Gần 50 năm nằm bên những đồi cát trắng Quảng Trị, hôm nay anh được trở về quê hương, nơi “Chôn rau cắt rốn” trong sự xúc động, nghẹn ngào của cấp ủy, chính quyền địa phương và đông đảo nhân dân địa phương. Nếp nhà xưa vẫn còn đó, nhưng bố mẹ đã không còn. Đón nhận anh về, người em trai út, Bùi Công Ngoan nước mắt đầm đìa, không nói nên lời… Vậy là, gần 50 năm  anh lại được trở về đất mẹ, trong sự đón tiếp trân trọng, trang nghiêm, nặng nghĩa, nặng tình của chính quyền, nhân dân, đồng đội, bạn bè, người thân ruột thịt... 

Đại tá Ngô Hồng Minh, Phó Chủ nhiệm Chính trị Bộ CHQS tỉnh Quảng Trị, sau gần một ngày đường đưa Liệt sĩ Bùi Công Nghịch từ Quảng Trị ra Thanh Hóa cho chúng tôi biết: "Thời gian vừa rồi, cùng với nhiệm vụ tìm kiếm hài cốt liệt sĩ tại tỉnh Sa Vẳn Na Khẹt nước CHDCND Lào, Đội quy tập 584, Bộ CHQS tỉnh Quảng Trị đã tích cực khảo sát, tìm kiếm thông tin mộ liệt sĩ trong nước. Tại điểm cao 132 thuộc huyện Triệu Phong đội đã tìm thấy 3 mộ Liệt sĩ, riêng Liệt sĩ Bùi Công Nghịch vẫn còn một mảnh giấy bỏ trong lọ thủy tinh, nhưng qua thời gian, chữ đã mờ không đọc được, chúng tôi đã phối hợp với Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an tỉnh Quảng Trị, khôi phục chữ viết trong lọ thủy tinh này, và chắp nối thông tin trên hồ sơ của địa phương cùng với đơn vị nên khẳng định chính xác được phần mộ là Liệt sĩ Bùi Công Nghịch, sinh năm 1953, nhập ngũ: 5/5/1971, Đơn vị c5/d8/e66/f304 thuộc Quân đoàn 2; cấp bậc Binh nhất, chức vụ Chiến sĩ, hy sinh ngày 27/4/1972… Hiện vẫn còn 2 liệt sĩ được an táng cạnh liệt sĩ Nghịch chúng tôi vẫn chưa xác định được danh tính. Vừa rồi, theo nguyện vọng của gia đình Liệt sĩ Bùi Công Nghịch, muốn đưa hài cốt về quê an táng, chúng tôi cũng đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng địa phương tỉnh Thanh Hóa để tổ chức đưa Liệt sĩ trở về quê hương…"

Trong trầm mặc khói nhang, các đồng chí lãnh đạo Đảng bộ, HĐND, UBND xã Thiệu Viên, huyện Thiệu Hóa cùng đông đảo bà con lối xóm, người thân bạn bè của Liệt sĩ và các cựu chiến binh từ các tỉnh Hà Nội, Phú Thọ, Vĩnh Phúc... cũng có mặt kính cẩn nghiêng mình trước vong linh Liệt sĩ… Những tiếng khóc như vỡ oà ra sau gần 50 năm kìm nén, hy vọng anh trở về. 

Phát biểu tại buổi lễ Truy điệu, Đại tá Đỗ Thiếu Ý, nguyên là Chủ nhiệm bộ môn Giáo dục Quốc phòng Đại học Y Hà Nội, bồi hồi xúc động: Trận đánh tại Đồi Thông ngày 27/4/1972 vẫn còn nguyên trong chúng tôi. Hôm đó Đại đội 5, Tiểu đoàn 8 chúng tôi tham gia trận đánh từ mờ sáng, giằng co với địch từng bờ cát, rãnh hào. Khi Đại đội đánh truy kích địch đã có 5 đồng chí hy sinh, trong đó có anh Nghịch. Do tính khốc liệt của chiến tranh, sau khi giải phóng Quảng Trị, đơn vị tiếp tục tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh, Tây Nam, sang Campuchia rồi về biên giới phía Bắc, việc tìm lại đồng đội luôn đau đáu trong mỗi người còn sống chúng tôi. Mặc dù đã nhiều lần quay lại chiến trường Quảng Trị nhưng địa hình thay đổi, cùng thời gian, nên chúng tôi chưa tìm được hết các đồng đội mình, thay mặt anh em cựu chiến binh Trung đoàn 66, xin được cảm ơn những tình cảm, trách nhiệm của Đội quy tập 584 Bộ CHQS Quảng Trị đã tìm thấy được đồng đội của chúng tôi và đưa anh về với đất mẹ như hôm nay….

Đoàn người đến viếng trong im lặng, trang nghiêm, kính cẩn trong giai điệu trầm hùng tấu lên bài Hồn tử sỹ. Nước mắt đầm đìa, giọng nghẹn ngào, đồng chí Phạm Đình Nam, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Thiệu Viên, thay mặt Đảng ủy, UBND, HĐND, MTTQ xã đọc lời điếu: “Hôm nay được đón Liệt sĩ Bùi Công Nghịch trở về trong lòng quê hương đất mẹ, Đảng bộ và nhân dân xã Thiệu Viên vô cùng xúc động, nghẹn ngào. Xin cầu chúc cho hương hồn anh mãi mãi thanh thản ở cõi vĩnh hằng”.

 Chiều muộn cùng ngày hài cốt liệt sĩ Bùi Công Nghịch đã được tổ chức an táng ngay trong khu mộ dòng họ, nằm cạnh những người thân sinh cùng người thân của anh.

Trong cái rét lạnh đầu mùa, chia tay Đoàn công tác Đội quy tập 584, Bộ CHQS tỉnh Quảng Trị, cấp ủy chính, quyền nhân dân địa phương, ai ai cũng bồi hồi, xúc động với nghĩa tình, trách nhiệm của người còn sống dành cho cho những người đã hy sinh… Điều các anh mang lại không chỉ làm dịu nỗi đau cho gia đình thân nhân liệt sĩ, mà còn đem lại cho hàng triệu người dân những nơi các anh đi qua lòng tin vào chế độ, chính sách tốt đẹp của Đảng và Nhà nước ta.

                                                                Bài, ảnh: Hoàng Khánh Trình