Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương chính là chất keo dính, tạo nên tinh thần đoàn kết và yêu nước cho mọi người dân Việt Nam, bất kể khác biệt về ý thức hệ, quan niệm sống, vùng miền... cũng như qua mọi thời gian, bằng một hình ảnh về tổ tiên chung, vừa thực, vừa ảo, vừa thiêng liêng như tổ tiên của dân tộc, vừa gần gũi với mỗi người dân, để từ đó, chúng ta có ý thức về chung nguồn gốc dân tộc. Đến với Đền Hùng, chúng ta được nhắc nhở về cây có cội, uống nước nhớ nguồn, con người có tổ, có tông. Không phải ngẫu nhiên, cách đây đúng 70 năm, trước khi về giải phóng Thủ đô, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có một câu nói truyền cảm hứng cho mọi người dân Việt Nam: “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước".

Chính vì những giá trị thiêng liêng về tinh thần đoàn kết, yêu nước, nghĩa đồng bào... mà Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã đem lại cho dân tộc ta, chúng ta đã vượt qua mọi khó khăn, chiến thắng mọi kẻ thù. Trải qua hàng nghìn năm bị ngoại xâm đô hộ, trong những năm tháng chiến tranh, nhờ giữ vững những giá trị văn hóa, bằng một ý thức sâu sắc về tổ tiên chung, chúng ta đã giành được thắng lợi cuối cùng. Ngày nay, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, nhờ những giá trị văn hóa truyền thống dân tộc, chúng ta vẫn tự tin hội nhập mà không bị hòa tan, khẳng định vị thế đất nước bằng sức mạnh của văn hóa độc lập, tự cường.

Ở khía cạnh sức mạnh văn hóa, Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng đã tạo nên nền tảng tinh thần, bản lĩnh và sự tự tin văn hóa để chúng ta hội nhập quốc tế tốt hơn. Như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu tại Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021: “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc. Nói lên bản sắc dân tộc. Văn hóa còn thì dân tộc còn”. Biểu tượng Hùng Vương là một phần quan trọng trong việc xác định chủ quyền văn hóa quốc gia của đất nước chúng ta. Khi hướng về các vua Hùng, chúng ta sẽ cùng chia sẻ tình cảm thiêng liêng về quốc gia – dân tộc, từ đó tạo nên một sức mạnh tập thể vô cùng lớn lao.

Như vậy, ngày Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng không chỉ là dịp để tôn vinh tổ tiên mà còn là cơ hội để củng cố lòng tự hào dân tộc, tăng cường nhận thức về giá trị văn hóa, và thúc đẩy sự đoàn kết và sự phát triển của cả đất nước trong thời kỳ hội nhập và phát triển toàn cầu.

Để tiếp tục phát huy các giá trị văn hóa và sức mạnh tinh thần của Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng, chúng ta cần chú trọng và quan tâm đến việc thực hiện thật tốt cam kết của Việt Nam đối với UNESCO trong hồ sơ tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ, trong đó chúng ta cần bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử và văn hóa liên quan đến Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng, đảm bảo rằng các di sản này được bảo quản và truyền lại cho thế hệ sau một cách bền vững; cần duy trì và tôn vinh các giá trị truyền thống, như tinh thần đoàn kết, lòng tự hào dân tộc, và lòng biết ơn đối với tổ tiên.

Ngoài ra, cần khuyến khích sự tham gia và hưởng ứng tích cực của cả cộng đồng trong việc tổ chức và tham gia Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng; nên tập trung phát triển du lịch văn hóa liên quan đến Lễ hội Đền Hùng; tạo điều kiện thuận lợi cho du khách trong và ngoài nước để khám phá và trải nghiệm văn hóa truyền thống của Việt Nam thông qua các hoạt động tham quan, học tập và trải nghiệm; cần mở rộng hợp tác và giao lưu văn hóa với cộng đồng quốc tế thông qua Ngày giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng, tạo điều kiện cho việc trao đổi kinh nghiệm, học hỏi văn hóa và thúc đẩy sự hiểu biết và hợp tác giữa Việt Nam và các quốc gia khác. Chúng ta cần tăng cường hỗ trợ và phát triển cộng đồng địa phương, đặc biệt là các địa phương có liên quan trực tiếp đến Lễ hội Đền Hùng, để họ có thể tự tin tổ chức và tham gia vào các hoạt động văn hóa và du lịch.

Bằng cách quan tâm đến những vấn đề này, chúng ta có thể tiếp tục phát triển và gìn giữ sức mạnh tinh thần và giá trị văn hóa của Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng, đồng thời đóng góp vào sự phát triển toàn diện của đất nước.

PGS, TS BÙI HOÀI SƠN, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội

Nguồn QĐND