Giữa cái nắng chói chang ngày đầu Hạ năm 1981, những chiến sĩ trẻ chúng tôi hành quân bộ, rời đơn vị huấn luyện ở chân núi Các Sơn huyện Tĩnh Gia đến ga Thị Long (Nông Cống, Thanh Hóa) lên tàu hỏa xuôi Nam. Cũng chỉ biết là được điều động, bổ sung cho một đơn vị đang làm nhiệm vụ quốc tế ở Lào. Lúc đó, phương tiện, đường sá đi lại rất khó khăn. Tàu chợ, dành mấy toa chở bộ đội đi ì ạch, mất hơn một ngày đêm mới tới được thị xã (nay là thành phố) Đông Hà của tỉnh Bình Thị Thiên (nay là tỉnh Quảng Trị).

Chúng tôi được đơn vị bố trí ở trong nhà dân. Bây giờ chỉ còn nhớ hồi đó là phường 5, thị xã Đông Hà. Tiểu đội của tôi ở trong một gia đình có nhiều con, vợ chồng chủ nhà đi làm từ sáng đến tối. Cô con gái cả của gia đình tên là Diệu Trang, lúc đó mới chừng 12, 13 tuổi, gọi chúng tôi là chú và xưng con, ngoài trông em còn nấu cơm giúp chúng tôi. Tôi được cô bé Diệu Trang tặng 1 cuốn sổ tay. Không biết bây giờ Diệu Trang còn nhớ đã tặng cuốn sổ tay cho chú bộ đội người Bắc trước khi sang Lào không?

Sau thời gian ở Đông Hà, chúng tôi hành quân sang nước bạn Lào. Đến nơi, tôi được biên chế về Tiểu đoàn Thông tin 18, Sư đoàn 968 đóng quân ở huyện Outhamphone, phía Nam Sê Nô. Ngay từ những buổi đầu sinh hoạt đơn vị, tôi đã được nghe những giai điệu của bài hát “Bước chân sư đoàn”: … Sư đoàn chúng tôi đi/ Vượt Trường Sơn núi cao/ Về Nam Lào khói lửa/ Lập nên bao chiến công/ Tô thắm lá quân kỳ…
Bài hát mang tính chất Sư đoàn ca, có hơi hướng solo, chậm rãi, giọng la thứ nên dễ dàng ngấm sâu lòng người.... Chúng tôi say mê hát theo bởi lời ca mộc mạc, giản dị như công việc chúng tôi làm hàng ngày: Huấn luyện, truy lùng phỉ, dân vận… trên một vùng đất mênh mông ở Nam Lào do Sư đoàn 968 đảm nhiệm… 

Sau này, chúng tôi được biết, bài hát Bước chân sư đoàn nguyên tác là bài thơ của chàng lính trẻ Đinh Thanh Niên sáng tác, sau được chính anh phổ nhạc. Trong bài hát cùng với các địa danh nước bạn Lào, có các địa danh là nơi ghi dấu những chiến công oanh liệt của Sư đoàn trong những ngày mở đầu cho đại thắng mùa Xuân 1975. Tây Nguyên là nơi Sư đoàn về nước lần thứ nhất làm nhiệm vụ nghi binh chiến dịch. Đồn Tầm, chốt Mỹ, điểm cao 605 (Chư Gôi) là một loạt cứ điểm tiền duyên nằm trên trục Đường 19 giáp với quận lỵ Thanh Bình, Thanh An; là cứ điểm quan trọng hàng đầu và hết sức vững chắc, cách Bộ Tư lệnh Quân khu 2 của ngụy quyền Sài Gòn khoảng 20 km do Liên đoàn 4 biệt động quân trấn thủ và 1 tiểu đoàn pháo binh đóng ở Thanh An bảo vệ. 16 giờ chiều 1/3/1975, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 19 nổ súng, đến 17 giờ 15 phút thì trận đánh kết thúc, quân ta hoàn toàn làm chủ các cứ điểm quan trọng. Trận đánh làm rúng động hệ thống phòng thủ của địch, tạo điều kiện cho chiến dịch Tây Nguyên giành thắng lợi… 

Sau chiến dịch Tây Nguyên, Sư đoàn cơ động về các tỉnh Duyên hải miền Trung tham gia giải phóng thị xã Tuy Hòa, Nha Trang, Cam Ranh. Chàng lính trẻ Đinh Thanh Niên, ngày đó là Binh nhất, chiến sĩ Đại đội 2, Tiểu đoàn Thông tin 18 có mặt trong đoàn quân “thần tốc”. Theo mỗi bước chân Sư đoàn anh viết nên câu hát: …Dừa xanh Bình Định, Tam Quan/ Bước chân anh giải phóng quân rộn ràng/ Anh đi qua phố qua làng/ Dưới chân anh đứng tan hoang đồn thù/ Quy Nhơn, Phù Cát reo hò/ Bài ca chiến thắng rực cờ chiến công...

Tôi tự hào có mặt trong đoàn quân tình nguyện, mười năm làm nghĩa vụ quốc tế lần thứ 2 của Sư đoàn từ (1977-1987). Mười năm làm nhiệm vụ quốc tế cao cả giúp Bạn lần thứ hai, mặc dù cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã kết thúc, nhưng máu của cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 968 vẫn đổ xuống, góp phần đem lại bình yên cho đất nước hoa Chăm Pa và kết nên lời ca: “…Sư đoàn chúng tôi đi/ Vượt Trường Sơn núi cao/ Về Trung Lào nắng lửa/ Viết tiếp bản hùng ca/ Của đơn vị anh hùng…”. 

Tự hào là chiến sĩ của Sư đoàn 968 anh hùng, là chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam tại Lào, dù đã chia tay Sư đoàn hơn 33 năm, tôi vẫn nhớ những cánh rừng săng lẻ, rừng le ở Nam Lào, nhớ khẩu súng AK quen thuộc... Mùa Hè năm 2018, Sư đoàn 968 tròn 50 tuổi. Lần này vào Quảng Trị thăm Sư đoàn, bao kỷ niệm thời trai trẻ ùa về, tôi xúc động viết bài thơ: Thế là đã ba ba năm/ Hôm nay mới lại về thăm Sư đoàn/ Đông Hà, trời đất mênh mang/ Rưng rưng kỷ niệm lệ tràn ướt mi/ Nam Lào, ngày ấy tôi đi/ Xương tan, máu đổ tiếc gì tuổi xuân/ Bốn năm mưa, nắng hành quân/ Sê Nô, Đồng Hến, Pha Lan, Mường Phìn/ Sư đoàn dân mến, bạn tin/ Đã đánh là thắng, hành trình vinh quang/ Viết nên truyền thống Sư đoàn/ Trăm trận trăm thắng, vững vàng miền Tây/ Mưa thối đất, nắng cháy cây/ Đạn bom thù dội đêm ngày chiến tranh/ Chín Sáu Tám, khúc quân hành/ Nhân dân hai nước vinh danh anh hùng/ Bây giờ đã ba ba năm/ Đồng đội ơi, nhớ người nằm lại đây/ Đất trời, rừng núi, cỏ cây/ Nghĩa tình Lào - Việt, đất này nở hoa.

Đông Hà, tháng 6 năm 2018

                 Ghi chép của Lê Lợi