Theo lời giới thiệu của ông Lâm Văn Bảng, tôi tìm gặp cựu chiến binh Nguyễn Thế Nghĩa, ở phường Lê Lợi, thành phố Bắc Giang, người đã hiến tặng lá cờ Đảng và chân dung Bác Hồ vẽ bằng máu cho bảo tàng. Bác Nghĩa kể cho tôi nghe về câu chuyện lá cờ và ảnh Bác. Chuyện là, để chuẩn bị kết nạp đảng viên mới cho đoàn viên ưu tú Lê Đức Thiện, trước buổi sinh hoạt 3 ngày, đồng chí Tô Diệu (bí danh già Dung), Bí thư Đảng ủy trại giam B2 (nhà tù Phú Quốc) trao đổi với bác Nghĩa lúc đó là Bí thư chi bộ về hình thức, phương pháp buổi lễ kết nạp. Sau khi thống nhất nội dung, đồng chí Tô Diệu chỉ thị cho chi bộ của bác Nghĩa nên có lá cờ Đảng để bảo đảm tính trang nghiêm, long trọng.

Nhận nhiệm vụ về, chi bộ của bác Nghĩa đã giao cho 1 chiến sĩ đi tìm vải đỏ để vẽ cờ nhưng không may bị phát hiện. Cai ngục sau khi đánh đập dã man  đã đưa chiến sĩ của mình đi thủ tiêu. Ngày sinh hoạt cận kề nhưng chưa tìm phương án để có lá cờ vì lúc này bọn cai ngục kiểm soát gắt gao. Lúc đó, có đồng chí nói, “Sao chúng ta lấy máu để làm cờ?”. Nghe xong, bác Nghĩa liền đi đến cạnh tấm tôn ở cửa nhà tù, cứa mạnh cổ tay vào đó, máu chảy ra, bác vội chạy nhanh về phía bọn quân cảnh để mong cho chúng nó băng bó vết thương và ý định đó thành công. Trở về phòng giam cởi băng gạc ra nhưng máu thấm loang lỗ, nhiều chiến sĩ nhìn thấy không ai bảo ai đã cắn vào tay của mình cho máu chảy ra nhuộm đỏ cả cuộn băng trong lòng bàn tay. Sau đó, bác Nghĩa dùng bột thuốc chống phù nề của người nhà tù nhân gửi vào vẽ hình búa liềm.
Có lá cờ, nhưng vẫn chảy máu, bác Nghĩa đã dùng mẩu giấy trắng cùng cọng cỏ khô do đoàn viên Nguyễn Trọng Dư đưa cho cắn dập ra rồi chấm vào máu để vẽ chân dung Bác. Vốn có năng khiếu hội họa chỉ trong một thời gian ngắn chân dung Bác Hồ được vẽ xong. Nhiều đồng chí xúc động thốt lên “Bác của chúng ta đây rồi”, có đồng chí đã khóc khi lần đầu tiên nhìn thấy chân dung Bác. Sau đó, bác Nghĩa đem lá cờ Đảng, ảnh Bác đã được nhuộm bằng máu của mình cùng đồng đội lên cho đồng chí Tô Diệu. Nhìn lá cờ Đảng và chân dung Bác trong lao tù, đồng chí Tô Diệu thốt lên: “Chúng con hạnh phúc quá Bác ơi” và giao bác Nghĩa phải giữ gìn cẩn thận, nhất định không được để cai ngục biết chúng sẽ thủ tiêu ngay.

Đến ngày sinh hoạt chi bộ, lá cờ Đảng, hình ảnh Bác treo ở địa điểm chuẩn bị sinh hoạt. Buổi lễ kết nạp đảng viên mới được diễn ra trang nghiêm dưới lá cờ Đảng và chân dung Bác Hồ. Sau buổi lễ kết nạp Đảng lá cờ Đảng, ảnh Bác được chi bộ giao cho đồng chí Nguyễn Trọng Dư cất giữ và dùng khi tổ chức sinh hoạt đảng, các buổi họp bí mật, lễ kết nạp đảng viên của các chi bộ trong nhà tù. 

Năm 1973, được trả tự do cựu chiến binh Nguyễn Thế Nghĩa đã lặn lội khắp nơi, gặp gỡ nhiều đồng đội để tìm thông tin về chiến sĩ Lê Đức Thiện để trao lại 2 kỷ vật trên nhưng mọi thông tin đều không có. Mỗi dịp ngày lễ, truyền thống Quân đội, bác vẫn thường ngồi một mình trên căn gác nhỏ mang lá cờ Đảng cùng hình ảnh Bác Hồ kính yêu được nhuốm đầy máu ra chiêm ngưỡng hàng giờ đồng hồ rồi lại gói gọn, cất cẩn thận như một báu vật. 

Năm 2008, khi biết tin ông Lâm Văn Bảng mở Bảo tàng “Chiến sĩ cách mạng bị bắt và tù đày”, bác Nghĩa đã hiến tặng 2 kỷ vật trên mong muốn mọi người hiểu hơn về tinh thần trung kiên, đấu tranh bất khuất của những người cộng sản trong nhà tù Phú Quốc.

 Bài, ảnh: Võ Duy Đông