Sau khi miền Bắc được giải phóng qua thực tiễn thấy vấn đề quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia là vấn đề cực kỳ quan trọng, Bác Hồ và Trung ương Đảng quyết định thành lập lực lượng Công an Nhân dân vũ trang (CANDVT), là lực lượng vũ trang của Đảng, Nhà nước chuyên trách, nòng cốt bảo vệ nội địa và biên phòng. Những quan điểm cơ bản của Bác và Trung ương Đảng được thể hiện:

1. Công an nhân dân vũ trang có nhiệm vụ trấn áp mọi hành động phá hoại của bọn phản cách mạng trong nước và ngoài nước xâm nhập phá hoại nước ta, sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ an ninh biên giới, bờ bể, giới tuyến và nội địa, bảo vệ an tòan cho các cơ sở kinh tế, văn hóa quan trọng.

Cụ thể, lực lượng cảnh vệ Biên phòng có nhiệm vụ:

- Trấn áp kịp thời bọn gián điệp, biệt kích, thổ phỉ, hải phỉ nhỏ và các bọn phá hoại khác qua lại hoạt động ở khu vực biên giới, giới tuyến, bờ bể.

- Đánh mạnh vào bọn vũ trang xâm phạm biên giới Tổ quốc, đối phó với mọi hoạt động có tính cách gây chiến.

- Ngăn ngừa và trừng trị bọn chuyên buôn lậu qua lại khu vực biên giới.

- Thực hiện quy chế qua lại biên giới do Chính phủ quy định, kiểm soát việc qua lại biên giới.

- Bảo vệ cuộc sống, tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước ở khu vực biên giới.

Lực lượng cảnh vệ nội địa có nhiệm vụ cụ thể:

- Trấn áp mọi hoạt động phá hoại của những toán phỉ nhỏ, bọn gián điệp nhảy dù và các vụ bạo động, phá hoại của các bọn phản cách mạng khác.

- Bảo vệ các cơ quan đầu não, các lãnh tụ của Đảng, Nhà nước, các cơ quan ngoại giao, các lãnh tụ quốc tế và các vị khách nước ngoài theo quy định.

- Bảo vệ các công xưởng, hầm mỏ kho tàng quan trọng, các trung tâm thông tin liên lạc quan trọng, các đầu mối và trục giao thông quan trọng, các cuộc vận chuyển quan trọng, các cơ sở văn hoá, khoa học-kỹ thuật quan trọng.

- Bảo vệ an ninh Thủ đô, các thành phố và thị xã quan trọng, bảo vệ các cuộc mít tinh lớn, chấp hành lệnh giới nghiêm khi cần thiết và cùng với cảnh sát Nhân dân duy trì trật tự trị an chung.

- Canh gác trại cải tạo, trại giam, áp giải các phạm nhân chính trị và hình sự quan trọng, bảo vệ các phiên toà.

2. Nắm vững tư tưởng chiến lược cách mạng hàng đầu là đoàn kết, tập hợp lực lượng vì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Bác Hồ khẳng định đoàn kết là một trong những nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt  Nam. Vấn đề đoàn kết được Bác đặt ra ở mọi thời điểm cách mạng, mọi cấp, mọi địa phương, mọi ngành, mọi lực lượng.

Đối với Bộ đội Biên phòng (BĐBP), trong nhiều lần tiếp xúc, Bác luôn nhắc nhở phải đoàn kết. Bác yêu cầu rất cao ở BĐBP về tinh thần đoàn kết. Đối với Bác không có đoàn kết chung chung mà rất cụ thể. Đó là đoàn kết trong nội bộ BĐBP, đoàn kết giữa đảng viên với đảng viên, giữa cán bộ với chiến sĩ, giữa cấp trên với cấp dưới. Đoàn kết giữa BĐBP và các lực lượng vũ trang khác của Quân đội nhân dân, giữa BĐBP với Công an Nhân dân.

Đoàn kết là một trong những nhân tố cơ bản để hoàn thành nhiệm vụ của mình. Đoàn kết tạo nên sức mạnh giúp chúng ta vượt qua được khó khăn, giành được thắng lợi. Bác dạy không chỉ phải đoàn kết một chiều mà phải đoàn kết trên nguyên tắc, đoàn kết trên cơ sở bảo đảm lợi ích của hai bên, trước hết bảo đảm lợi ích của đất nước.

3. Trong công tác bảo vệ biên giới quốc gia, Bác chỉ rõ: để hoàn thành nhiệm vụ, BĐBP phải “dựa vào dân”, lấy “dân làm gốc” và “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Bác nói: “Lực lượng của dân rất lớn. Công tác dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận giỏi thì việc gì cũng thành công". Đây là tư tưởng chỉ đạo trong việc thực hiện công tác biên phòng ở nước ta. Đảng, Nhà nước ta đã xác định nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới trên đất liền, vùng biển, hải đảo của Tổ quốc là nhiệm vụ chung của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, nhưng Bộ đội Biên phòng là lực lượng nòng cốt, chuyên trách. Để thực hiện nhiệm vụ quan trọng đó, Đảng, Nhà nước ta đã chỉ rõ những nhiệm vụ chủ yếu của Bộ đội Biên phòng, trong đó đặt lên hàng đầu nhiệm vụ xây dựng lực lượng chính trị, lực lượng vũ trang các xã biên giới, xây dựng phong trào cách mạng của quần chúng, xây dựng thế trận chiến tranh Nhân dân, phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới của Tổ quốc. Muốn dựa vào dân, cán bộ, chiến sĩ Biên phòng phải biết làm công tác dân vận giỏi, làm cho dân biết, dân hiểu công tác biên phòng theo đúng đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước là nhiệm vụ đầu tiên và cũng là nhiệm vụ hàng đầu của công tác biên phòng. Nếu không có Nhân dân thực hiện thì sẽ không có lực lượng nào có thể đảm nhiệm được an ninh biên giới trong điều kiện đường biên và bờ biển nước ta dài, phức tạp về địa hình. Thực hiện lời căn dặn của Bác: Dân vận là vận động từng người dân, không để sót một người dân nào góp thành lực lượng toàn dân thực hiện công tác biên phòng. Mỗi cán bộ, chiến sĩ Biên phòng phải có sự hiểu biết cần thiết để tuyên truyền giải thích cho nhân dân các dân tộc hiểu được đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước liên quan đến công tác biên phòng, cần xây dựng cho bộ đội tình cảm sâu sắc gắn bó với đồng bào các dân tộc, gắn bó với vùng biên cương của Tổ quốc- Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt. Với tình cảm như vậy, Bộ đội Biên phòng mới thực hiện được dân tin, dân yêu, giúp đỡ mới xây dựng được thế trận Nhân dân trong bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới.

4. Về đoàn kết quốc tế: Bác Hồ và Đảng ta cho rằng, mọi thắng lợi của cách mạng nước ta gắn liền với tình đoàn kết, ủng hộ quốc tế. Bộ đội Biên phòng thường xuyên có mối quan hệ, tiếp xúc với bạn bè quốc tế và nhân dân các nước láng giềng, do đó phải luôn xác định công tác đối ngoại ở biên giới là một nhiệm vụ chính trị rất quan trọng, góp phần vào hoạt động đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta. Phải nắm vững và vận dụng có hiệu quả chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước: xây dựng biên giới hoà bình, hữu nghị trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nhau.

Trong nhiều năm qua, BĐBP đã thực hiện tốt những quan điểm, chủ trương trên. Một mặt, nghiêm chỉnh thực hiện các hiệp ước, hiệp định về biên giới đã ký kết, tuân thủ luật pháp quốc tế giữ vững chủ quyền biên giới. Đồng thời, tôn trọng độc lập, chủ quyền của bạn, thực hiện biên giới hoà bình, hữu nghị. Đối với các tranh chấp, kiên trì quan điểm “lấy đối thoại thay cho đối đầu” thực hiện “vừa hợp tác vừa đấu tranh”. Qua đó, đã xây dựng được biên giới hoà bình, hữu nghị.

5. Về sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác biên phòng: Bác luôn nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất là: Công an Nhân dân vũ trang phải phục tùng sự lãnh đạo của Đảng từ trên xuống dưới. Suốt gần nửa thế kỷ qua thực hiện lời dạy của Bác lực lượng BĐBP luôn luôn coi sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác biên phòng là một vấn đề có tính nguyên tắc trong hoạt động, chiến đấu, công tác và xây dựng lực lượng BĐBP.

Sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác biên phòng không chung chung, trừu tượng mà phải thể hiện ở sự lãnh đạo của chi bộ các đồn Biên phòng. Do đặc điểm, nhiệm vụ và phương thức hoạt động, cán bộ, đảng viên đều hoạt động độc lập, phân tán xa sự lãnh đạo, chỉ huy của cấp trên. Tình hình an ninh, trật tự trên biên giới diễn biến phức tạp, do đó càng phải nêu cao vai trò lãnh đạo của Đảng đối với công tác biên phòng, trực tiếp là vai trò lãnh đạo của chi bộ các đồn Biên phòng; cần thực hiện tốt các quy định sau:

Thực hiện nghiêm túc định kỳ sinh hoạt Đảng. Ngoài ra, nên có sinh hoạt chuyên đề trên cơ sở phát huy dân chủ, trí tuệ của đảng viên.

Nêu cao tính lãnh đạo của Đảng thể hiện trong sinh hoạt chi bộ thảo luận và định hướng được những hoạt động chủ yếu của đơn vị, có những chủ trương, giải pháp giải quyết kịp thời những vấn đề nảy sinh trong thực tiễn. Không can thiệp quá sâu vào công việc của chính quyền, dẫn đến hạ thấp vai trò lãnh đạo của chi uỷ, chi bộ, hạn chế tính tích cực, sáng tạo của tổ chức trong hệ thống chính trị khiến cho tổ chức bị động, nảy sinh tâm lý ỷ lại.

Ngày 03/3/1959, là ngày ra đời của lực lượng Công an nhân dân vũ trang- BĐBP ngày nay. Chủ tịch Hồ Chí Minh, người cha thân yêu của các lực lượng vũ trang nhân dân, là người khai sinh ra Công an Nhân dân vũ trang. Trải qua gần 50 năm công tác, chiến đấu, BĐBP đã từng bước trưởng thành, lớn mạnh hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Bác, Đảng giao cho, xứng đáng với lời dạy của Bác Hồ kính yêu, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta.

 DUY HÀN