Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ quê hương, ngày 21/11/1967, Đại đội nữ dân quân pháo binh Ngư Thủy được thành lập. Quân số đơn vị được biên chế 37 đồng chí, có tuổi đời từ 16-22, trình độ văn hóa từ lớp 3 đến lớp 7/10. Đồng chí Ngô Thị The được cử làm Đại đội trưởng, đồng chí Trần Thị Thản làm Chính trị viên Đại đội. Sau chưa đầy 3 tháng huấn luyện, toàn đơn vị đã dũng cảm nổ súng tiến công một biên đội tàu khu trục Mỹ xâm phạm vùng biển Nam Quảng Bình, bắn cháy 1 tàu khu trục hạm, lập chiến công đặc biệt xuất sắc trong bảng vàng lập công đánh Mỹ của quân dân Quảng Bình. Đây là lần đầu tiên trên toàn miền Bắc, một đơn vị pháo binh nữ dân quân độc lập chiến đấu, bắn cháy tàu chiến Mỹ tại trận địa Hòa Luật Bắc, xã Ngư Thủy (huyện Lệ Thủy).

10 giờ, ngày 7/2/1968, 1 biên đội tàu khu trục Mỹ gồm hai chiếc xâm nhập vào vùng biển Ngư Thủy. Lúc này, hai đài giao hội xác định mục tiêu ở cự ly 13.000m, cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị xin đánh nhưng chỉ huy trận đánh là đồng chí xã đội trưởng Trần Bổng đã nhận định tình hình, yêu cầu đơn vị phải “án binh bất động”. Đến 11 giờ 30 phút cùng ngày, sau 90 phút dừng bắn pháo vào nội địa, tuyến quốc lộ 1A, không thấy pháo binh ta đánh trả, hai tàu khu trục Mỹ tiến dần vào bờ, hai đài quan sát của ta vẫn không rời mục tiêu, liên tục báo cáo cự ly cho chỉ huy.

Đúng 12 giờ, khi chiếc khu trục đi đầu mang số hiệu 013 tiến vào đúng cự ly 9.000m và tạm dừng. Nhận thấy thời cơ đã đến, đồng chí Trần Bổng đã hạ lệnh cho toàn đơn vị lấy phần tử bắn. Dưới sự điều hành trực tiếp của đồng chí Đại đội trưởng Ngô Thị The, 4 khẩu đội 85 ly nòng dài được bố trí tại trận địa đã đồng loạt nhắm thẳng mục tiêu nhả đạn. Cả trận địa rung chuyển bởi tiếng gầm rền vang của từng loạt đạn pháo, từng cột nước trùm lên mục tiêu. Lúc này, chiếc khu trục hạm phía ngoài vẫn ngoan cố phản pháo vào trận địa và tuyến ven bờ.

Khẩu đội 1 bị pháo địch bắn trúng trước thành công sự, khẩu đội trưởng và một pháo thủ bị thương, nòng pháo bị cát bay vào không thể tiếp tục bắn. Lúc này, khẩu đội trưởng dù bị thương vẫn động viên chị em nhanh chóng củng cố công sự, kiểm tra vũ khí. Pháo thủ số 4 là Trần Thị Đính thấy đồng đội bị thương đã dũng cảm một mình nhảy lên thành công sự thông nòng pháo. Nhờ vậy, 2 phút sau, cả 4 khẩu đội lại tiếp tục hợp đồng tiến công, chiếc khu trục hạm mang biển số 013 trúng đạn, bốc cháy dữ dội. Mặc dù vậy, hai tàu khu trục vẫn ngoan cố hỗ trợ nhau vừa chạy ra xa, vừa phản pháo vào bờ.

Chỉ sau một thời gian ngắn, một cột khói lớn từ chiếc tàu khu trục bị trúng đạn bốc cao dữ dội rồi xa dần. Toàn đơn vị nhảy lên khỏi công sự hò reo phấn khởi, đón mừng chiến công bắn cháy tàu chiến Mỹ. Trận đánh kết thúc vào 12 giờ 16 phút, ngày 7/2/1968.

Với 48 viên đạn pháo 85 ly, Đại đội nữ dân quân pháo binh Ngư Thủy anh hùng đã bắn cháy tàu chiến của hải quân Mỹ, làm cho biên đội tàu địch phải rút khỏi vùng biển do đơn vị đảm nhiệm. Chiến công bắn cháy tàu chiến Mỹ của Đại đội nữ dân quân pháo binh Ngư Thủy đã góp phần khẳng định khả năng làm chủ vũ khí kỹ thuật hiện đại, khả năng chiến đấu giành thắng lợi của lực lượng nữ dân quân Quảng Bình.

Thắng lợi của trận đánh góp phần chứng minh sức mạnh của toàn dân đánh giặc, chứng minh sự đúng đắn về đường lối chiến tranh nhân dân của Đảng ta trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước. Kẻ địch không thể ngờ là một đơn vị nữ dân quân đã có thể sử dụng pháo 85 ly bắn cháy tàu khu trục của chúng. Ỷ vào sức mạnh của vũ khí và đánh giá thấp đối phương đã dẫn đến thất bại của một đội quân xâm lược nhà nghề, thất bại trước sức mạnh của một cuộc chiến tranh giữ nước chính nghĩa, mà mỗi người dân có thể trở thành một chiến sĩ cầm súng đánh giặc.

Sau chiến công bắn cháy tàu chiến Mỹ vào ngày 7/2/1968, Đại đội nữ dân quân pháo binh Ngư Thủy đã phát huy thắng lợi, tiếp tục độc lập chiến đấu, bắn cháy, bắn chìm thêm 5 tàu chiến các loại của đế quốc Mỹ, vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân vào ngày 25/8/1970.

Chiến tranh đã lùi xa, nhưng chiến công của Đại đội nữ dân quân Pháo binh Ngư Thủy mãi mãi là biểu tượng sáng ngời về lòng dũng cảm, ý chí ngoan cường, tinh thần “Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh”, là tấm gương sáng để các thế hệ học tập và noi theo.

HOÀNG TRUNG