Phát huy truyền thống Quân đội anh hùng trong giai đoạn phát triển mới

Tự hào truyền thống vẻ vang

Lịch sử vẻ vang, truyền thống anh hùng của QĐND Việt Nam được ghi dấu ngay từ những ngày đầu thành lập. Chỉ với 34 chiến sĩ và vũ khí thô sơ, nhưng Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân đã làm nên chiến thắng Phai Khắt, Nà Ngần, mở ra truyền thống “quyết chiến, quyết thắng” của Quân đội ta. Chưa đầy một năm sau, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quân đội đã làm nòng cốt, góp phần quan trọng cùng toàn dân tiến hành Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thắng lợi, giành độc lập dân tộc, lập nên Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa-nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, dù gặp muôn vàn khó khăn, gian khổ, nhưng Quân đội ta đã nỗ lực vượt qua và trưởng thành nhanh chóng, phát huy tốt vai trò nòng cốt trong thế trận chiến tranh nhân dân, lần lượt tổ chức nhiều chiến dịch đánh bại quân địch, điển hình là cuộc tiến công chiến lược Đông-Xuân 1953-1954, giành thắng lợi quyết định trong Chiến dịch Điện Biên Phủ chấn động địa cầu. 

Đặc biệt, khi phải đối đầu với đội quân xâm lược có sức mạnh hàng đầu là đế quốc Mỹ, Quân đội ta đã thể hiện rõ ý chí “dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng”, cùng toàn dân tộc khẳng định sức mạnh Việt Nam. Với tinh thần đoàn kết, kiên cường, dũng cảm, mưu trí, sáng tạo, QĐND Việt Nam đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh, thể hiện rõ bản lĩnh anh hùng cách mạng, vừa chiến đấu vừa xây dựng, từng bước hình thành các binh chủng, quân chủng, quân đoàn chủ lực cơ động; đồng thời, phát triển nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân Việt Nam đến đỉnh cao, nhất là nghệ thuật tác chiến chiến dịch, chiến lược và sự chỉ đạo phối hợp tác chiến giữa các chiến trường. Nhờ đó, ở miền Bắc, Quân đội tham gia cùng toàn dân xây dựng chủ nghĩa xã hội và đánh bại các cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân, hải quân của đế quốc Mỹ, bảo vệ vững chắc “hậu phương lớn”, chi viện đắc lực cho “tiền tuyến lớn” miền Nam. Trên chiến trường miền Nam, Quân đội làm nòng cốt cùng toàn dân lần lượt đánh bại các chiến lược: “Chiến tranh đặc biệt”, “Chiến tranh cục bộ”, “Việt Nam hóa chiến tranh” của Mỹ-ngụy, giành thắng lợi huy hoàng trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Sau khi giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Quân đội tiếp tục xung kích, đi đầu trong khắc phục hậu quả chiến tranh, tham gia phát triển kinh tế-xã hội; đấu tranh với âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động; cùng toàn dân tộc tiến hành thắng lợi các cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới và làm tròn nghĩa vụ quốc tế cao cả.

Trong sự nghiệp đổi mới đất nước, Quân đội ta đã nỗ lực phấn đấu xây dựng lực lượng “tinh, gọn, mạnh”, cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; phát huy tốt vai trò nòng cốt xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ BVTQ và tăng cường hợp tác quốc tế, góp phần giữ vững hòa bình, ổn định để đất nước phát triển. Đặc biệt, toàn quân thực hiện tốt nhiệm vụ “chiến đấu trong thời bình”, luôn là lực lượng nòng cốt, xung kích giúp nhân dân phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm cứu nạn; tích cực tham gia phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh, nhất là ở những địa bàn chiến lược, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa. Đảng bộ Quân đội và toàn quân là điển hình mẫu mực trong thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; luôn được lãnh đạo Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền các địa phương và nhân dân tin tưởng, khen ngợi.

Trong năm 2025, Quân đội hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao trong tổ chức các hoạt động kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975 / 30-4-2025) và kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2-9-1945 / 2-9-2025); nhất là chủ trì, phối hợp thực hiện xuất sắc nhiệm vụ diễu binh, diễu hành, đã thể hiện rõ sự trưởng thành, lớn mạnh của lực lượng vũ trang. Qua đó, lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước, niềm tự hào, tự tôn, tự lực, tự cường và hào khí dân tộc; góp phần nâng cao vị thế, uy tín của đất nước và QĐND Việt Nam trên trường quốc tế.    

Có thể khẳng định, 81 năm qua, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ toàn quân luôn giữ vững và phát huy truyền thống, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, thực hiện tốt chức năng “đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân lao động sản xuất”, xứng đáng với lời khen của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng".

Phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới

Những năm tới, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó đoán định. Cạnh tranh chiến lược, xung đột, chiến tranh, chạy đua vũ trang, tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, chiến tranh thương mại, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học-công nghệ, nhất là về công nghệ quân sự... tiếp tục tác động nhiều mặt. Các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống diễn ra ngày càng gay gắt. ASEAN tiếp tục phát triển năng động, song đang phải đối mặt với nhiều thách thức mới cả bên trong và bên ngoài; Biển Đông vẫn tiềm ẩn yếu tố mất ổn định...

Nước ta sau 40 năm đổi mới đã thu được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước được nâng lên, là nền tảng quan trọng để đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới. Cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị cùng với những quyết sách chiến lược đang mở ra cơ hội lịch sử, bước ngoặt cho sự phát triển mạnh mẽ của đất nước trong kỷ nguyên mới. Quân đội với sự nỗ lực phấn đấu vượt bậc, đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xây dựng lực lượng “tinh, gọn, mạnh”, có nhiều mặt bứt phá. Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương, khi phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Quân ủy Trung ương lần thứ 15 (nhiệm kỳ 2020-2025) đánh giá: Năm 2025, toàn quân đã thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh. Đặc biệt, toàn quân luôn có quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hoàn thành tốt các nhiệm vụ, trong đó có nhiều nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc. Kết quả đó là thuận lợi cơ bản để xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Tuy nhiên, sự nghiệp xây dựng Quân đội, BVTQ trong giai đoạn phát triển mới cũng đứng trước nhiều thử thách, đồng thời đặt ra những yêu cầu rất cao, đòi hỏi toàn quân phải tiếp tục nỗ lực phấn đấu; nhất là năm 2026, đất nước có nhiều sự kiện chính trị trọng đại: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031, mở đầu kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc.

Tự hào với lịch sử, truyền thống vẻ vang của Quân đội và kế thừa những thành tựu, bài học kinh nghiệm quý đã được đúc rút; trong giai đoạn phát triển mới, toàn quân cần chủ động, đổi mới, sáng tạo, bứt phá, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XII đã đề ra và quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng sắp tới; trong đó, tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ chủ yếu sau:     

Một là, thực hiện tốt chức năng tham mưu về quân sự, quốc phòng. Trước hết, trên cơ sở quán triệt sâu sắc Nghị quyết Trung ương 8 khóa XIII về Chiến lược BVTQ trong tình hình mới, Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng và các nghị quyết, chiến lược, đề án về quân sự, quốc phòng, an ninh, toàn quân luôn chủ động, nhạy bén, nâng cao hơn nữa năng lực nghiên cứu, dự báo chiến lược, đánh giá đúng tình hình; tích cực tham mưu với Đảng, Nhà nước hoạch định chủ trương, sách lược, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách về quân sự, quốc phòng, xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Kịp thời tham mưu, phối hợp với các lực lượng xử lý kịp thời, linh hoạt, hiệu quả các tình huống, không để bị động, bất ngờ, nhất là trong các vấn đề chiến lược, liên quan đến quốc phòng, an ninh. Chủ động nghiên cứu, phát triển lý luận về quốc phòng, về hiện đại hóa Quân đội, nghệ thuật quân sự Việt Nam, nghệ thuật chiến tranh nhân dân BVTQ, ứng phó với các hình thái chiến tranh, loại hình tác chiến trong điều kiện mới.

Hai là, phát huy hiệu quả vai trò nòng cốt xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân ngày càng vững chắc. Phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương chỉ đạo thực hiện tốt công tác quân sự, quốc phòng và giáo dục quốc phòng, an ninh; nâng cao chất lượng xây dựng, hoạt động của lực lượng dự bị động viên, dân quân tự vệ, cơ quan quân sự cấp xã, ban chỉ huy phòng thủ khu vực... phù hợp với tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Huy động hiệu quả các nguồn lực xây dựng phòng thủ quân khu, khu vực phòng thủ và hệ thống công trình phòng thủ, công trình chiến đấu liên hoàn, vững chắc.

Triển khai hiệu quả các đề án, dự án về tăng cường quốc phòng kết hợp với phát triển kinh tế-xã hội theo các nghị quyết, kết luận của Trung ương; phát triển các doanh nghiệp Quân đội tiên phong trong các lĩnh vực trọng yếu, chiến lược. Phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa Bộ Quốc phòng và Bộ Công an trong thực hiện Nghị định của Chính phủ về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và nhiệm vụ quốc phòng trên địa bàn cả nước...

Ba là, quyết liệt nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu của Quân đội. Tập trung thực hiện tốt ba đột phá đã được Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XII xác định. Đẩy mạnh xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Nghiên cứu bổ sung, hoàn thiện và thúc đẩy thực hiện “Bộ tiêu chí xây dựng QĐND Việt Nam hiện đại trong tình hình mới”. Tiếp tục điều chỉnh tổ chức lực lượng tinh, gọn, mạnh; đồng thời nghiên cứu thành lập một số lực lượng mới; đột phá phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút, trọng dụng nhân tài và nghiên cứu, sản xuất, bảo đảm vũ khí, trang bị đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội hiện đại, BVTQ trong tình hình mới.

Toàn quân duy trì nghiêm nền nếp, chế độ sẵn sàng chiến đấu, quản lý chặt chẽ vùng trời, vùng biển, biên giới, nội địa, không gian mạng, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ. Coi trọng đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục-đào tạo, huấn luyện, diễn tập sát thực tế, trong điều kiện tác chiến hiện đại, ứng phó hiệu quả với chiến tranh công nghệ cao. Thực hiện tốt nhiệm vụ phòng thủ dân sự, chủ động ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống. Triển khai có hiệu quả công tác hậu cần, kỹ thuật, tài chính, công nghiệp quốc phòng; đột phá về nghiên cứu phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; phấn đấu làm chủ công nghệ nền, công nghệ lõi, công nghệ chiến lược, công nghệ số... tạo cơ sở vững chắc để tự chủ xây dựng Quân đội hiện đại, nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu.

Bốn là, triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, Đảng bộ Quân đội trong sạch vững mạnh mẫu mực, tiêu biểu. Quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, kết luận, chỉ thị, quy định của Trung ương, Quân ủy Trung ương và chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương về “2 kiên định, 2 đẩy mạnh, 2 ngăn ngừa” và “5 vững”⁽¹⁾; Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và toàn quân phải làm gương, làm mẫu, làm hiệu quả, làm thực chất, thể hiện vai trò tiên phong, dẫn dắt trong quán triệt, triển khai thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng.

Tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng nhân tố chính trị, tinh thần vững chắc cho bộ đội; tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong Quân đội, kịp thời định hướng tư tưởng, dư luận trước những vấn đề mới, phức tạp, nhạy cảm, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Thực hiện nền nếp, hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng, đẩy mạnh Phong trào Thi đua Quyết thắng và việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến dịch, chiến lược có đủ phẩm chất, năng lực, sức khỏe, uy tín, tiên phong gương mẫu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của Quân đội trong giai đoạn mới. Thực hiện chặt chẽ công tác bảo vệ chính trị nội bộ, bảo vệ an ninh. Nâng cao hiệu quả công tác dân vận, làm tốt công tác chính sách-xã hội, hoạt động đền ơn đáp nghĩa. Chú trọng đổi mới, thực hiện tốt hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ, tạo động lực thúc đẩy cán bộ, chiến sĩ nỗ lực phấn đấu, phát huy cao độ phẩm chất, giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.

Năm là, triển khai linh hoạt, mở rộng, nâng tầm công tác hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng theo đúng chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước. Thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương, đa phương và gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc thực chất, hiệu quả, góp phần nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của đất nước, Quân đội và BVTQ “từ sớm, từ xa”. Tăng cường hợp tác, tạo thế đan xen lợi ích, củng cố tin cậy chiến lược với các đối tác trên cơ sở kiên định chính sách quốc phòng “bốn không”⁽²⁾, đáp ứng mục tiêu chiến lược và lợi ích quốc gia-dân tộc. Tham gia có trách nhiệm vào các diễn đàn khu vực, quốc tế, các cơ chế hợp tác quốc phòng trong khuôn khổ ASEAN và do ASEAN giữ vai trò chủ đạo.

Chủ động đề xuất sáng kiến thể hiện vai trò dẫn dắt hoặc cùng dẫn dắt trong một số lĩnh vực có tiềm năng, thế mạnh. Đẩy mạnh hợp tác quốc phòng trong những lĩnh vực then chốt và hợp tác quốc tế khắc phục hậu quả chiến tranh, hợp tác song phương, đa phương trong lĩnh vực phòng thủ dân sự... Phối hợp chặt chẽ giữa Quân đội, Công an và Ngoại giao theo quy chế đã được ký kết; tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước các chủ trương, đối sách xử lý hiệu quả các vấn đề quan hệ quốc tế, tạo lập thế cân bằng chiến lược trong quan hệ với các đối tác, nhất là các nước lớn, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

                                                                   *       *        *

QĐND Việt Nam là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp xây dựng nền quốc phòng toàn dân, BVTQ; luôn được Đảng, Nhà nước và nhân dân hết sức quan tâm, chăm lo, dành cho những tình cảm đặc biệt. Trong giai đoạn phát triển mới của đất nước và Quân đội, toàn quân tự hào phát huy truyền thống “Quân đội anh hùng của dân tộc Việt Nam anh hùng”, tiếp tục phấn đấu, quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng QĐND Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Năm 2026 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, khởi đầu nhiệm kỳ mới, kỷ nguyên mới, toàn quân càng phải nêu cao tinh thần đoàn kết, đồng lòng, nỗ lực, chủ động, sáng tạo, quyết tâm cao hơn, nhất là tạo bước đột phá về phát triển nhân lực, nghiên cứu, sản xuất vũ khí trang bị tiên tiến, hiện đại, thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ, bảo vệ vững chắc Tổ quốc, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân đưa đất nước vững bước trong kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng.

Đại tướng PHAN VĂN GIANG, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng

(1) Hai kiên định là: Kiên định đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng; kiên định xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, góp phần giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội. Hai đẩy mạnh là: Đẩy mạnh xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; đẩy mạnh hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng. Hai ngăn ngừa là: Ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột; ngăn ngừa mọi biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong Đảng bộ Quân đội và toàn quân. Năm vững: Chính trị vững-kỷ luật vững-công nghệ vững-nghệ thuật quân sự vững-đời sống bộ đội vững.

(2) Chính sách quốc phòng “bốn không” của Việt Nam: Không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước khác; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.