Ngay từ những ngày đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, chính quyền Vĩnh Linh, được Nhân dân đùm bọc, che chở, những người lính Cụ Hồ trên mảnh đất “Bình - Trị - Thiên khói lửa” đã vượt qua muôn vàn khó khăn, ác liệt, cùng đồng cam cộng khổ với Nhân dân vì sự nghiệp giải phóng đất nước. Tiêu biểu như trận phục kích Hạ Cờ - Chấp Lễ, LLVT Vĩnh Linh đã phối hợp với Trung đoàn 95 tiêu diệt hàng ngàn tên địch, thu nhiều vũ khí trang bị. Trận bóc rút đồn Thuỷ Cầm, Trận phục kích cầu Leo Heo, trận chống càn của làng kháng chiến Vĩnh Hoàng... Các đơn vị như Đại đội bộ đội địa phương 354, lực lượng du kích xã Vĩnh Hoàng… là nỗi khiếp đảm của kẻ thù. Những chiến công ấy, mãi mãi ghi dấu trong trang sử hào hùng của quê hương.

Cuộc kháng chiến chống Pháp vừa kết thúc, cả nước tiếp tục đương đầu với cuộc chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược. Sau Hiệp định Geneve, Vĩ tuyến 17 Sông Bến Hải được chọn là giới tuyến quân sự tạm thời. Vĩnh Linh phải chịu nỗi đau chia cắt, là tiền đồn miền Bắc XHCN, là hậu phương trực tiếp của miền Nam. LLVT huyện lại một lần nữa sát cánh cùng các đơn vị chủ lực kiên cường chiến đấu, bảo vệ giới tuyến, mảnh đất đầu cầu của miền Bắc XHCN. Với khẩu hiệu “Một tấc không đi, một li không rời”, LLVT Vĩnh Linh ngày đêm bám đất, bám dân, anh dũng kiên cường chống chiến tranh phá hoại của địch. Trong những năm máu lửa của chiến tranh ấy, LLVT Vĩnh Linh đã thường xuyên phối hợp có hiệu quả với các đơn vị chủ lực của Bộ và Quân khu đóng trên địa bàn, giữ vững thế trận, ngày đêm bám đất bám dân phối hợp tác chiến, độc lập tác chiến lập nên những chiến công xuất sắc. Đã bắn rơi 293 máy bay Mỹ trong đó có 7 chiếc B52, diệt và bắt sống nhiều giặc lái, bắn chìm, bắn cháy 69 tàu chiến, tàu biệt kích Mỹ nguỵ, trong đó có tàu tuần dương hạm Niu Giơ Zi trọng tải 10.000 tấn. Đặc biệt, ngày 11/11/1966 quân và dân Vĩnh Linh đã bắn rơi 6 máy bay Mỹ và bắt sống giặc lái, buộc chúng phải thừa nhận đó là một ngày đen tối của không lực Hoa Kỳ. Chiến công này được Bác Hồ khen tặng hai câu thơ: “Đánh cho giặc Mỹ tan tành/Năm châu khen ngợi Vĩnh Linh anh hùng”.

Với quyết tâm sắt đá “Đất liền còn, Cồn Cỏ còn”, LLVT Vĩnh Linh cùng Nhân dân “mở đường máu” ra đảo, tiếp tế, chi viện cùng với LLVT trên đảo bám trụ, anh dũng chiến đấu, bắn tan xác 48 máy bay, bắn chìm 17 tàu chiến của địch, bảo vệ vững chắc “Vọng gác tiền tiêu của Tổ quốc”; 2 lần được Nhà nước tuyên dương Anh hùng LLVT Nhân dân và 3 lần được Bác Hồ gửi thư khen và tặng 2 câu thơ: “Cồn Cỏ nở đầy hoa thắng trận/Đánh cho tan tác giặc Huê kỳ”

Để chia lửa với chiến trường phía Nam tỉnh, LLVT Vĩnh Linh đã không ngừng xây dựng lực lượng lớn mạnh, có khả năng thực hiện chiến thuật tập kích, tiến công. Trong đó, LLVT Vĩnh Linh đã phối hợp với các đơn vị bạn, đánh 312 trận, diệt và bắt sống 26.739 tên địch, có 1.415 tên Mỹ, phá huỷ 5 ra-đa, 83 khẩu pháo, bắn chìm, bắn cháy 85 tàu chiến xà lim, thu 1.249 súng các loại, gọi hàng 715 tên địch.

Với những thành tích đặc biệt xuất sắc đó, quân và dân Vĩnh Linh vinh dự được Đảng Nhà nước 2 lần phong tặng Danh hiệu Anh hùng; 02 Huân chương Độc lập cùng nhiều Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công, Huân chương Lao động, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc. 38 tập thể, 17 cá nhân được phong tặng Danh hiệu Anh hùng LLVTND, Anh hùng Lao động. 186 mẹ được phong Danh hiệu Việt Nam Anh hùng qua các thời kỳ. Hơn 30.000 lượt người Vĩnh Linh được tặng thưởng Huân chương Kháng chiến, Huân chương Chiến công các hạng. Trong công cuộc đổi mới xây dựng đất nước hôm nay, LLVT Vĩnh Linh luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, thường xuyên huấn luyện, diễn tập, nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu; làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, phòng chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn.

Nổi bật là, lực lượng bộ đội thường trực thực hiện tốt quy định về xây dựng chính quy theo Chỉ thị 37 của Đảng ủy Quân sự Trung ương, sẵn sàng chiến đấu. Ban CHQS huyện tích cực tham mưu, tăng cường công tác giáo dục QP-AN, nâng cao nhận thức trong các tầng lớp Nhân dân về nhiệm vụ bảo về Tổ quốc. Hàng năm, Ban CHQS huyện Vĩnh Linh đều làm tốt công tác tuyển chọn công dân nhập ngũ và đón tiếp quân nhân hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về địa phương. Việc sắp xếp, biên chế quân nhân dự bị, phương tiện kỹ thuật vào các đơn vị dự bị động viên, dân quân tự vệ được Ban CHQS huyện chú trọng, đặc biệt là tập trung xây dựng gần, gọn địa bàn theo đơn vị nhận nguồn, lấy chất lượng chuyên nghiệp quân sự làm chính, từng bước xây dựng đủ số lượng theo chỉ tiêu được giao. 100% phương tiện kỹ thuật được đăng ký, quản lý chặt chẽ sẵn sàng đáp ứng yêu cầu động viên khi có lệnh.

LLVT Vĩnh Linh luôn giữ vai trò xung kích, nòng cốt trong bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương, là đội quân tiên phong trong phòng chống bão lụt, thiên tai. Từ năm 2020 đến nay địa bàn huyện Vĩnh Linh xảy ra nhiều cơn bão và mưa lớn gây ngập lụt gây thiệt hại lớn về tài sản của Nhà nước và Nhân dân. Cán bộ chiến sĩ Ban CHQS huyện cùng lực lượng dân quân các xã, thị trấn đã giúp dân sửa chữa 150 nhà bị tốc mái, di dời hàng trăm hộ ra khỏi vùng ngập lụt, thu hoạch giúp dân nhiều hec-ta hoa màu...

Bên cạnh đó, cán bộ, chiến sĩ LLVT huyện luôn tích cực tham gia các hoạt động xã hội như công tác đền ơn đáp nghĩa, xây dựng nhà tình nghĩa, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho các gia đình chính sách, đóng góp ngày vì người nghèo, hiến máu nhân đạo; giải quyết chính sách tồn đọng sau chiến tranh... Giai đoạn 2019 - 2024, đơn vị đã tiếp nhận và thụ lý hồ sơ theo Quyết định 62 cho 64 đối tượng; tiến hành xét duyệt và giải quyết chế độ theo Quyết định 49 của Thủ tướng Chính phủ cho 3.876 đối tượng.

Trong phong trào xây dựng nông thôn mới, 5 năm qua, cán bộ, chiến sĩ Ban CHQS huyện Vĩnh Linh đã đóng góp 2.137 ngày công; tu sửa 45 căn nhà; san lấp mặt bằng, nạo vét kênh mương, phát quang và vệ sinh các trục đường liên thôn liên xã hàng chục km; hỗ trợ trên 130 triệu đồng, cùng nhiều phương tiện, công cụ và vật dụng giúp các gia đình hộ nghèo vươn lên thoát nghèo bền vững... Nhờ vậy, đã góp phần đưa huyện Vĩnh Linh về đích nông thôn mới; giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội; xây dựng thế trận quốc phòng gắn với thế trận an ninh nhân dân vững mạnh.

Với những kết quả đạt được, từ năm 2019 đến nay Ban Chỉ huy Quân sự huyện Vĩnh Linh liên tục được các cấp khen thưởng, trong đó năm 2020 được Bộ Quốc phòng tặng Cờ đơn vị dẫn đầu Phong trào TĐQT; từ năm 2021 đến 2023 được Bộ Tư lệnh Quân khu 4 tặng Cờ đơn vị dẫn đầu Phong trào TĐQT.

Nhìn lại suốt chặng đường xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của mình, cán bộ, chiến sĩ LLVT huyện Vĩnh Linh tự hào vì đã cống hiến xứng đáng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, LLVT tỉnh nhà, cùng với cả nước trong cuộc đấu tranh giành độc lập tự do cho dân tộc, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đó cũng chính là hành trang vô giá để cán bộ, chiến sĩ LLVT huyện Vĩnh Linh tiếp tục vững bước trên con đường xây dựng quê hương, đất nước ngày càng văn minh, giàu đẹp.

Trung tá Nguyễn Xuân Hoài

Chỉ huy trưởng Ban CHQS huyện Vĩnh Linh