hồ sơ, danh sách liệt sỹ; tiếp nhận danh sách liệt sĩ theo nơi hy sinh, chôn cất ban đầu trên địa bàn do các cơ quan, đơn vị, địa phương khác chuyển đến; rà soát, đối chiếu, bổ sung, hoàn thiện cơ sở dữ liệu liệt sĩ, mộ liệt sĩ; tổng hợp số lượng; lập danh sách liệt sỹ theo nơi hy sinh, chôn cất ban đầu trên địa bàn theo từng huyện, quận, thành phố, thị xã; rà soát, bổ sung, xác minh, kết luận thông tin nơi hy sinh, chôn cất ban đầu liệt sĩ trên địa bàn.

Bốn là, đẩy mạnh công tác khảo sát, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ cả trong và ngoài nước. Tạo điều kiện thuận lợi và tốt nhất cho Đội quy tập 584, Bộ CHQS tỉnh tiến hành khảo sát, xác minh, thu thập nắm nguồn tin, tổ chức quy tập chặt chẽ, hiệu quả, thiết thực.

Năm là, tiếp tục mở rộng, tăng cường hợp tác quốc tế với nước bạn Lào về tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Sáu là, chủ động phát hiện, đấu tranh với tư tưởng bàng quan, nhận thức lệch lạc, luận điệu xuyên tạc, chống phá của các phần tử cơ hội, phản động đối với công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ là nhiệm vụ chính trị thiêng liêng, quan trọng hàng đầu trong chính sách “Đền ơn đáp nghĩa”. Bộ CHQS tỉnh Quảng Trị tập trung đẩy mạnh công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, tiến tới hoàn thành cơ bản cơ sở dữ liệu về liệt sĩ, thân nhân liệt sĩ, mộ liệt sĩ và nghĩa trang liệt sĩ; hoàn thành việc bàn giao sản phẩm lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên địa bàn tỉnh; phấn đấu tìm kiếm, quy tập được nhiều hài cốt liệt sĩ, góp phần ổn định chính trị, củng cố niềm tin của Nhân dân vào đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, thể hiện vai trò, trách nhiệm và tình cảm của cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh với những anh hùng, liệt sỹ đã hy sinh vì độc lập tự do, vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thượng tá Trương Khắc Duẩn, Phó Chủ nhiệm Chính trị Bộ CHQS tỉnh Quảng Trị