Đầu năm 1975, trước yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng, Sư đoàn được giao nhiệm vụ hành quân vào Nam chiến đấu. Mặc dù chiến trường mới lạ và vô cùng ác liệt, nhưng với niềm vinh dự, tự hào được thành lập trên quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị bạn và LLVT địa phương chiến đấu dũng cảm, ngoan cường, liên tục giành thắng lợi giòn giã, giải phóng thị xã Chơn Thành, Dầu Tiếng, Định Quán, Túc Trưng, thị xã Xuân Lộc, thành phố Biên Hòa... cùng các cánh quân của ta tiến vào đánh tan chế độ ngụy quyền Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau ngày 30/4/1975, Sư đoàn được giao và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quân quản, xây dựng cơ sở chính trị tại một số quận của thành phố Hồ Chí Minh được Đại tướng Võ Nguyên Giáp khen ngợi: “Các đồng chí vào thành vẫn vững như thành” và Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh ghi nhận: “Sư đoàn 341 sẽ đi vào lịch sử thành phố Hồ Chí Minh như một chiến công rực rỡ, chói ngời của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng”. 

Từ giữa năm 1977 đến 1980, Sư đoàn hiệp đồng chặt chẽ với các đơn vị bảo vệ vững chắc biên giới Tây Nam,  làm tròn nghĩa vụ quốc tế cao cả giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pôn pốt - IengXaRi. Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu, xây dựng kinh tế và làm nghĩa vụ quốc tế, Sư đoàn 2 lần và có 4 Trung đoàn, 4 Tiểu đoàn, 2 Đại đội, 4 cá nhân vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng danh hiệu “Anh hùng LLVT nhân dân". Năm 1980, Sư đoàn được Nhà nước Campuchia trao tặng huân chương Áp - Xa - La hạng Nhất. Hàng ngàn lượt cán bộ, chiến sĩ được khen thưởng, vinh danh trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu, trong huấn luyện và xây dựng đơn vị.

Bước vào thời kỳ mới, sư đoàn thực hiện nhiệm vụ xây dựng lực lượng, huấn luyện dự bị động viên với khung biên chế, tổ chức rút gọn, có nhiều khó khăn song cán bộ, chiến sĩ sư đoàn luôn phát huy truyền thống “Trung thành vô hạn, kỷ luật nghiêm minh, quyết chiến quyết thắng”, đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Trong đó, nổi bật là năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy đảng các cấp trong Đảng bộ Sư đoàn ngày một nâng lên. Thực hiện phong trào thi đua Quyết thắng gắn với thực hiện Chỉ thị 03, Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị và thực hiện Nghị Quyết TW4 (Khóa XI, Khóa XII) của Đảng cùng Cuộc vận động "Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ" với nhiều hình thức sôi nổi, nội dung thiết thực, biện pháp hiệu quả đã góp phần tích cực để sư đoàn thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị được giao. Hàng năm, Sư đoàn hiệp đồng chặt chẽ với các địa phương thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, phúc tra, huấn luyện huy động quân dự bị động viên bảo đảm chỉ tiêu, kế hoạch đề ra. Từ năm 2013 đến nay, toàn Sư đoàn đã tổ chức tập huấn cho hơn 1 ngàn lượt cán bộ trước khi bước vào huấn luyện, xây dựng mới 1 thao trường bắn, củng cố làm mới trên 1.700 mô hình học cụ các loại, có 28 sáng kiến cải tiến mới được ứng dụng hiệu quả trong thực tiễn. Kết quả huấn luyện hàng năm cho khung A có từ 90 - 97% khá giỏi; tham gia các cuộc hội thao, hội thi do trên tổ chức đạt kết quả tốt.

Hoạt động phối kết hợp với cấp uỷ, chính quyền, các tổ chức đoàn thể và nhân dân địa phương trên địa bàn đóng quân có nhiều đổi mới, hiệu quả. Thực hiện phong trào “Chung sức xây dựng nông thôn mới”, cán bộ, chiến sĩ sư đoàn tích cực tham gia ngày công, quyên góp ủng hộ các địa phương trên địa bàn đóng quân; xây dựng công trình phúc lợi, tặng quà lưu niệm với tổng trị giá hàng trăm triệu đồng... Với những kết quả đạt được, năm 2012, Sư đoàn được Chủ tịch nước tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba; nhiều năm, được Bộ Tư lệnh Quân khu tặng Cờ thi đua và danh hiệu “Đơn vị Quyết thắng”. 

Những kết quả của Sư đoàn đạt được trong quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành cũng như trong giai đoạn mới đã thể hiện sự quán triệt sâu sắc đường lối lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Thường vụ Đảng uỷ, Bộ Tư lệnh Quân khu. Đó còn là thành quả được xây đắp bằng mồ hôi, xương máu, sức lực, trí tuệ, là sự đoàn kết, thống nhất về ý chí và hành động của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn qua các thời kỳ; là kết quả của tinh thần đoàn kết, gắn bó máu thịt giữa quân và dân trên các địa bàn sư đoàn đã từng chiến đấu và công tác, là tình cảm quốc tế thủy chung, trong sáng, chí nghĩa, chí tình, kề vai, sát cánh trong chiến đấu giữa quân và dân 2 nước Việt Nam - Campuchia; những cống hiến và hy sinh vô giá đó đã xây đắp và mãi mãi tô thắm truyền thống vẻ vang “Trung thành vô hạn, kỷ luật nghiêm minh, quyết chiến quyết thắng” của Đoàn Sông Lam anh hùng. 

Đại tá HOÀNG VĂN HANH - Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Sư đoàn 341