Đây là dấu mốc quan trọng trong tiến trình cách mạng nước ta, thể hiện tư duy, tầm nhìn chiến lược, cùng sự sáng tạo thiên tài của Bác Hồ kính yêu, nhằm khơi dậy, phát huy truyền thống yêu nước, đức tính cần cù, dũng cảm, sáng tạo,… trong các tầng lớp nhân dân, tạo động lực mạnh mẽ thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng. Kể từ đó đến nay, Lời kêu gọi Thi đua ái quốc của Người đã trở thành tài sản, nguồn lực tinh thần vô giá, góp phần tạo nên sức mạnh chính trị - tinh thần to lớn đưa cách mạng Việt Nam từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.

Nhìn lại 70 năm qua, trên cơ sở thấm nhuần tư tưởng Thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và hưởng ứng phong trào Thi đua yêu nước của toàn quốc, phong trào Thi đua Quyết thắng trong Quân đội đã phát triển mạnh mẽ, sâu rộng, đạt hiệu quả thiết thực. Thông qua các phong trào thi đua “Giết giặc lập công” (trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược), “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược” (trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước) và phong trào “Thi đua Quyết thắng” (trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc) đã xuất hiện hàng vạn tấm gương tiêu biểu, tập thể anh hùng, thể hiện ý chí, nghị lực và quyết tâm của lực lượng vũ trang nhân dân, Quân đội nhân dân và toàn thể dân tộc trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc cũng như trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong hơn 30 năm đổi mới đất nước vừa qua, thực hiện tư tưởng Thi đua ái quốc của Bác Hồ, toàn quân đã nghiêm túc quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng về thi đua, khen thưởng, trọng tâm là Chỉ thị 39-CT/TW, ngày 21-5-2004, Chị thị 34-CT/TW, ngày 07-4-2014 của Bộ Chính trị (khóa IX, XI); Chỉ thị 339-CT/ĐUQSTW của Thường vụ Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Thường vụ Quân ủy Trung ương), Chỉ thị 507-CT/QUTW, ngày 28-7-2014 của Thường vụ Quân ủy Trung ương,… cùng các chỉ thị, hướng dẫn của Chính phủ, Bộ Quốc phòng đối với công tác quan trọng này. Qua đó, tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ toàn quân trong phong trào thi đua yêu nước nói chung, Thi đua Quyết thắng nói riêng. Công tác thi đua - khen thưởng đã có những đổi mới quan trọng cả trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện, với nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt. Phong trào Thi đua Quyết thắng trong Quân đội được triển khai sâu rộng, sôi nổi, liên tục trên tất các mặt công tác, với nhiều hình thức phong phú, sinh động, đạt hiệu quả thiết thực. Các phong trào thi đua, cuộc vận động lớn trong toàn quân, như: “Xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện”, “Xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh”, “Thực hiện nếp sống chính quy, rèn luyện kỷ luật”, “Huấn luyện giỏi, sẵn sàng chiến đấu cao”, “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”, “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông”, “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Thanh niên Quân đội vươn tới những đỉnh cao” và “Lao động giỏi”, “Lao động sáng tạo” trong Công đoàn Quốc phòng,… đã tạo thành những cao trào hành động cách mạng, liên tục cổ vũ các tập thể, cá nhân sáng tạo, vượt qua khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Toàn cảnh Đại hội thi đua Quyết thắng toàn quân lần thứ 9.

Trên cơ sở phong trào Thi đua Quyết thắng, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã chủ động, sáng tạo triển khai các hoạt động thi đua có trọng tâm, trọng điểm, sát với đặc điểm, nhiệm vụ, hướng vào thực hiện các nhiệm vụ xung kích, trên tuyến đầu, khắc phục khâu yếu, mặt yếu, nhiệm vụ mới, phức tạp; tập trung xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, gắn với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện và tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng với ba khâu đột phá² mà Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ X đã đề ra, v.v. Những năm gần đây, phong trào Thi đua Quyết thắng đã gắn kết chặt chẽ với Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị (khóa XII) về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Chỉ thị 788-CT/QUTW, ngày 28-12-2013 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, với nhiều ý tưởng mới, cách làm sáng tạo, hiệu quả, động viên kịp thời các tập thể, cá nhân vươn lên giành thành tích to lớn trên các lĩnh vực công tác, nhất là công tác quân sự, quốc phòng.

Kết quả nổi bật là, phong trào Thi đua Quyết thắng đã góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu của các tổ chức đảng; cổ vũ động viên cán bộ, chiến sĩ toàn quân tích cực học tập, rèn luyện, thực hiện tốt công tác huấn luyện, diễn tập, sẵn sàng chiến đấu; tạo bước đột phá về xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước trong toàn quân. Tích cực, chủ động tham gia phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; thực hiện tốt công tác chính sách, đền ơn, đáp nghĩa, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới. Phong trào thi đua trong lao động sản xuất và kinh tế đã phát huy nội lực, động viên ý chí tự lực tự cường, thúc đẩy nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả trong sản xuất kinh doanh; góp phần phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc.

Quân đội đã quán triệt, nắm vững quan điểm, đường lối của Đảng, thực hiện tốt chức năng tham mưu với Đảng, Nhà nước về quân sự, quốc phòng; đề xuất các chủ trương, đối sách và kế hoạch, phương án phù hợp, xử lý đúng đắn, kịp thời, có hiệu quả các tình huống, các vấn đề nhạy cảm, không để đất nước bị bất ngờ về chiến lược; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước. Đồng thời, Quân đội đã phát huy vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với xây dựng thế trận an ninh nhân dân, nhất là xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, tiếp tục giữ vững và phát huy phẩm chất tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”, được cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân tin cậy, yêu mến.

Trong những năm tới, bên cạnh thuận lợi là cơ bản, đất nước ta cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức trong phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các thế lực thù địch tăng cường hoạt động chống phá về chính trị, kinh tế, tư tưởng, văn hóa; thực hiện “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội bộ, “phi chính trị hóa” Quân đội, xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Tình hình trên đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải tăng cường đoàn kết, thống nhất, nỗ lực thi đua, phấn đấu trên tất cả các mặt công tác, lĩnh vực hoạt động, nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong mọi tình huống. Trên cơ sở quán triệt, thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ X và vận dụng tư tưởng Thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng trong điều kiện mới, chúng ta cần thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, tiếp tục phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo của các lực lượng trong nghiên cứu, đánh giá, dự báo tình hình, chủ động tham mưu cho Đảng, Nhà nước về quân sự, quốc phòng, xử lý thắng lợi mọi tình huống xảy ra. Đây là nội dung hết sức quan trọng, góp phần quyết định đến thắng lợi của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Toàn quân nói chung, các cơ quan chiến lược nói riêng phải tích cực, chủ động, nhạy bén trong công tác nghiên cứu chiến lược để giúp Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tham mưu cho Đảng, Nhà nước hoạch định đường lối, chính sách, pháp luật về quân sự, quốc phòng. Trước hết, cùng với việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Nghị quyết Đại hội XII của Đảng về lĩnh vực quân sự, quốc phòng,… Quân đội cần chủ động nghiên cứu, tham mưu cho Đảng, Nhà nước cụ thể hóa và triển khai thực hiện Chiến lược Quốc phòng, Chiến lược Quân sự Việt Nam và Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng. Đây là vấn đề vừa mang tính cấp thiết, vừa cơ bản lâu dài, mà Quân đội phải phấn đấu hoàn thành và hoàn thành tốt với tư cách là lực lượng nòng cốt cả trong tham mưu, đề xuất và tổ chức thực hiện.

Hiện nay, bối cảnh cục diện chính trị - quân sự thế giới tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường và cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn diễn ra ngày càng gay gắt. Phát huy tư tưởng Thi đua ái quốc của Bác vào việc nghiên cứu, đánh giá tình hình đòi hỏi các cơ quan tham mưu chiến lược phải tích cực, chủ động, sáng tạo, bảo đảm nắm vững bản chất cũng như các vấn đề cốt lõi của tình hình thế giới, khu vực và trong nước có liên quan. Trên cơ sở đó, tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng, tham mưu đúng, trúng, kịp thời, hiệu quả các đối sách, xử lý thắng lợi các tình huống về quốc phòng, an ninh, đối ngoại, kiên quyết không để bị động, bất ngờ về chiến lược. Cùng với đó, cơ quan quân sự địa phương và biên phòng các cấp cần nâng cao hơn nữa vai trò, trách nhiệm và năng lực làm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ quân sự, quốc phòng trên địa bàn. Các cơ quan, đơn vị toàn quân phải thường xuyên theo dõi, nắm chắc tình hình, nhất là trên các hướng, địa bàn trọng điểm, biên giới, hải đảo để kịp thời bổ sung, hoàn chỉnh các phương án tác chiến, bảo vệ, phòng, chống, khắc phục thiên tai, tìm kiếm cứu nạn,… nâng cao khả năng xử lý tình huống ngay từ cơ sở.

Hai là, phát huy vai trò nòng cốt của Quân đội nhân dân trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc gắn với thế trận an ninh nhân dân. Chăm lo xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh là chủ trương chiến lược, xuyên suốt của Đảng và Nhà nước ta; là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng của Quân đội nhân dân và cần được triển khai trên nhiều mặt, lĩnh vực, nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cả trước mắt và lâu dài. Vì thế, việc vận dụng phong trào Thi đua Quyết thắng của toàn quân trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này phải thường xuyên, liên tục, với nhiều hình thức, biện pháp phong phú, sáng tạo và phù hợp. Theo đó, các đơn vị chủ lực, Bộ đội Biên phòng cần căn cứ vào chức năng, tính chất nhiệm vụ và điều kiện đặc điểm của địa bàn đứng chân để chủ động tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân bằng các hình thức phù hợp, hiệu quả. Cơ quan quân sự địa phương các cấp phải tích cực, năng động trong tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo; đồng thời chủ động phối hợp, hiệp đồng và tổ chức xây dựng nền quốc phòng toàn dân ngày càng vững mạnh.

Trên cơ sở tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 28-NQ/TW, ngày 22-9-2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc, cần chú trọng đổi mới, nâng cao chất lượng xây dựng khu vực phòng thủ theo hướng “vững toàn diện, mạnh ở trọng điểm”. Tập trung xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; trong đó, đặc biệt coi trọng xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, tạo cơ sở, nền tảng xây dựng nền quốc phòng toàn dân trên các địa bàn và cả nước, nhất là ở các địa bàn chiến lược trọng điểm. Tiếp tục đẩy mạnh công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh, góp phần nâng cao hơn nữa nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, học sinh, sinh viên, thành phần tôn giáo và các tầng lớp nhân dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng, cơ quan quân sự địa phương cần chủ động tham mưu, hướng dẫn, chỉ đạo việc xây dựng lực lượng dân quân cơ động, dân quân tự vệ biển, dân quân tự vệ thường trực tuyến biên giới, hải đảo và địa bàn trọng điểm về quốc phòng, an ninh, đảm bảo đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ. Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về quốc phòng; tăng cường xây dựng tiềm lực quốc phòng và phân bố các nguồn tiềm lực này theo ý định chiến lược thống nhất, tạo sức mạnh tổng hợp, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Ba là, kết hợp chặt chẽ, đồng bộ nhiều giải pháp, làm chuyển biến mạnh mẽ trong nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu của Quân đội. Cấp ủy, người chỉ huy các cấp cần triển khai nhiều biện pháp thiết thực, hiệu quả nhằm xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị. Trong đó, cần đẩy mạnh thi đua đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục chính trị, tư tưởng sát với tình hình, đối tượng theo Đề án: “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới”; gắn giáo dục, định hướng tư tưởng, củng cố niềm tin cho bộ đội với thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị, Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”. Các phong trào thi đua cần hướng vào nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chính sách, dân vận và chính sách hậu phương Quân đội. Tích cực đổi mới, phát huy vai trò Ban chỉ đạo 94, Lực lượng 47 các cấp, chủ động đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình”, các quan điểm sai trái, thù địch và thông tin xấu độc; nhận diện và khắc phục những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, v.v. Qua đó, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức, trình độ năng lực tốt, đoàn kết, khắc phục khó khăn, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Cùng với thực hiện tốt khâu đột phá về tổ chức biên chế, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật mà Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ X đã đề ra, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tổ chức nhiều phong trào thi đua, tạo chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng huấn luyện của toàn quân; trong đó, tập trung vào các khâu chỉ đạo, điều hành, tổ chức, kiểm tra huấn luyện đảm bảo chặt chẽ, khoa học, sát thực tiễn. Coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, lấy thực hành là chính; chú trọng huấn luyện làm chủ vũ khí, trang bị mới, hiện đại; tăng cường huấn luyện đêm, cơ động và rèn luyện thể lực. Trên cơ sở kết quả huấn luyện, diễn tập năm 2017, tiếp tục nâng cao chất lượng diễn tập hiệp đồng quân chủng, binh chủng, diễn tập đối kháng, bắn đạn thật và diễn tập khu vực phòng thủ theo kế hoạch đã xác định, sát phương án, địa bàn. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong Quân đội giai đoạn 2011 - 2020; trong đó, chú trọng đổi mới nội dung, chương trình theo hướng sát mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ đào tạo của từng đối tượng; gắn đào tạo với sử dụng, học đi đôi với hành. Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt các mặt công tác hậu cần, kỹ thuật, tài chính, phát triển công nghiệp quốc phòng, nghiên cứu khoa học quân sự,… đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Bốn là, tiếp tục nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng. Thực tiễn lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta cho thấy, đây là vấn đề hệ trọng nhằm góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa nguy, theo đúng quan điểm, chủ trương của Đảng. Vì vậy, cùng với quán triệt, triển khai đồng bộ các biện pháp trong thực hiện các nghị quyết, chỉ thị về đối ngoại của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần đẩy mạnh phong trào thi đua trên lĩnh vực này. Trên cơ sở phong trào Thi đua Quyết thắng của toàn quân, các cấp cụ thể hóa thành các nội dung, chỉ tiêu thi đua, khâu đột phá trên lĩnh vực hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng. Yêu cầu đặt ra là, việc tăng cường hợp tác quốc phòng song phương với các đối tác phải đi vào chiều sâu, thực chất, ổn định, đảm bảo cân bằng quan hệ với các nước lớn; đồng thời, chủ động, tích cực tham gia các cơ chế hợp tác quốc phòng đa phương ở khu vực và toàn cầu. Trước mắt, tập trung xây dựng, hoàn chỉnh Đề án tổng thể hoạt động đối ngoại quốc phòng năm 2020 khi Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN; tổ chức tốt các cuộc tuần tra chung, giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới với các nước láng giềng; sẵn sàng đưa Bệnh viện dã chiến cấp 2 tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình ở Nam Xu-đăng, nâng cao vị thế, uy tín của Quân đội nhân dân Việt Nam trên trường quốc tế, v.v. Về lâu dài, cần có kế hoạch gắn kết chặt chẽ giữa nội dung hợp tác về chính trị, quốc phòng với hợp tác về kỹ thuật, trang thiết bị quân sự, thương mại quân sự; coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác đối ngoại. Tích cực nghiên cứu tham gia một số cuộc diễn tập đa phương trong lĩnh vực nhân đạo, tìm kiếm cứu nạn, cứu trợ thảm họa,… ở các mức độ khác nhau, nhằm tăng cường sự tin cậy, hiểu biết và chia sẻ kinh nghiệm với quân đội các nước.

Kỷ niệm 70 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi Thi đua ái quốc là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng giúp mỗi chúng ta ôn lại truyền thống, nhận thức sâu sắc hơn về tầm vóc, giá trị to lớn của sự kiện trọng đại này. Vì vậy, hành động thiết thực nhất đối với cán bộ, chiến sĩ, công nhân, viên chức quốc phòng toàn quân là tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, phong trào Thi đua Quyết thắng, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.

Đại tướng NGÔ XUÂN LỊCH, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng

______________

1 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 5, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 556.

2 - Gồm: Tạo chuyển biến mạnh mẽ về tổ chức, biên chế Quân đội; huấn luyện và đào tạo; trình độ chính quy, chấp hành kỷ luật, pháp luật, cải cách hành chính và làm chủ công nghệ cao.